افق مذاکرات ایران و آمریکا در گفتگو با کارشناسان؛ لزوم نمایش عملی حسن نیت واشنگتن

 دور بعدی مذاکرات ایران و آمریکا با حسن نیت بیشتری برگزار می شود

رئیس موسسه یوروسویک لندن معتقد است علیرغم رفتار ناشایست آمریکایی در سه دور گذشته مذاکرات با ایران، در حال حاضر فضای عمومی ایالات متحده چرخش هایی درباره ایران داشته و لذا می توان امیدوار بود که دور بعدی این مذاکرات با حسن نیت بیشتری برگزار شود.

دکتر پیروز مجتهدزاده، استاد دانشگاه و رئیس موسسه یوروسویک لندن در گفتگو با مهر ، درباره دور چهارم گفتگوهای ایران و آمریکا درباره عراق که طی هفته های آتی برگزار خواهد شد، اظهار داشت: نباید فراموش کنیم که آمریکایی ها از آغاز با طرح تهمت هایی علیه جمهوری اسلامی به این گفتگوها وارد شدند و حداقل نمود بیرونی این مذاکرات را نیز با اتهامات واهی و دروغی که علیه ایران مطرح می کرده اند، ساماندهی کرده اند.

وی با اشاره به حسن نیت کشورمان در پذیرش درخواست اشغالگران عراق جهت مذاکره، افزود: همه می دانند که ایران تنها با هدف یاری ملت عراق و با نگاهی مثبت به این گفتگوها وارد شد و این در حالی بود که عملکرد و کارنامه منفی ایالات متحده در ساماندهی اقدامات ضد ایرانی پس از تشکیل جمهوری اسلامی ایران بر همگان روشن بوده و هست اما ایران بدون توجه به این مسائل، برای عمل به تعهدات منطقه ای و انسانی خود، مذاکره با آمریکا را پذیرفت.

این استاد دانشگاه با انتقاد از رفتار واشنگتن در طول سه دور مذاکراتی که با کشورمان انجام داده است ، ادامه داد: متاسفانه در هیچ کجای این روند، آمریکایی ها حسن نیت لازم برای ادامه مذاکرات را نداشتند و حتی در آخرین دور این گفتگوها شاهد بودیم که بلافاصله پس از پایان مذاکرات، دیک چنی با اعلام مواضعی تند و غیر اصولی، اتهاماتی جدید را متوجه ایران کرد.

مجتهدزاده همچنین با بیان اینکه در حال حاضر در جریان تحولات عمده ای قرار داریم، گفت: علیرغم رفتار ناشایست آمریکایی ها در سه دور گذشته مذاکرات خود با ایران، در حال حاضر فضای عمومی آمریکا در مواجهه با ایران، چرخش هایی ولو اندک داشته که چشم اندازی مثبت را برای ما تصویر می کند و این مسئله می تواند احتمال بروز آینده ای روشن از دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا را تقویت کند و لذا می توان امیدوار بود که این دور از مذاکرات با حسن نیت بیشتری برگزار شود.

رئیس موسسه یوروسویک لندن در ادامه یادآوری کرد: در جریان و پروسه برگزاری این مذاکرات هیچ گاه نباید از یاد ببریم که آمریکا همواره اتهاماتی را علیه ایران مطرح کرده و می کند اما باید بر این امر نیز تاکید کرد که بهتر است مقامات عراقی ضمن دعوت مکرر ایران به مذاکره با آمریکا، نگاهی هم به نقش مخرب اشغالگران در کشورشان انداخته و تحرکات اسرائیلی ها در کردستان عراق را نیز مدنظر داشته باشند.

وی تهمت های آمریکای علیه نقش برجسته کشورمان در عراق را دروغی بزرگ دانست و تصریح کرد: در صورت تداوم فضای کنونی و عدم تحقق احتمالات مذکور، فکر نمی کنم سودی از انجام این مذاکرات عاید دو طرف شود و نتیجه کار آنگونه که باید مثبت باشد.

افزایش دستور کار مذاکرات ایران و آمریکا نیازمند زمان است

یک تحلیلگر مسائل بین الملل گفت: افزایش سطح و دستور کار مذاکرات ایران و آمریکا امکان تحقق دارد ولی نیازمند زمان است.
دکترعلیرضا داوری ، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آغاز دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا درباره دور جدید مذاکرات گفت : مذاکرات فی نفسه مثبت است هرچند مسائل و مشکلات بین ایران و آمریکا به قدری پیچیده است که مذاکرات انجام شده نمی تواند به سرعت از آن گره گشایی کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه بعد از گزارش البرادعی و گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا، فشار آمریکایی ها کاهش پیدا کرد و فضا برای تحرک دیپلماتیک ایران باز شد ادامه داد : در صحنه عراق، این فرض مسلم وجود دارد که ایران و آمریکا، بدون یکدیگر نمی توانند امنیت عراق را تامین کنند و عراق به صورت نقطه مشترکی برای ایران و آمریکا و به صورت فلسفه اصلی گفتگوهای ایران و آمریکا درآمده است.

داوری تصریح کرد: آمریکایی ها خواسته یا ناخواسته به این نتیجه رسیده اند که باید نیروهایشان را در عراق کاهش دهند و حتی به مرور کاملا خارج کنند، به همین دلیل می خواهند زمان بخرند و زمینه را مساعد کنند  ، این می تواند یکی از انگیزه های آمریکایی ها از مذاکره با ایران باشد.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: نباید به اظهارات فرافکنانه برخی مقامات آمریکایی و لحن تند آنها و اتهام افکنی آنان به ایران، توجه کرد، آمریکایی ها به خوبی می دانند که ایران از ناامنی در عراق، سود نمی برد و اتهاماتی که می زنند، منشاء واقعی ندارد. 

زمان گسترش سطح و دستور کار مذاکرات ایران و آمریکا فرا رسیده است

یک تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به انتشار گزارش NIE و تاثیر آن بر روی مذاکرات ایران و آمریکا گفت: زمان گسترش سطح و دستور کار مذاکرات تهران و واشتنگتن فرا رسیده است.

دکتر علی خرم، کارشناس امور بین الملل در گفتگو با خبرنگار مهر ، درباره دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا که گفته شده در ژانویه سال جدید میلادی آغاز می شود، گفت: مهمترین تفاوت دور چهارم مذاکرات با گفتگوهای قبلی این است که بعد از گزارش NIE و پذیرفتن این نکته که ایران از سال 2003 به دنبال سلاح هسته ای نیست، یک گشایش دیپلماتیک بین ایران و آمریکا ایجاد شده است که بیشترین نشانه های خود را در دور چهارم مذاکرات ایران-آمریکا نشان داده است.

خرم تصریح کرد:عقب نشینی آمریکایی ها از گزینه نظامی زمینه مطلوبی را برای پربارتر شدن مذاکرات ایران و آمریکا ایجاد کرده است و در این شرایط، گفتگو ایران و آمریکا می تواند با یک افزایش سطح و افزایش دستور کار مواجه شده و عمیق تر و موثرتر شود و  زمینه حل بسیاری از سوء تفاهمات ایران و آمریکا را فراهم کند که این به نفع هردو کشور است.

وی گفت :  نتیجه ملموس مذاکرات قبلی تاکنون این بوده است  که خشونت ها و تروریسم به طرز محسوسی در عراق کاهش یافت و آمریکایی ها رسما اعلام کردند که این بهبود روند امنیتی بخاطر همکاری ایران است.

این کارشناس امور بین الملل در پاسخ به این سئوال که تاکنون روند مذاکرات بیشتر به نفع آمریکا بوده است یا ایران، گفت:اگر دولتهای ایران و آمریکا از این گفتگوها بهره ای نمی بردند، قطعا این گفتگوها تداوم نمی یافت، بنابراین طرفین از این گفتگوها نه تنها ضرر نمی کنند، بلکه قطعا برایشان سود هم دارد.

خرم معتقد است : در شرایط فعلی، انعطاف ایران در برابر انعطافی که آمریکا از خود نشان داد، ضروری و مثبت به نظر می رسد. 

ایران بدون توجه به انگیزه های آمریکا به یاری ملت عراق بشتابد

یک کارشناس مسائل بین الملل معتقد است: ایران بدون توجه به انگیزه های ایالات متحده، موظف است برای اصلاح امور مسلمانان در شرایط دشوار کنونی به یاری ملت مظلوم عراق شتافته و با ادامه گفتگو با آمریکایی ها مسلمانان را در برابر توطئه های خطرناک آینده محافظت نماید.

محمدعلی رامین، کار شناس مسائل بین الملل در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به خصوصیات برجسته کشور عراق در میان کشورهای اسلامی، همسایه غربی کشورمان را یکی از قطب های بزرگ جهان اسلام دانست و اظهار داشت: از زمان های بسیار دور دشمنان اسلام و اهل بین عصمت و طهارت، به این کشور چشم طمع داشته و طرح های فراوانی را در جهت ضدیت با مردم با ایمان این کشور انجام داده اند.

وی با اشاره به تاریخ تجاوزگری انگلیس در عراق و ظلم رژیم بعث به مردم مظلوم آن کشور، افزود: در مسیر مشقت ها و ناهنجاری هایی که مردم مظلوم عراق طی قرن های گذشته متحمل شده اند، زشت ترین و سنگین ترین ظلمی که بر این مردم طی 300 سال گذشته تحمیل شد، وادار ساختن آنان به مقابله نظامی با جمهوری اسلامی ایران بود که علاوه بر زیان های جبران ناپذیری که به دو کشور اسلامی وارد آورد، تعدادی از باارزش ترین افراد نظام اسلامی را نیز از ما گرفت.

این کارشناس مسائل بین الملل همچنین با اشاره به پایان تاریخ مصرف رژیم صدام حسین برای سلطه گران غربی در پی افزایش قدرت جمهوری اسلامی ایران، ادامه داد: با گذشت زمان، حذف صدام به عنوان یک ضرورت در دستور سیاست های آمریکا قرار گرفت و واشنگتن در این راستا طرح هایی را ساماندهی نمود که در آن میان با حضور نظامی در عراق به مهار ایران ببردازد، اما در روند اجرایی ساختن این طرح ها و به واسطه تغییرات عمده ای که در شرایط منطقه پدید آمد، برنامه ها و سیاست های خاورمیانه ای ایالات متحده با تناقض های جدی و تعارضات اساسی مواجه شد.

رامین همچنین گفت: در پی اعلام شعار دموکراسی اشغالگران و با روی کار آمدن دولت شیعه و مسلمان که در همگرایی کامل با جمهوری اسلامی ایران نیز قرار داشت، آمریکا در فرآیند اجرای برنامه های خود در عراق به شدت دچار انفعال و هراسی غیر قابل انکار شد و لذا به خشونت علیه ملت عراق به منظور دور کردن آنان از ایران پرداخت که ادامه این روند میزان نفرت ملت عراق نسبت به آمریکایی ها و تمایل آنها به همکاری و همبستگی جدی تر با جمهوری اسلامی را شدت بخشید و در ادامه همین روند نیز وحشت آمریکایی ها از پیشروی فرآیند مذکور در منطقه برخلاف خواسته های آنان را افزون نمود.

وی در ادامه اظهار داشت: وضعیت کنونی آمریکایی ها در عراق به گونه ای شده که آن ها امروز ناچار به پذیرش نفوذ غیرقابل انکار جمهوری اسلامی در عراق و اقشار مختلف آن کشور شده اند و ضمن اعتراف با این واقعیت آشکار، به گونه ای مستاصل از ایران اسلامی درخواست مذاکره و کمک می کنند.

رئیس سازمان امت اسلامی افزود: البته در این میان آمریکایی ها نیز در میدان عراق، گزاره های مختلفی چون متلاشی ساختن سرزمین عراق و تقسیم آن به بخش های مختلف و علاوه بر آن ساماندهی پنهانی تفرقه میان شیعیان و اهل سنت آن کشور و اقداماتی از این دست را در دستور کار خود قرار داده و به پیگیری همزمان آن ها پرداختند؛ در چنین شرایطی که عدم احراز هرگونه نتیجه بارز برای واشنگتن از ادامه اشغالگری در عراق مبرهن شده بود، رهبران عراقی برای جلب موافقت ایران جهت مذاکره با اشغالگر مستاصل کشورشان جهت خروج محترمانه از عراق دست به دامان کشورمان شدند.

رامین شرایط کنونی آمریکا در عراق را وضعیت بحرانی و دشوار خواند که بهترین راه خروج از آن برای سردمداران کاخ سفید، مذاکره با جمهوری اسلامی ایران است و ادامه داد: در شرایط کنونی برای خروج آمریکایی ها از بن بستی که در عراق دچار آن شده اند، دو آلترناتیو در مقابل واشنگتن قرار دارد، نخست توسل به کشورهای اقماری خودشان در منطقه (همچون عربستان، ترکیه و برخی اعراب حاشیه خلیج فارس) که در این صورت می تواند نیروهایی از این کشورها را با تعهداتی خاص جایگزین نظامیان خود در عراق نموده و نهایتا خروج آبرومند از عراق را عملی سازد.

وی همچنین گفت: اما گزینه دیگر آن ها این است که با توجه به نفوذ غیرقابل انکار و گسترده  جمهوری اسلامی میان ملت عراق و مسلمانان منطقه و نقش موثر کشورمان در ساماندهی امنیت منطقه ای، این اطمینان را که می تواند بدون آسیب پذیری از نیروهای مقاومت اسلامی عراق از آن کشور خارج شوند، را بدست آورند و در این فرآیند آبروی خود را نیز به طور مطلق از دست ندهند.

رئیس سازمان امت اسلامی در ادامه با اشاره به لزوم تداوم مذاکرات ایران و آمریکا درباره عراق، اظهار داشت: در این میان جمهوری اسلامی ایران بدون توجه به انگیزه های ایالات متحده، موظف است برای اصلاح امور مسلمانان در شرایط دشوار کنونی به یاری ملت مظلوم عراق شتافته و آن ها را در برابر توطئه های خطرناکی که ممکن است پس از خروج اشغالگران ،  فرارویشان قرار گیرد، محافظت نمایند.

رامین آزادی ملت عراق از وضعیت اسفبار کنونی که به واسطه اقدامات اشغالگران در آن کشور ایجاد شده را وظیفه ای دینی، شرعی و انسانی توصیف کرد و افزود: اگر این امر به گونه ای کاملا بادرایت و دقت انجام شود نه تنها بر اعتبار منطقه ای نظام اسلامی می افزاید بلکه پذیرش ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای نه تنها برای آمریکا و کشورهای منطقه بلکه برای  سایر قدرتهای جهانی را نیزتثبیت خواهد شد.

نقطه ضعف مذاکرات ایران و آمریکا "گفتگو در شرایط تخاصم" بود

نقطه ضعف عمده مذاکرات ایران و آمریکا این بود که تاکنون در وضعیتی تنش زا و خصومت آمیز نسبت به هم، با یکدیگر گفتگو می کردند ولی در شرایط فعلی، این خصومت و تنش کمتر از ادوار قبلی است.

جلال خوش چهره، روزنامه نگار و فعال مطبوعاتی در گفتگو با خبرنگار مهر درپاسخ به سئوالی در مورد شرایط موجود در آستانه دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا گفت: طبیعی است که دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا نمی تواند منفک از تحولات یک ماه اخیر به خصوص گزارش البرادعی و گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا تحلیل و بررسی شود و این تحولات، تاثیر خاصی را بر این دوره مذاکرات گذاشته است.

وی افزود: نقطه ضعف عمده مذاکرات ایران و آمریکا این بود که تاکنون در وضعیتی تنش زا و خصومت آمیز نسبت به هم، با یکدیگر گفتگو می کردند ولی در این دوره از مذاکرات، به دلیل تحولات اخیر، این خصومت و تنش کمتر از ادوار قبلی است که این می تواند یکی مولفه های تعیین کننده شود.

خوش چهره با اشاره به اینکه انتشار گزارش NIE به نوعی اعتماد سازی از سوی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران است، گفت: کمرنگ شدن انجام اقدام نظامی علیه ایران و به تعویق افتادن صدور قطعنامه سوم شورای امنیت، نشان می دهد که با صحنه جدیدی از روابط ایران و آمریکا مواجه هستیم.

وی با اشاره به سود مذاکرات ایران و آمریکا برای دولت مالکی، گفت: یکی از برندگان اصلی این مذاکرات، دولت مالکی است.

این فعال مطبوعاتی خاطر نشان کرد: لازم است که آمریکایی ها در این شرایط، پالس های مثبت بیشتر و قابل توجهی به ایران ارسال کنند، چون معمولا در آستانه هر مذاکره، آمریکایی ها شروع به اتهام زنی به ایران می کنند، حتی بعد از گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا، پنتاگون طی گزارش جمهوری اسلامی را متهم به ارسال سلاح به عراق کرد.

آزادی زندانیان ایرانی شرط تداوم مذاکره با آمریکا شود

مهدی محمدی با بیان اینکه انتشار گزارش NIE در حقیقت به معنای ابراز تمایل آمریکایی ها برای مذاکره با ایران بود، گفت: آمریکایی ها بر خلاف جمهوری اسلامی به تعهدات خود ادوار قبلی مذاکرات پای بند نبوده اند.
مهدی محمدی، دبیر سیاسی روزنامه کیهان در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سئوال که مولفه های خاص دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا چیست، گفت : واقعیت این است که آمریکایی ها ظرف ماههای گذشته، تلاش زیادی برای نزدیکی به ایران انجام دادند، چون آمریکا به خوبی فهمیده است که کلید حل مسائل خاورمیانه در دست ایران است و بدون ایران هیچ راه حل موفقی در خاورمیانه وجود ندارد.

وی افزود: آمریکایی ها از تجربه عراق، درسهایی گرفته اند و از آن جمله این است که یکجانبه گرایی را کنار گذاشته اند و ایران را  به عنوان مهمترین بازیگر موجود در صحنه سیاسی عراق، به رسمیت شناخته اند و وارد فرایند رسمی مذاکرات با آن شده اند.

دبیر سیاسی روزنامه کیهان با اشاره به نتایج کنفرانس آناپلیس، گفت: در کنفرانس آناپلیس، آمریکایی ها به این نتیجه رسیدند که در موضوع فلسطین، ناگزیر از در نظر گرفتن ملاحظات ایران هستند ولی در صحنه لبنان، می خواهند به هرقیمت، بدون ایران، کار خود را پیش ببرند و نظم سیاسی جدیدی را حاکم کنند که می بینیم تاکنون موفق نبوده اند.

محمدی خاطر نشان کرد: از طرف دیگر غرب به این تحلیل رسیده است که در موضوع هسته ای ایران، توقف یا تعلیق یک آرزوی دست نیافتنی است ، به همین خاطر سعی کرد عملا یک راه حل پیش پای خود بگذارد تا به ایران نزدیک شود و با تعامل منطقه ای مشکلات خود را در منطقه حل کند.

این فعال مطبوعاتی گفت: برای تشخیص شرایط پیش روی دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا باید به گزارش NIE اشاره کرد، انتشار NIE در حقیقت به معنای ابراز تمایل آمریکایی ها برای مذاکره با ایران بود، آمریکایی ها حتی می خواستند بگویند که بدون تعلیق هم حاضر به مذاکره با ایران هستند و با انتشار این گزارش، توجیهی برای افکار عمومی داخلی خود ایجاد کردند که بتوانند با ایران مذاکره کنند.

وی با بیان اینکه "آمریکایی ها بر خلاف ایران به تعهدات خود ادوار قبلی مذاکرات پای بند نبوده اند" گفت: جمهوری اسلامی در صحنه عراق به آمریکایی ها نیازی ندارد و این آمریکایی ها هستند که نیازمند ایران هستند و لذا باید تا حصول به حداکثر همراهی و امتیاز دهی، مذاکره را قبول نکرد، مثلا شرط تداوم مذاکرات را آزادی زندانیان ایرانی در عراق تعیین کرد، به بیان دیگر ایران نباید با امکانات خودش، مشکل آمریکا را حل کند.

محمدی گفت: مذاکرات ایران و آمریکا، بهبود کاملا محسوسی در اوضاع  امنیتی عراق گذاشته است، البته آمریکایی ها کار خودشان را می کنند، به این معنی که به روند مسلح کردن سنی ها ادامه می دهند تا از شیعیان باج بگیرند و همچنان اجازه نمی دهند دولت عراق، سیاست مالی و نفتی مستقلی داشته باشد و حاضر به مذاکره به همسایگان عرب عراق- که نقش عمده ای در بروز امواج تروریستی دارند- نیستند؛ با این شرایط تداوم مذاکرات ایران و آمریکا، چون به تقویت دولت شیعه مالکی می انجامد به نفع ایران است.

دبیر سیاسی روزنامه کیهان در پایان خاطر نشان کرد: البته اگر هدف نهایی و استراتژیک ایران از مذاکراه با آمریکا، خروج آمریکایی ها از عراق باشد، این مذاکرات منطقی است.