به گزارش خبرنگار مهر، ششمین جشنواره سراسری تئاتر کانون‌های نمایش امسال کار خود را با شعار "تئاتر گسترده" از ابتدای آذرماه در فرهنگسراها و دیگر سالن‌های نمایشی آغاز کرد. با توجه به اینکه یکی از وظایف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران ارائه آثار فرهنگی در سراسر تهران است، با استفاده از فرهنگسراهایی که در اختیار دارد این شعار بسیار طبیعی و حتی لازم به نظر می‌رسد.
این موضوع از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که در حال حاضر جابجایی در تهران به خاطر گسترش بیش از اندازه شهر، وجود ترافیک سنگین و گرفتاری‌های روزمره مردم بسیار دشوار شده و اهمیت و ضرورت ارائه آثار فرهنگی در سراسر شهر بیش از پیش احساس می‌شود. به خصوص که آمارهای رسمی و غیررسمی همواره از کم اعتنایی مردم نسبت به امور فرهنگی خبر می دهد.
با همه این مسائل برگزاری جشنواره به نحوی که آثار نمایشی آن در نقاط مختلف شهر اجرا شود، در عمل مقرون به صرفه و عملی به نظر نمی‌رسد. به این خاطر که گستردگی شهر تهران حتی به پیگیرترین مخاطبان نیز اجازه استفاده از همه نمایش‌ها یا حتی تعدادی از آنها را نمی‌دهد؛ چه برسد به اینکه قرار باشد مخاطبان کم علاقه نیز جذب شوند.
در حال حاضر نمایش های بخش صحنه‌ای بزرگسال جشنواره در خانه هنرمندان، خانه نمایش، تماشاخانه مهر و فرهنگسراهای هنر، خانواده و دانشجو اجرا می‌شوند. نمایش های بخش تئاتر کودک و نوجوان و عروسکی نیز در فرهنگسراهای بهمن، خاوران، سلامت، طبیعت و خانه فرهنگ نور به صحنه می روند و آثار بخش خیابانی نیز در فرهنگسراهای بهمن و خانواده، خانه هنرمندان و بوستان‌های لاله، ساعی، شفق، خاوران و دختران به اجرا درمی‌آیند.
در نظر بگیرید یک مخاطب فقط علاقمند باشد دو دسته از کارها را در یک روز تماشا کند. یعنی در یک روز بخواهد تعدادی از آثار بخش بزرگسال و کودک و نوجوان را ببیند. با توجه به اینکه تعدادی از فرهنگسراها موظف به اجرای تکرار برخی نمایش‌ها هستند، تماشای نمایش‌هایی که طی یک روز در خانه هنرمندان، خانه نمایش، تماشاخانه مهر، فرهنگسرای بهمن، خاوران و سلامت به اجرا درمی‌آیند، امکانپذیر نیست.
به خصوص که باید خستگی مخاطب را نیز در نظر گرفت. یعنی حتی اگر حرکت یک تماشاگر از سالنی به سالن دیگر و رسیدن درست پیش از اجرای یک نمایش امکانپذیر باشد، شاید خستگی ناشی از حرکت در این گستره چنان ذهن شخص را آزار بدهد که دیگر توانی برای تماشای نمایش نداشته باشد. با توجه به اینکه نمایش‌ها از نظر ساختاری متنوع و متفاوت هستند.
نکته دیگر اینکه اگر مقصود از "تئاتر گسترده" فراهم آوردن تماشای آثار برای اهالی همان منطقه خاص باشد، در این صورت باید تبلیغات جشنواره به اندازه‌ای باشد که اهالی منطقه از جشنواره اطلاع کافی داشته باشند. نصب آرم جشنواره روی بیلبوردها، ارائه بروشور و اطلاع‌رسانی فرهنگسراها بخشی از راههایی است که می‌تواند اهالی منطقه را از یک اتفاق فرهنگی آگاه کند.
ولی بررسی مختصر هر محله نشان می دهد که این اتفاق در بسیاری از فرهنگسراها نیفتاده است. یعنی حتی اطلاع رسانی نسبی هم دیده نمی شود. همین موضوع باعث شده در عمل مخاطبان جشنواره کمتر اهالی محل و مخاطبان عام باشند و هر کدام از گروههای نمایشی به فراخور امکاناتی که در اختیار دارند، به دعوت از دوستان و نزدیکان خود می پردازند.
این موضوع در مورد آثار کودک و نوجوان شرایط دیگری دارد. هر چند مخاطب اینگونه آثار در مهدهای کودک، کلاس‌های پیش‌دبستانی و مدارس حضور دارند، اما بسیار مهم است که والدین نیز در کنار کودکان خود به تماشای این آثار بنشینند تا تجربه‌های بصری آنها نیز افزایش پیدا کند.
در حالی که اینگونه نیست و همان برنامه‌ای که برای جذب مخاطب نمایش‌های کودک در طول سال صورت می‌گیرد، برای آثار جشنواره نیز اعمال شده است. این موضوع ویژگی و خاص بودن آثار جشنواره را از میان می‌برد. چون این نمایش‌ها از ویژگی خاص در زمینه مضمون، داستان یا ساختار برخوردار بوده و از میان تعداد قابل توجهی آثار متقاضی انتخاب شده اند.
به نظر می رسد راه حل امکانپذیر برای تحقق تئاتر گسترده انتخاب چند فرهنگسرای مشخص با سالن‌های نمایش متعدد و امکانات نسبی مناسب است؛ به نحوی که چند نمایش طی یکروز در یک فرهنگسرا اجرا شود و بعد به صورت چرخشی این آثار با همان روال در فرهنگسراهای مناطق غرب و شرق و جنوب و شمال اجرا شوند و شعار "نمایش گسترده" در عمل محقق شود.
نظر شما