توجه به بقعه و امامزاده گویای نیاز انسان‌ها به روح مشترک و پناهگاه است

به گزارش خبرنگار مهر، علی اصغر میرزایی مهر نویسنده "نقاشیهای بقاع متبرکه در ایران" درباره این اثر گفت: نقاشیهای بقاع متبرکه در ایران کوششی است در جهت معرفی، ضبط و بازشناسی یکی از گنجینه های فراموش شده هنر مردمی ایران؛ هنری که عصر حیات و بالندگی را پشت سر گذاشته و رو به فراموشی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ افزود: توجه به بقعه و امامزاده گویای یک نیاز عمیق انسانی است به داشتن سمبل، قهرمان، پناهگاه، شفیع و روح مشترک. بنابراین هنرمندان این آثار جز مدرسه عشق هیچ معلمی نداشتند و عمق این نقاشیها در گریستن انسانها در مقابل آنهاست. 

میرزایی مهر، گستره این نقاشیها را بسیار فراخ توصیف کرد و تجلی آن را عمدتا در گیلان دانست.

سپس دکتر محمدعلی رجبی در این باره گفت: نقاشیهای بقاع متبرکه که به قول صاحب نظران جزو هنرهای اولیه است، به طور مستقیم با فطرت در ارتباط است و از این حیث که هیچ گونه اصول و چهارچوبی ندارد همانند نقاشیهای کودکان به شمار می رود. این نقاشیها برگرفته از اعتقادات قلبی ایرانیان است.

این کتاب از مجموعه کتابهای گنجینه سیمرغ است که به مناسبت برگزاری "گردهمایی گنجینه های از یاد رفته هنر ایران" از سوی انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شده است. این کتاب در شش فصل: نگاهی به بقاع متبرکه در ایران، نقاشیهای متبرکه بقاع، زیبایی شناسی نقاشیها، سبک شناسی نقاشیها، گیلان خاستگاه نقاشیهای بقاع و تفسیری از چند نقاشی به رشته تحریر درآمده است.

در این نشست کتاب "ترمه های سلطنتی ایران و کشمیر" نیز از سری کتابهای گنجینه سیمرغ رونمایی شد. این کتاب تالیف رحیـم عناویان و ژرژ عناویان زیرنظر تومویوکی یامانوبه است که امسال به مناسبت برگزاری "گردهمایی گنجینه های از یاد رفته هنر ایران" منتشر شده است. این اثر در پنج فصل به تشریح پشم، ثابت کننده های رنگ، رنگهای نباتی، فنون بافندگی ترمه و انواع ترمه می پردازد.

حسین یاوری در این خصوص گفت: ترمه نوعی پارچه ظریف یا کرک با طرحهای تزیینی است که از اوایل دوره صفویه بافت آن رواج یافت.

وی ادامه داد: در مورد زادگاه آن، گروهی معتقدند در کشمیر متولد شده و گروهی را عقیده بر آن است که اول بار در ایران مشاهده شده است. اما نکته مهم اینجاست که ترمه های ایرانی از نظر بافت و رنگ آمیزی از ترمه های کشمیر چیزی کم ندارند و تنها برتری ترمــه کشمیر بر ایرانی، استفاده از نوعی نخ است که از کرک بز کوهی به دست می آید و زیستگاه آن در ارتفاعات هیمالیاست. دستگاه بافت آن تقریبا شبیه دستگاه های نساجی سنتی و چوبی است. بافت ترمه بسیار حساس است و وقت گیر. رنگهای مصرفی در بافت ترمه بیشتر عنابی، قرمز روشن، سبز، نارنجی و سیاه و طرحهای آن اکثرا شامل نقوش بوته جقه، شاخ گوزنی، امیری، راه راه و... است. ترمه در ابعاد مختلف برای مصرفهای گوناگون مثل شال چارقـدی، شال بندی، راه راه، اتابکی، کشمیری، زمردی و رضایی به کار می رود.

محمد مهدی هراتی هم گفت: یکی از دلایلی که فن پشم بافی در ایران و کشمیر به مرحله شکوفایی رسید این است که پشم این مناطق به خاطر کنترل نژاد گوسفندها جنس مطلوبی دارد. می توان گفت راز جذابیت و چشمگیری ترمه های ایران در جادوی رنگهایشان نهفته است. 

"گنجینه سیمرغ" یکی از طرح‌های فرهنگستان هنر است که در آن 30 عنوان کتاب در موضوعات مختلف هنرهای سنتی به چاپ خواهد رسید.