به گزارش خبرنگار مهر، نخستین همایش ملی قند پارسی صبح امروز دوشنبه دوم بهمن با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عباس محمدیان مدیر کل دفتر تبلیغات و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرشاد مهدی پور معاون مطبوعات و امور رسانه‌ای وزارت ارشاد و جمعی از پژوهشگران حوزه زبان و ادبیات فارسی در تالار رودکی برگزار شد.
در ابتدای این همایش کلیپی درباره زبان فارسی، قلمرو آن و فرمایشات مقام معظم رهبری درباره کاهلی در پاسداشت زبان فارسی برای حاضران پخش شد.
سپس محمدیان گفت: خوشحالم که نخستین همایش قند پارسی در راستای سخنان رهبری در این برهه از تاریخ ثبت شد. زبان فارسی را میراث ماندگار تمدن دوهزار ساله خود می‌دانیم چراکه فرهنگ و ادبیات ما از زبان نشأت گرفته است.
وی افزود: زبان فارسی دومین زبان بزرگ جهان اسلام است و غنی شده از شکوه حماسه سرایی فردوسی، عظمت اندیشه مولوی، مردم شناسی سعدی و اعجاز زبانی و وسعت فکری حافظ است و عامل انتقال تمدن بوده که بخش مهمی از فرهنگ جهان است. در روزگاری که رشد تکنولوژی آدمی را دچار استیصال در پاسخ به سوال من کیستم می‌کند، این زبان فارسی است که ریشه‌های کهن سرزمین ما را دارد و برای زنده نگه داشتن آن به بشریت متصل شده است. همچنین دنیای رسانه پیوندگاه اندیشه انسانی است که زبان را به عنوان ابزار انتقال می‌داند.
مدیرکل دفتر تبلیغات و اطلاع رسانی وزارت ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه رسانه‌ها بیشتر از هر نهاد دیگری با زندگی گره خورده است افزود: همه ما باید ب اید برای پاسداشت زبان فارسی قیام کنیم. شعار امسال این همایش عبارت است از شکوه هویت ملی و مبنای تبلیغات اصیل؛ متأسفانه در گذشته برای پاسداشت زبان فارسی کوتاهی کردیم و اگر جهاد گونه کار کنیم بازهم عقب افتادگی که در این زمینه داریم را نمی‌توانیم جبران کنیم.
محمدیان در پایان گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کردند در شرایط کنونی باید بتوانیم به دنبال سیاست پاسداشت زبان فارسی باشیم و همه دستگاه‌های متولی باید در جهت ممنوعیت استفاده از لغات بیگانه از خواب غفلت بیدار شوند.
هرگاه بحث زبان فارسی باشد زادروز فردوسی است
محمدجعفر محمدزاده پژوهشگر زبان فارسی با اشاره به اینکه برای زادروز فردوسی سندی نداریم گفت: همه روزها روز فردوسی است، هرگاه بحث زبان فارسی باشد، زادروز فردوسی است، زیرا اگر شاهنامه نبود ما زنده نبودیم. این سخن به نقل از گلرخسار صفی‌آوا شاهنامه بدون ما چیزی نمی‌شود والی ما بدون شاهنامه می‌میریم.
وی در ادامه با اشاره به مباحث زبان‌شناسی و اینکه زبان راه خود را می‌رود، با تأکید بر اینکه اینچنین نیست، گفت: زبان نیاز به مراقبت دارد و اگر مراقبت نکنیم زبان خواهد مرد و این سخن به به گواهی زبان‌هایی که امروز نیستن مثلاً در حوزه تمدن ایرانی زبان و فرهنگ سغدی داشتیم که امروز دیگر کسی این زبان را نمی‌شناسند. اگر زبان مراقبت نشود خواهد مرد و چه چیزی باعث شده تا زبان بماند؟ مراقبت‌ها، مراقبت‌هایی که فردوسی و حافظ و سعدی و بیهقی و دیگران داشتند. باید زبان فارسی را خوب بشناسیم تا دوستش داشته باشیم مانند ایران؛ اگر ایران را نشناسیم، آن را دوست نخواهیم داشت و زبان فارسی جزو جدایی ناپذیر ایران است. نمی‌شود کسی از ایران بگوید اما زبان فارسی را نادیده بگیرد.
این پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات فارسی در ادامه گفت: زبان فارسی زبانی خوش آواست و مراحل تکاملی خود را در هزار و ۲۰۰ سال پیش تمام کرده است. در حال حاضر از نظر زبانی رو به جلوییم و از نظر کمی و کیفی نیز اوضاع خوبی داریم. زبان فارسی طول و عرض تاریخ را بهم پیوند زده، طول تاریخ یعنی از امروز تا ۱۲۰۰ سال پیش باهم گره خورده ایم. زبان فارسی میثاق ملی است و اگر امروز زبان مردمی شسته و رفته است ریشه در اندیشه آنان دارد به این ترتیب است که ما از نظر ادبی در جهان حرف برای گفتن داریم.
در ادامه این مراسم گلستان نماینده هیأت داوران همایش «قند پارسی»، بیانیه این همایش را خواند.
اساس بقایای ایران بر تار و پود زبان فارسی استوار است
در ادامه این‌همایش مهدی‌پور گفت: زبان همه آن چیزی که یک فرد در اختیار دارد و به میزانی که زبان توسعه پیداکند، جهان ما نیز بزرگ‌تر می‌شود. جهان ما ایرانی‌ها، زبان فارسی است. زبان فارسی در ایران نقش یک تارو پود پیچیده و خیالی را را ایفا می‌کند که در سده‌های طولانی بقا داشته است.
وی افزود: زبان فارسی در هیچ دوره‌ای به زور سرنیزه پیش نرفته است. توسعه و بقای زبان فارسی و اساس بقایای ایران بر تار وپود زبان فارسی استوار شده است. زبان فارسی خط فاصل و خط اتصال دایمی ما ایرانیان است. آنچه در چنین رویدادی به دنبال‌آن هستیم، جدای پاسداشت زبان فارسی، نسبت و نقشی که در حوزه تبلیغات به عنوان یکی از رسانه‌های عمومی در کشور و حتی در جهان در زبان فارسی می‌تواند ایفا کند.
معاون مطبوعاتی و امور رسانه‌ای وزارت ارشاد با اشاره به اینکه برای توسعه و پاسداشت زبان فارسی لازم است به همه ساحات آن توجه شود، گفت: تبلیغات به‌خصوص تبلیغات تجاری می‌تواند موثر و قابل توجه باشد. این رویداد در پی نمایش توانایی‌ها، زیرساخت‌ها، شبکه‌های ارتباطی، شرکت‌ها، کانون‌ها و فعالان و کسانی که در حوزه تبلیغات برای زبان فارسی قدمی برداشته‌اند. بخشی که برای خودمان قایل هستیم نشان دادن میزان توانایی و توجه در این حوزه است. تشویق کردن به فارسی‌گویی و تقویت زبان فارسی در جهات تنظیم‌گری و نهی‌کردن اولی است و این برنامه به جهت تشویق کسانی است که در جهت توسعه زبان فارسی گامی برداشته‌اند.
مهدی‌پور در پایان گفت: برای خودمان این وظیفه را قایل هستیم اگر امسال به عزیزانی جایزه‌ای اهدا خواهد شد، سال آینده هم تعداد این افراد افزایش پیدا کند و هم بر قوت و قدرت و عمق توجه به زبان فارسی در همه بسترهای تولید محتوای تبلیغاتی توجه بیشتر شود. این رویداد را یک رویداد هدایتی و حمایتی در جهت تقویت بنیه تبلیغات در حوزه زبان فارسی می‌دانیم. ما در حوزه زبان فارسی و پاسداشت زبان فارسی به دنبال گزارش کار نیستیم بلکه امر هویتی است که باید تعلیق خاطر خودمان را به میثاق ملی‌مان و مهم‌ترین انسجام ملی‌مان به عنوان سرمایخ اجتماعی‌مان ایفا کنیم.
استفاده از کلمات نامأنوس خارجی عین حقارت و خودکم بینی است
آخرین‌سخنران این‌مراسم وزیر ارشاد بود که گفت: درباره زبان فارسی و لزوم تکریم و تجلیل، پاسداشت و صیانت از آن مرتب صحبت می‌کنیم اما باید در حوزه عمل این پاسداشت و صیانت جلوه‌های روشنی به خود بگیرد. ما معتقدیم زبان فارسی در عین حالی که یک عنصر هویتی برجسته برای شکل‌گیری این دولت و ملت قدرتمند ایران امروز ماست که همیشه برای شکل‌گیری دولت و ملت‌ها، حس ملی و هویت ملی واحد، زبان نقش پیشرو را دارد.
وی با اشاره به جدا شدن بخشی از سرزمین ایران در دوره قاجار، افزود: در مقاطع مختلف این هجوم‌ها اتفاق افتاده است، در فتح ایران توسط مسلمین، بنای نوین تمدنی در این سرزمین شکل گرفت برخلاف مناطق مختلفی که بر اثر فتوحات زبان شان تغییر پیدا کرده بود مانند مصر، اما ایران بزرگ ما تمدن بزرگ اسلامی بر شانه‌های ایرانیان جلو آمد، در عین حال زبان فارسی را زنده نگه داشتند. شخصیت‌های بزرگی مانند رودکی و فردوسی زبان فارسی را زنده نگه‌داشتند به نوعی که امروز هویت ما با نام این حکماً و شعرای بزرگ گره خورده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مگر می‌شود تمدن ایرانی را به زبان آورد و نام حافظ، سعدی، مولوی، نظامی و فردوسی را عنوان نکرد؟ امروز هم پیوستگی زبانی را حفظ کرده‌ایم و علی رغم مشکلاتی که دچارش هستیم فرزندان ما به راحتی گلستان و بوستان را می‌خوانند و می‌توانند بفهمند. این پیوستگی زبانی فوق‌العاده است؛ با گذشت ۸۰۰ سال از تدوین و تألیف گلستان و بوستان هنوز هم اصرار داریم نظام آموزشی را بر محور آموزش گلستان و بوستان برگردانیم چراکه معتقدیم این ذخایر ارزشمند تنها یک موضوع زبانی صرف نیست بلکه در آن حکمت و اخلاق وجود دارد.
اسماعیلی گفت: ما وظیفه داری در تکریم بزرگان زبان ادب فارسی هم در رسم‌الخط و هم ساختار زبانی با دقت و وسواس عمل کنیم. گاه برخی با اعراب‌گذاری کلمات فارسی را می‌نویسند که غلط است. در واقع هنر زبان فارسی و قدرت و قوتش در همین است. استفاده از از فناوری نوین و نوشته‌های فضای مجازی توزیع می‌شود که کلمات را می‌شکنند و مختصر می‌کنند، این‌ها حتماً کار غلطی است. ما بایستی نسبت به این مسأله غیرت داشته باشیم.
وی با اشاره به تذکری که نسبت به استفاده از واژه‌های خارجی در صدا و سیما به مدیران داده می‌شود، گفت: استفاده از کلمات خارجی حتماً چیز بدی است البته ریشه آن در استعمار فرهنگی و حقارت تاریخی است که غربی‌ها به دنبال وارد کردن آن بودند، وگرنه چه کسی حاضر است زبان شیرین و بی‌نظیر خود را کنار بگذارد و به جای آن از کلمات نامأنوس استفاده کند. باید جلوی خودباختگی را بگیریم؛ اگر زمانی که صحبت می‌کنیم از کلمات نامأنوس خارجی استفاده کنیم عین حقارت و خود کم بینی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: طبق بخشنامه شورای صیانت و ابلاغ آن به همه استانداران و شهرداران جلوی تضییع زبان فارسی باید گرفته شود. ما مخالف بحث‌های گردشگری نیستیم اما دلیلی ندارد در ابتدای شهرها نام آن شهر با رسم الخط غیرفارسی و زبان خارجی حک شود و یا همه تابلوهای شهری معادل انگلیسی داشته باشد این مسأله حتماً محل اشکال است. مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف هستند در تبلیغات جلوی ورود زبانی غیر از فارسی را بگیرند. در محل‌های دولتی نیز در عرصه تولید و چاگ و سردر مجموعه‌های تجاری نیز این اسامی نباید دیده شوند و ما نیز به زودی تغییر نام مجموعه‌های تجاری شهر را به فارسی جشن خواهیم گرفت
اسماعیلی در پایان گفت: تبلیغات صدا و سیما، اشکال دارید و باید مدیران اجازه ندهند کالا با عناوین غیرفارسی تبلیغ شود. در تبلیغات شهری نیز دقت و حراست و صیانت کنند تا زمانی که در شهر قدم می‌زنیم احساس شرمندگی کمتری داشته باشیم. فردوسی، حافظ و مولوی زحمت کشیدند تا زبان فارسی این میراث گرانقدر را به ما رساندند و امیدوارم نگهبانان خوبی برای زبان فارسی باشیم.
در پایان این مراسم از تمبر «قند پارسی» رونمایی شد.
نظر شما