پرستاران و پزشكان كه روزگاري شغل و فعاليتشان به علت موقعيت و منزلت بالاي آن جزو مشاغل پر طرفدار بود اكنون با افزايش تعداد پزشكان و پرستاران علاوه بر آنكه سختي كار را همچون گذشته بايد تحمل كنند به علت تعداد فراوان پزشكان و پرستاران بيكار كه در پشت درهاي بسته به انتظار كار نشسته اند بايد شرايط سخت و استثمار گونه مراكز درماني را در شيفتهاي پشت سرهم تحمل كنند تا مبادا بيكار شوند و اين استرس مضاعف روح و جان آنان را فرسوده مي كند .
پس ازدوران جنگ درست زماني كه هجوم خيل عظيمي از بيكاران به بازارهاي اشتغال سياستمردان كشور را غافلگير كرده بود مسئولان كشور براي آنكه اين بحران مانعي در مقابل بازسازي ويرانه هاي ناشي ازجنگ ايجاد نكند بنا به سياست هاي آن زمان با مهيا سازي بستر جامعه مانند تاسيس دانشگاههاي مختلف آزاد ...، بالا بردن ظرفيت هاي پذيرش بدون برنامه ريزي مناسب براي اشتغال زايي ، اين خيل بيكاران را به سمت دانشگاهها ترغيب كردند تا شايد مدتي بتوانند مشكل بيكاري را به صورت پنهان نگاه دارند.
محبوبيت خاص حرفه پزشكي و گروههاي مرتبط با طبابت كه از دير باز در بين خانواده هاي ايراني وجود داشته موجب جذب داوطلبان به رشته هاي مختلف پزشكي بيش از ساير رشته هاي دانشگاهي شد و حال ديري نپايده است كه آثار سياست كارشناسي نشده آن دوران در زمان حاضر ظهور يافته و استثمار پزشكان، پرستاران، ماماها و ... در مراكز مختلف درماني بويژه بيمارستانهاي خيريه و خصوصي به دليل ازدياد حجم بيكاران در اين رشته هاي دانشگاهي از نمونه هاي تاسف بار اين مسئله است.
اگر چه به اذعان بسياري از مسئولان وكارشناسان عرصه بهداشت و درمان مشكلاتي نظير نداشتن امنيت شغلي، كاهش منزلت و شان سابق، عدم امنيت مالي، دستمزد پايين، بيمه نبودن و .... در كنار حجم بالاي كار موجب بي انگيزگي وكاهش كيفيت خدمات درماني در مراكز دولتي شده است اما تمام وعده ها و قولهاي داده شده از سوي مسئولان در حد شعارباقي مانده وعملا هيچ اقدام جدي در ارتباط با رفع مشكلات اين گروه شغلي و بهبود وضعيت بهداشت و درمان كشور صورت نگرفته است.
علي حسيني كه در يكي از مراكز درماني خيريه به حرفه پرستاري مشغول است ، مي گويد:" تنگناهاي موجود در اين حرفه و بي توجهي مسئولان به وضعيت اسفبار اين مشاغل موجب بي انگيزگي اين گروه شغلي شده است به گونه اي كه علاوه بر كاهش خدمات درماني ديگر حوصله اي براي تيمار داري از بيماران باقي نمي ماند."
وي ادامه مي دهد:" بارها مشاهده كرده ام كه همكاران من چگونه با بيماران پرخاشگري مي كنند كه البته نمي توان تمام تقصيرها را به گردن كادر پزشكي دانست زيرا مدارا كردن با بيماران با اعصاب خرد، بدون آرامش روحي امكان ناپذير است."
يك تكنسين اتاق عمل هم مي افزايد:" متاسفانه فارغ التحصيلان مختلف گروه پزشكي كه در مراكز خصوصي كار مي كنند علاوه بر اينكه از كمترين امكانات رفاهي و حداقل دستمزد برخوردارند ، به هيچ عنوان تضمين شغلي ندارند و به محض كوچكترين اعتراضي محكوم به بيكار شدن هستند و اين در حالي است كه هيچ مرجعي از ما حمايت نمي كند."
مريم . د مي گويد : نگاهي كوتاه به چك هاي صادر شده براي جراحان ، بويژه آناني كه در بيمارستان خيريه اي كه من در آن كار مي كنم و ميزان كارانه هاي آنها نشان مي دهد كه به چه ميزان كادر پيراپزشكي مورد استثمار واقع مي شوند ، آنها فقط يك حقوق حد اقل مي گيرند و در صورت هرگونه اعتراض تهديد به اخراج مي شوند .
فرهاد.ع پرستاراست و از نحوه برخورد كادر مديريت بيمارستاني كه در آن مشغول به كار است گله دارد و مي گويد:" در طي اين سه سال تحت سخت ترين شرايط و با حداقل دستمزد وبدون هيچ گونه قرارداد معتبري كار مي كنم و هر بار هم زمان تجديد قرارداد دلم مي لرزد كه اين بار با من قرارداد نخواهند بست و مجبور خواهم شد كه شرايط سخت بيكاري و شرمندگي نزد خانواده را تحمل كنم."
پزشك محوري به جاي بيمار محوري
يك تكنسين بيهوشي شاغل در يك بيمارستان خيريه هم به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : سيستم درماني حاكم بر بيمارستانها در حال حاضر به جاي بيمار محوري ، پزشك محور شده است ، به اين معنا كه همه كادر پزشكي پيوسته زحمت مي كشند كه جراحان و پزشكان متخصص حق الزحمه كلان به جيب بزنند .
وي مي افزايد : مساله ديگري كه وجود دارد اين است كه در بيمارستان هاي خيريه و خصوصي آنكه تصميم گيرنده محض است ، صاحب بيمارستان و يا پزشكان سهامدار بيمارستان هستند و اين موضوع باعث شده هر اعتراضي از سوي كادر درمان و بويژه پرستاران ، بهياران ، تكنسين هاي اتاق عمل و ... به جايي نرسد .
از سوي ديگر پزشك جواني كه دو سال پيش از يكي از دانشگاههاي دولتي فارغ التحصيل شده است ، مي گويد:" از زماني كه مشغول به كار شده ام زندگي عادي را فراموش كرده ام ولي در نهايت هم حقوقي كه دريافت مي كنم خيلي كمتر از يك كارگر است و متاسفانه بعد از20 سال تحصيل ، در حقيقت عمرمان را تلف كرده ام زيرا در حد خدمتكار مشغول در بخشمان حقوق دريافت مي كنيم."
وي ادامه مي دهد:" در حال حاضر مجردم ولي كار در چنين وضعيتي چنان عرصه را به من تنگ كرده است كه بعد از ازدواج نه ديگر فرصت كار به اين شكل را دارم نه ديگر تواني براي ادامه اين وضعيت دارم."
رييس انجمن پزشكان عمومي ايران در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر، وضعيت كاركنان مراكز خصوصي و خيريه را بسيار اسف بار توصيف مي كند و مي افزايد:" مديران در برخي مراكز درماني خصوصي با سوء استفاده از وضعيت كنوني حاكم بر جامعه و افزايش شمار بيكاران بويژه در بين پزشكان و نبود نظارت كافي بر اين مراكز براي سود آوري بيشتر ، گروه پيرا پزشكي شاغل در اين بخشها را استثمار مي كنند ."
دكتر حسن هويدا ادامه مي دهد:" متاسفانه همه روزه شكايت هاي زيادي از سوي كاركنان بيمارستانهاي خصوصي و خيريه به سازمان نظام پزشكي مبني بر دريافت دستمزدهاي بسيار شرم آور و دور از شأن يك فرد تحصيل كرده دريافت مي شود و در تلاش هستيم تا بتوانيم از طريق قانوني مرجعي براي رسيدگي و حل اين معضل برداريم."
وي مي افزايد: البته بدنبال پي گيري هاي صورت گرفته از سوي نظام پزشكي و انجمن قرار شده است كه با مشاركت مسئولان وزارت بهداشت، سازمان تامين اجتماعي و وزارت كار، كميته اي ويژه اي جهت پيگيري مطالبات پزشكان و پيرا پزشكان شاغل در مراكز خصوصي تشكيل شد و قرار بر اين شد كه با تعيين حداقل دستمزدي براي مراكز خصوصي از بي عدالتي موجود در مراكز خصوصي پايان داده شود زيرا تا كنون نظارت چنداني به اين موضوع نمي شد و شاغلان اين مراكز جايي براي شكايت نداشتند."
رييس انجمن پزشكان عمومي ايران اضافه مي كند :" پيش بيني مي شود كه اين طرح از سال آينده اجرا شده و تمامي شاغلان در صورت مشاهده هر گونه تخلف در اين موارد مي توانند به سازمان نظام پزشكي شكايت كرده تا با مديريت بيمارستان بلافاصله برخورد شود."
دستمزدهاي ناچيز براي پيراپزشكان
عضو هيات مديره دادگاه بدوي نظام پزشكي نيز با انتقاد از قانونمند نبودن وضعيت استخدام كاركنان گروه پزشكي در مراكز درماني خصوصي و خيريه و استثمار آنها توسط برخي از مديران مي گويد: در برخي مراكز خصوصي و خيريه به رغم آنكه از بيمار پول خوبي دريافت مي شود ولي براي كاركنان گروه پزشكي دستمزدهاي بسيار ناچيزي در نظر گرفته مي شود."
دكتر ايرج خسرونيا با اشاره به اقدام اخير سازمان نظام پزشكي باهمكاري ساير نهادها براي تعيين حداقل تعرفه هاي شاغلان بخشهاي خصوصي و نظارت موارد تخلفي از سوي مديران ادامه مي دهد:" به موجب اين آيين نامه حداقل ميزان دستمزد در نظر گرفته شده براي هر گروه پزشكي مشخص شده است به عنوان نمونه براي پزشكان عمومي 400 هزار تومان و ماماها نيز حدود 250 تومان در ماه در نظر گرفته شده است."
رييس هيات مديره جامعه پزشكان متخصص داخلي ايران افزود:" البته پرستاران به دليل آنكه خود داراي تشكل مستقل هستند، مشمول اين قانون نيستند و سازمان نظام پرستاري بايد راساً در ارتباط با استثمار كادر پرستاري در مراكز خيريه و خصوصي اقدام كند."
نارسايي قانون كار و وضعيت اسفبار پرستاران
عضو شوراي عالي سازمان نظام پرستاري در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر نيز با اشاره به وضعيت اسف بار پرستاران در نظام بهداشت و درمان مي گويد:" متاسفانه وضعيت ناگوار پرستاران مختص مراكز خصوصي نيست و در مراكز دولتي نيز اين گروه زحمتكش بدترين شرايط راتحمل مي كنند و اجراي طرح خصوصي سازي نيز اين مسئله را شدت بخشيده است."
محمد شريفي مقدم ادامه مي دهد:" يكي از مشكلاتي كه ريشه اصلي تمامي اين مشكلات است، نارساييهاي اساسي است كه در قانون كار وجود دارد و با اصلاح قانون كار در مورد پرستاران بسياري از مشكلات خود به خود رفع مي شود."
وي با اعتراض به وضعيت نامطلوب پرستاران و تاثير مستقيم اين مسئله در كيفيت خدمات رساني آنها مي گويد:" متاسفانه برخي از مديران بخشهاي خصوصي از همان حداقل هاي موجود در قانون كار نيز عدول مي كنند و اين افراد را با حقوق و مزاياي در حد ديپلم استخدام مي كنند به طوريكه در برخي موارد مشاهده شده است كه يك پرستار در ماه 45 هزار تومان دريافت مي كند."
معاون اشتغال وزارت بهداشت نيز در اين باره مي گويد:" متاسفانه تا كنون در ارتباط با وضعيت كادر درماني شاغل در مراكزخصوصي و خيريه از سوي هيچ نهادي كاري جدي صورت نگرفته است و بدنبال طرح شكايت هاي روز افزون از سوي اين فعالان از اين پس پرداخت دستمزد عادلانه و مناسب به شاغلان مراكز بهداشتي و درماني خصوصي بر عهده وزارت كار و نظام پزشكي است."
دانشگاه آزاد و پذيرش بي رويه دانشجو
دكتر محمد نوري با اشاره به اينكه وزارت بهداشت در اين ارتباط هيچ وظيفه قانوني ندارد، مي افزايد:" با نهايي شدن اين قانون كه حدود دو ماهي به طول مي انجامد اين موضوع تحت نظارت اين دو نهاد در خواهد آمد."
وي با انتقاد از عدم هماهنگي در تربيت نيرو و نياز بازار كار مي افزايد:" اين ناهماهنگي از سوي دانشگاه آزاد تشديد مي شود به گونه اي كه به رغم بالا بودن آمار بيكاري ماماها ، دانشگاه آزاد هر سال حدود يك هزار و 600 نفر فارغ التحصيل بيرون مي دهد و حدود 90 درصد از پزشكان عمومي بيكار در تهران از دانشگاه آزاد فارغ التحصيل شده اند."
قائم مقام سازمان نظام پزشكي نيز بي عدالتي در حق كادر درماني را تهديدي بر سلامت مردم مي داند و مي افزايد:" الان وضعيت درآمدي پزشكان به گونه اي است كه به زحمت تامين معاش مي كنند و زماني كه در آمد پزشك از هر بيمار تنها 200 تومان باشد، براي رفع اين مشكل و توانايي خريد يك كيلو گوشت در روز، مجبور است بدون رعايت نكات استاندارد در معاينه بيماران ، شمار بيشتري از بيماران را ويزيت كند كه اين مسئله خواه و ناخواه از دقت پزشك مي كاهد."
ضرورت اصلاح تعرفه هاي پزشكي
دكتر محمد علي بي طرف پايين بودن كيفيت درمان در نظام بهداشت و درمان كنوني كشور را طبيعي و بدون كنترل دانست و افزود:" اگر تعرفه ها اصلاح شود مي توان كيفيت خدمات درماني را همانند ساير كشورهاي پيشرفته كنترل كرد ، ولي با وضع موجود نمي توان پزشكي را به دليل وقت نگذاشتن به ميزان استاندارد براي معاينه مريض مواخذه كرد زيرا صرف وقت بيشتر به هيچ عنوان براي پزشك به صرفه نخواهد بود."
عضو شوراي عالي سازمان نظام پزشكي نيز در اين ارتباط مي گويد:" با توجه به شيوع بيكاري در جامعه پزشكي ايران، بسياري از پزشكان از طريق رابطه و آشنايي جذب وزارت بهداشت و مراكز دولتي مي شوند.
دكتر رهبر مژدهي آذر بيكاري پزشكان به عنوان نخبگان جامعه را هدر رفت سرمايه هاي مملكت و موجب سود جويي برخي از مراكز درماني مي داند و مي افزايد: كساني كه در برابر اين معضل مهم جامعه پزشكي سكوت كنند ، خيانت كرده اند زيرا نخبه ترين افراد كشور را به سمت دانشگاههاي پزشكي سوق مي دهيم و بعد اينها را بيكار وارد جامعه مي كنيم و اجازه مي دهيم در بدترين شرايط به كار واداشته شوند."
نظر شما