به گزارش خبرنگار مهر، علی دهباشی - مدیر مجله بخارا - در این مراسم که در موسسه انتشارات نگاه برگزار شد، با اشاره به زندگی و آثار مصدق گفت: انجمن ادبی صائب در اصفهان زمانی که هنوز حمید مصدق دانش آموز بود، به دست او تاسیس شد. این انجمن برخلاف انجمنهای آن دوران که جملگی به شعر کهن می پرداختند، محلی برای ارائه شعرهای نو، داستان خوانی و ادبیات جدید شد.
محمدعلی سپانلو نیز با اشاره به علاقه دانشجویان و جوانان به اشعار حمید مصدق افزود: من بعد اجتماعی اشعار حمید را که شاید غرض اصلی او هم نبوده است به دلیل نقش تاریخی که ایفا می کنند بسیار دوست دارم.
وی با اشاره به خاطرات شخصی خود با مصدق در دوران دانشجویی گفت: لحن صمیمانه اشعار مصدق که در لحن فریدون مشیری هم وجود دارد باعث همه گیر شدن اشعار او در ایران شده است.
سپانلو به محافل ادبی که در منزل حمید مصدق و به پیشنهاد همسرش لاله مصدق شکل می گرفت اشاره کرد و اظهار داشت: در این محافل علاوه بر من و حمید، حقوقی، گلشیری، سیمین بهبهانی، بدیعی، لنگرودی، عمران صلاحی و دیگران به شعرخوانی می پرداختیم و سالها اخوان هم شمع این مجلس بود.
من و گلشیری انجمنهای ادبی اصفهان را به هم می زدیم
محمد حقوقی خاطرات جنگ اصفهان را برای حضار تعریف کرد و گفت: حمید با وجود مخالفت ما اشعار آبکی کسرایی را می خواند ولی او آن چنان مصدق را تحت تاثیر قرار داد تا اینکه او شعر کاوه را سرود.
وی با اشاره به اشعار ساده حمید مصدق که مورد علاقه دانشجویان بود خاطرنشان کردد: حمید به راهی که انتخاب کرده بود وفادار ماند ولی من و گلشیری با اینکه او دوست ما بود حتی یکی از اشعارش را هم در جنگ اصفهان چاپ نکردیم چرا که با نوع سلیقه اعضای این جنگ هماهنگ نبود. اما مصدق به کار خود ادامه داد و اشعارش از همه ما هم مشهورتر شد. اگرچه اشعار او با سلیقه من هماهنگ نبود ولی دوستی میان ما همیشه پایدار ماند و باید بگویم شعر او در جامعه موثرتر از اشعار من واقع شد.
وی با اشاره به یک غزل و یک ترانه مصدق به عنوان آثاری برجسته، به تشریح سابقه آشنایی خود با گلشیری پرداخت و گفت: من و گلشیری با هم انجمنهای ادبی اصفهان را به هم می زدیم.
اشعار مصدق مفاهیم را به خوبی انتقال می داد
محمد سریر با بیان وجوه ترانگی آثار حمید مصدق، اشعار او را در حوزه موسیقی نیز مطرح دانست.
وی ابتدا به خاطرات خود با مصدق اشاره کرد و گفت: برای نخستین تجربه آهنگسازی قرار شد روی یکی از اشعار حمید، قطعه بگذارم که با توجه به سبک نو اشعار او، بلندی و کوتاهی شعر و برهم خوردن قرینه به خاطر نبود قافیه، کار دشواری بود.
سریر ادامه داد: اشعار حمید به دلیل سرعت انتقال مفاهیم و راحتی زبان، با فرصت محدودی که موسیقی برای تاثیر بر مخاطب دارد هماهنگ هستند. من همیشه به شاگردانم تاکید می کنم که اگر می خواهید روی شعری آهنگ بگذارید تصور کنید که خود شاعر آن را چطور زمزمه می کند.
این آهنگساز با اشاره به اینکه حمید مصدق از جمله شاعرانی بود که شعر خودش را هم خوب می خواند افزود: قرار بود در زمان حیات، نواری از صدای او آماده کنم که فرصت نشد و این کار را پس از فوتش انجام دادم.
وی یک شعر منتشر نشده از مصدق را - که توسط ارکستر سمفونیک ارمنستان هم در تهران اجرا شد - برای حضار خواند و سپس دو تن از شاگردانش آرش منتظری و حمیدرضا صادقی شعر مصدق را با گیتار اجرا کردند.
سپس مفتون امینی با اشاره به اینکه مصدق تمام شدنی نیست، استقلال زبان، نوع تقطیع و سطربندی را از ویژگیهای اشعار او عنوان کرد.
وی شعر مصدق را امروزی خواند و ادامه داد: مزیت دیگر او بیان تجربه های امروزی عشق به زبان روز است و به همین دلیل اشعار او در ادبی - سیاسی ترین دهه های تاریخ وجود داشته اند.
امینی با اشاره به نظر منتقدان که اشعار مصدق را "اینجایی" و "این وقتی" می نامند، گفت: برخی اشعار او شعر همه مکانها، زمانها و حتی زبانهاست.
اشعار مصدق شیپور نبرد است
سیروس علی نژاد اشعار حمید مصدق را شعر جنبش دانشجویی در برهه های مختلف تاریخی دانست و گفت: در جنگهای قدیمی، لشکرها هنگام صف آرایی شیپور می نواختند و شعر مصدق هم نوعی شیپور نبرد است.
وی با اشاره به سخن منوچهر آتشی که می گفت "مصدق شاعری است که نشستن را ممنوع کرده است"، افزود: طبیعی است که شعر چنین شاعری به شعار تبدیل شود. او به قابل فهم ترین شکلی که می شد شعر می گفت.
علی نژاد از تئوریک شدن شعر فارسی در طول تاریخ سخن گفت و ادامه داد: رسالت یافتن شعر فارسی حتی در نوپردازانی مثل شاملو، اخوان و مصدق ادامه یافت ولی برخلاف اغلب این شعرا که چپ گرایی بر اشعارشان غلبه دارد، اشعار مصدق خصیصه ملی گرایی دارد.
در ادامه، شمس لنگرودی خاطرنشان کرد: من با حمید دیر آشنا شدم اما شیفته او بودم. شعر حمید نوعی "نو - قدمایی" بود که عناصر خوب شعر قدمایی و نیمایی را در خود دارد.
وی با اشاره به اشعار اخوان، ابتهاج و شفیعی کدکنی به عنوان نمونه های اشعار نو - قدمایی گفت: این نوع اشعار به خاطر لطافت طرفداران زیادی داشت. برخی منتقدان می گویند مصدق به دلیل اشعار ساده اش محبوب است اما با اینکه سلیقه سوررئالیستی من با ذائقه سمبولیستی او بسیار متفاوت است می خواهم به این نکته اشاره کنم که تمام اشعار محبوب و مردمی شعر نو از این دست هستند.
سپس سیدعلی صالحی با شعرخوانی، منصور احمدی آهنگساز گلهای جاویدان با اجرای یک قطعه و بیتا رهاوی با اجرای بخشی از اشعار مصدق در این مراسم به اجرای برنامه پرداختند.
لاله مصدق - همسر زنده یاد حمید مصدق - نیز در سخنانی از طرف خود و دخترانش از برگزاری این نشست و بانیان آن تشکر کرد.
نشر نگاه که کلیات اشعار حمید مصدق را منتشر کرده، تاکنون کلیات اشعار شاعرانی چون نیما یوشیج، احمد شاملو، سیمین بهبهانی، شهریار، نادر نادر پور، عماد خراسانی، منوچهر آتشی، ژاله اصفهانی، نصرت رحمانی و سیدعلی صالحی را هم به چاپ رسانده و مجموعه اشعار جواد مجابی، حسین منزوی، م . آزاد، مفتون امینی و شمس لنگرودی را هم در دست چاپ دارد.
نظر شما