به گزارش خبرنگار مهر، دکتر آزاد ارمکی، با اشاره به اینکه بحث از آینده هر امری با توجه به شناسایی روند حرکت و فراز و نشیبها و چالشهای پیش رو است، گفت: این امر در مورد خانواده نیز صادق است. شناسایی وضعیت تاریخی و فعلی خانواده در ایران از دید جامعه شناسی ما را با دگرگونیها، مشکلات و مصائب پیش روی آنها آشنا می سازد و امکان طراحی آینده را در حد گمانه زنی فراهم می کند. از این روست که هرگونه گمانه زنی در مورد آینده خانواده ایرانی ناظر به شناسایی وضعیت آن در گذشته و حال می باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه از منظر تاریخی به خانواده ایرانی نگریست و گفت: خانواده ایرانی از این نظر در حیات ایرانی بوده و هست و اگرچه دیگر نهادهای اجتماعی مثل اقتصاد، دولت و آموزش و پرورش در طول زمان دچار تحول بنیادین شده اند، اما نهاد خانواده ضمن ماندگاری تاریخی و سیاست حفظ کارکردهای اساسی آن را دنبال می کرده است و در کنار اینها تغییرات اساسی نیز داشته است.
وی گفت: خانواده ایرانی همراه با نهادهای اجتماعی چون دین و دولت ساماندهی حیات اجتماعی و سیاسی و در بعضی از سطوح حیات اقتصادی ایران بوده است.
دکتر آزاد سپس به دو مرحله نقش وحدت آفرینی نهاد خانواده اشاره کرد و گفت: درمرحله اول خانواده ریشه در نظام اجتماعی فامیل مدار یکجا نشین در روستا و مزرعه محور و در مرحله دوم خانواده ریشه در نظام اجتماعی فامیل مدار در حال حرکت مهاجر مقیم شهر دارد. درهر دو مرحله، سازگاری و تغییر را به عنوان سیاست دنبال می کرده است. در این خانواده ازدواج و بازتولید اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی خانواده مد نظر بوده است و تلاش بسیاری از اعضای آن برای بقا و انطباق پذیری بیشتر با شرایط پیش آمده مورد نظر بوده است.
دکتر آزاد گفت: دراین صورت است که حتی جنبشهای زنان، جوانان، قومیت ها و جنسیتی ضمن اثر گذاری بر ساحت خانواده نتوانسته است مسئولیتهای اصلی آن را چون تولد فرزند، تربیت کودک، حمایت از جوانان و پیران و انتقال فرهنگ خانوادگی از خانواده دور کند. به دیگر سخن طرح فروپاشی خانواده بیش از اینکه ریشه در ساختارهای اجتماعی و جریان تحولات فکری جامعه داشته باشد بیشتر عصیان و انعکاسی در مقابل جریان سنتی درمورد زنان و خانواده است و بدین لحاظ این تز بیشتر باری سیاسی و ارزشی دارد و نه آنکه رویکردی جامعه‌شناسانه داشته باشد.
وی در پایان با توجه به شرایط خانواده ایرانی در دوره حاضر به طرح گمانه زنی در مورد آینده خانواده ایرانی پرداخت و گفت: خانواده ایرانی در آینده به لحاظ مفهومی از شفافیت بیشتری برخوردار خواهد شد و تفاوتهای آن با خانواده در دیگر فرهنگها معلوم می‌شود، در این خانواده نسل میانی در مقایسه با دیگر نسلها در حیات اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی نقش آفرین تر خواهد شد، ضمن آنکه ازدواج از کانون خانواده که می تواند به معنای تحقق بستری فرهنگی برای پیوستگی بین نسلی باشد، مهم خواهد بود. همچنین حرکت اصلی در خانواده ایرانی در تساوی حقوق زنان و مردان است و فرزند به عنوان عنصر کانونی خارج خواهد شد. ضمن آنکه خانواده هایی بدون فرزند خواهیم داشت و تربیت فرزند اهمیت خود را از دست داده و در نهایت بر اهمیت رشد و تربیت اجتماعی تا خانوادگی فرزند افزوده خواهد شد.
نظر شما