نشست آناپولیس؛ چالش درونی کادیما یا آخرین هدیه بوش به تل آویو

به نظر می رسد تمام طرفهای دعوت شده به کنفرانس صلح پائیزی، آمادگی پرداخت هزینه هرگونه اقدامی که بتوان برای ازسر گیری مذاکرات سازش در خاورمیانه برداشت، ندارند.

به عقیده بسیاری از صاحب نظران، نافرجامی وغایت نا معلوم برگزاری این نشست  به مواضع رژیم اسرائیل برمی گردد که به کنفرانس مذکور به عنوان نوعی تعارف از طرف دولت بوش نگاه می کند که به طور جدی برای تحقق هرگونه دستاوردی هرچند صوری و ظاهری پیش از خروج از کاخ سفید در سال آینده میلادی تلاش می کند .

سفرهای پیاپی کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا در ماه های گذشته برای متقاعد کردن اسرائیل به برداشتن یک گام واقعی برای صلح نه تنها نتیجه مثبت نداده است، بلکه برعکس سبب تشویق سران نظامی تل آویو به ساخت و گسترش شهرک سازی شده است تا جایی که هرگونه احتمال ازسرگیری گفتگوها با فلسطینی ها را پیچیده کرده است.

در این چارچوب شکاف داخلی رژیم اسرائیل، نقش مهمی در پیچیده کردن موضعگیری آنها بازی می کند و با وجود سخنان پیاپی ایهود اولمرت نخست وزیر این رژیم درباره فرصتهای موفقیت کنفرانس بین المللی آناپولیس، مواضع دیگر قطب های برجسته در دولت وی تاکید می کند که اسرائیل در ماه های اخیر به کاهش سقف انتظارات خود از نشستی روی آورده است که هیچ چیزی در جهت همسویی با فلسطینی ها ارائه نخواهد کرد و شروط غیر عملی آن جای هیچ گونه خوش بینی درباره موفق برگزار شدن این کنفرانس باقی نمی گذارد.

رسانه های اسرائیلی در روزهای اخیربه این شکاف و کشمکش میان ایهود باراک وزیرجنگ و رهبر حزب کار و ایهود اولمرت نخست وزیر پرداخته اند تا جایی که باراک از رویکرد اولمرت در مذکرات با تشکیلات خودگردان فلسطین به سبب اینکه سقف انتظارات ازکنفرانس آناپولیس را بالا برده است، یعنی اینکه اسرائیل امتیازهایی را که به امنیت آن ضربه می زند، به گفته باراک تقدیم کند، به شدت انتقاد کرده است.

علاوه بر اینها،رسانه های اسرائیلی اخیرا به تلاشهای ایلی یشای و آویگدور لیبرمن رهبران دو حزب شاس و "اسرائیل بیتنا" دو وزیر افراطی کابینه اولمرت برای به شکست کشاندن کنفرانس آناپولیس اشاره کرده اند همچنانکه گزارش سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل در چند روز گذشته، شکست کنفرانس آناپولیس را در دستیابی به هرگونه توافق میان فلسطینی ها و اسرائیلی ها پیش بینی کرده است.

بنابراین سئوال اساسی که مطرح است، اینکه اگر کنفرانس آناپولیس در دستیابی به نقطه شروع برای مذاکرات فلسطینی اسرائیلی شکست بخورد، چه رخ خواهد داد؟

خلیل العنانی نویسنده مصری درمقاله ای در روزنامه الوطن عمان در این باره نوشت : این سئوال مهمی است که همه طرفها باید با جدیت پیش ازرفتن به کنفرانس درباره آن بیندیشند و گمان نمی کنم که صرف بسنده کردن به تهیه سند سیاسی، مواضع مشابهی را بار دیگر در برابر مسائل حل نشده مانند مرزها، قدس و غیره تکرار کند و زمان یا جدول مشخصی وجود ندارد که بتوان از طریق آن برخی بندهای این سند را با وجود کلی بودن آن اجرا کرد.

بندهای سند پیشنهادی از طرف آمریکا، شامل اعتراف اسرائیل به این باشد که مذاکرات وضعیت نهایی که پس از کنفرانس آناپولیس آغاز خواهد شد، تمام مسائل حل نشده میان طرفین مانند کشور، آوارگان، شهرک سازی، مرزها، آبها، قدس و روابط آینده را در بربگیرد و نیز در برگیرنده اعتراف اسرائیل به تلاش برای پایان این مذاکرات تا پایان دوران ریاست جمهوری بوش باشد.

به گفته این تحلیلگر عرب، بهتر بود که برای وادار کردن طرف اسرائیلی به آغاز اجرای مرحله اول طرح "نقشه راه" که بیش از پنج سال است که معلق مانده ، اقدام می شد و شایسته است که این مرحله به توقف تمام فعالیتهای شهرک سازی و برچیدن تمام کانونهای شهرک سازی که از سال 2001 احداث شده است و بازکردن تمام نهادهای فلسطینی بسته شده در قدس و بازگرداندن اوضاع مناطق فلسطینی به زمان پیش از شعله ور شدن انتفاضه دوم مربوط باشد.

درحالی که اسرائیلی ها از تمایل خود برای موفق برگزار شدن کنفرانس "آناپولیس" سخن می گویند، فعالیت های شهرک سازی هرگز متوقف نشده است؛ کافی است نگاهی به گزارش اخیر سازمان اسرائیلی "صلح اکنون" بیندازیم که به این نکته اشاره کرد مقامهای اشغالگر به ساخت صدها واحد مسکونی در 88 شهرک علاوه بر گسترش 34 مجتمع شهرک نشینی جدید در مناطق فلسطینی واقع در کرانه باختری روی آورده اند.

شاید نکته تاثیرگذارتر در کنفرانس "آناپولیس" مربوط به پرونده سوریه و چگونگی نگاه به آن در این نشست باشد و مشکل واقعی در تحقق هرگونه پیشرفت میان فلسطینی ها و اسرائیلی ها دراین مسئله نهفته است، تا جایی که طرفین آمریکایی و اسرائیلی به عمد این مسئله(سوریه) را نادیده گرفته اند و تلاش می کنند حتی در صورت دعوت رسمی از سوریه برای حضوردر کنفرانس، به هر قیمتی این مسئله را به حاشیه برانند.

به هر تقدیر، این کنفرانس در حالی برگزار خواهد شد که مردم و گروه های مبارز فلسطینی و بسیاری از کشورهای اسلامی و عربی و تحلیلگران و کارشناسان معتقدند با توجه به بیهوده بودن نشست ها و کنفرانس های گذشته درباره مسئله فلسطین به سبب جانبداری محض آنها از رژیم صهیونیستی، کنفرانس پائیزی نیز تنها به نفع رژیم صهیونیستی خواهد بود و هیچ سودی برای ملت فلسطین نخواهد داشت.

با این وجود، هنوز برگزاری چنین کنفرانسی در هاله ای از ابهام قراردارد؛ هرچند یک مسئول فلسطینی اعلام کرد: واشنگتن براساس توافقات اولیه درنظر دارد تا در 26 نوامبر(5 آذر) کنفرانس بین المللی صلح را در آناپولیس برگزار کند؛ اما کاخ سفید هنوززمان دقیق برگزاری این نشست را مشخص نکرده است.