نجف به معنای مکانی است که در آن آب بالا نمی رود و شهر نجف در میان صحرایی واقع شده که از آن تا کوفه حدود 6 مایل فاصله است، دارای آب و هوای صحرایی و گرم و خشک بوده و حدود 230 قدم از سطح دریا بالاتر است. نجف در غرب بغداد بوده و حدود 180 کیلومتر از آن فاصله دارد. این شهر خاستگاه جنگهای مختلف به ویژه در دوران فتوحات اسلامی بوده است که توسط مسلمانان فتح شد.
در این شهر دیرهای مسیحیان بسیار وجود دارد که هر کدام پیشینه ای تاریخی دارند، همچنین وجود قصرهای مختلف و مقبره پادشاهان، سلاطین و علما و وجود مرقد مطهر امام علی (ع) آن را به مکانی سیاحتی و زیارتی تبدیل کرده است.
این شهر طی دورانهای مختلف چون خلافت حضرت علی (ع) به مدت 4 سال مرکز خلافت بوده است که این امام بزرگوار وصیت کرد به طور مخفیانه در این شهر دفن شود، از این رو هیچ مرقدی برای وی تا سالها ساخته نشد. اما گفته می شود که در دوران هارون الرشید عباسی اولین مقبره ساخته و مردم برای تبرک جستن به آنجا می آمدند.
در سال 270 هجری محمد بن زید بن محمد بن حسن علوی دستور داد بر این مرقد برای اولین بار گنبد بسازند که بالاتر از ارکان و اطراف بود و آن را با انواع تزئینات آراستند و پرده هایی فاخر و فرشهایی گرانقیمت بر آن قرار دادند. بنابراین شهرنجف گسترش یافت تا اینکه به عنوان بهترین شهر عراق که دارای بازارهای بسیار زیبا بود، معرفی شد . مرقد امام سپس با طلا و نقره تزئین و وسط گنبد از چوبهایی که با طلا منقش بود و یا با میخهایی از نقره ساخته شد، آراسته گردید .
با گذشت زمان اطراف مرقد را به صورت ایوانی مربع شکل در آوردند که طول ضلعهای آن به 13 متر می رسید و آن را با سنگهای مرمر ایتالیایی آراستند و دیوراهای آن را در حدود 2 متر با سنگ مرمر دارای رنگهای فراوان و تزئینات زیبای هندسی و سنگ مرمر دارای شکلهای زیبا تزئین کردند.
در معماری اولیه مرقد، میانه مرقد صندوقی چوبی قرار داشت که با آیات قرآنی منقش بود. از وسط مرقد گنبدی بسیار بلند و مرتفع ساخته شد که طول آن به 35 متر می رسید. محیط آن به 50 متر و قطر آن حدود 16 متر بود. این گنبد دارای 12 پنجره بود که با اشکال مختلف تزئین شده بود.
ایوان مرقد مطهر دارای 6 در بود که در اول در وسط ایوان طلایی قرار داشت که حدود سال 1219 نصب شد و از آثار حاج محمد حسین خان اصفهانی به شمار می رفت. در دوم و سوم به رواق حرم مطهر راه داشت که در سال 1283 نصب شدند که لطفعلی خان ( ایرانی) آن را اعطا کرد. در دیگر در داخل مرقد شریف در سال 1287 در زمان ناصرالدین شاه قاجار نصب شد و در سال 1376 نیز دو در طلایی بسیار زیبا از سوی محسن حاج محمد تقی طهرانی و سید محمد کلانتر اعطا شد.
در بالای هر کدام از این درها حدیثی از حضرت محمد (ص) درباره علی (ع) نوشته شده است: " من شهر علم هستم و علی دروازه آن است." "حق با علی است و علی با حق است" ، "علی امام انس و جن است."
مقبره نجف به وادی السلام معروف است و از بزرگترین قبرستانهای جهان به شمار می رود که تاریخ آن بسیار قدیمی است و از مقدسترین و مطهرترین اماکن مسلمانان و به ویژه شیعیان جهان است.
نظر شما