یکی از کارکردهایی که برای ورزش در نظر گرفتهاند نقش آن در خشونتزدایی است. جهان ما جهانی است که از مشکله عدم امنیت بسیار رنج میبرد. مسئله خشونت در دهه اخیر گریبان بسیاری از فرهنگها و کشورها را گرفته است. در این میان همه گسترهها از دین و فرهنگ و اقتصاد گرفته تا حقوق و اخلاق و ... دست به دست هم دادهاند تا با این مشکل رویارو شوند.
ورزش هم بی گمان در این زمینه نقشی مؤثر دارد. در این میان نه تنها قهرمانان ورزشی عرصههای مختلف سعی در ترویج صلح و دوستی دارند که نفس خود ورزش میتواند از خشونت و درگیری جلوگیری کند. پارهای از فیلسوفان ورزش تذکارمان دادهاند که مسابقات جدی ورزشی میتوانند جلوی بسیاری از جنگهای وحشتناک را بگیرند. بر طبق نظر این افراد، انسانها خواه ناخواه میل به خشونت و درگیری و برتریطلبی دارند و به یک نوع باید این نیاز را پاسخ دهند.
در جهان قدیم پاسخ به نیاز برتریطلبی و خشونتورزی با کشت و کشتارهای خونین صورت میگرفتند. جهان ما اما توانسته یا میتواند با ایجاد مکانیسمهایی جنگ میان کشورها را به گونهای رقابت سالم میان آنها در ورزشهای مختلف تبدیل کند. نه اینکه ورزش در این عرصه تنها عامل مؤثر است و نه اینکه حتی برخی اوقات خود ورزش مبدل به عامل جنگ افروزی نمیشود. سخن بر سر این است که ورزش در نقس خود این قابلیت را دارد که جلوی بسیاری از خشونتها و جنگافروزیها را بگیرد. به نظر ما هم خشونتزدایی یکی از مهمترین کارکردهای ورزش در جهان معاصر است و اگر فرض کنیم در سده بیستم و یکم با بحث امنیت بسیار مشکل خواهیم داشت همین میتواند تذکارمان دهد که ورزش در این قرن بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد.
در این میان البته کارکرد ورزشهای مختلف متفاوت است. به طور مثال فوتبال جایگاه و نقش ممتاز و منحصربفردی را دارد که در یک مقال جداگانه در باب علل و تبعات این امر سخن خواهیم گفت. اما در کل می توان این مدعا را پذیرفت که ورزش کارکردی جالب توجه در خشونتزدایی دارد.
از سوی دیگر ورزش گونهای افیون بیخطر و بیضرر برای جهان ما هم به حساب می آید. در جهانی که اضطراب و خشونت دو مشکل اساسی آن هستند ورزش نه تنها خشونتزدایی می کند که با درگیر کردن ذهن و زبان و فراموش کردن زندگی غمبار روزمره افراد، گونهای اضطرابزدایی هم صورت می دهد. این مسئله البته صرفاً در سطح نظارهگیری و تماشاگری ورزش است وگرنه کسی که خود ورزشکار است اثرات این خشونتزدایی و اضطرابزدایی را بیش از تماشاگر ورزشی حس مینماید.
نظر شما