امروز در تاریخ

جشن برسده :

بنا برنوشته مورخان جشن برسده یا نوسده پنجم بهمن ماه و پنج روز قبل از جشن سده برگزارمی شد . مورخان دلیل برگزاری جشن سده را که دهم بهمن ماه در ایران باستان برگزار می شد اتمام کار آفرینش انسان از نسل مشی و مشیانه  دانسته اند . همچنین گفته می شود این جشن به دلیل باقی ماندن تنها پنجاه روز از سال پیر درمیان ایرانیان برپا می شد .

کناره گیری قوام از قدرت : 

درچنین روزی در سال 1301 ه ش احمد قوام السلطنه برای نخستین بار از نخست وزیری کناره گرفت. احمد قوام السلطنه  ازخاندان اشرافی کهن ایرانی و از برجسته ترین چهره های تاریخ معاصر ایران ، بین سالهای 1300 تا 1331 ه ش پنج باربه نخست وزیری رسید . وی از عواملی بود که به نیروی سوم معتقد بود و برهمین اساس دولت آمریکا را وارد معادلات سیاسی ایران کرد. وی با دکترین پراگماتیستی خود بر موازنه مثبت تاکید می کرد و معتقد بود که ایران می تواند و باید به  یکی از مهمترین پایگاه های راهبردی و حافظ منافع آمریکا در خاورمیانه تبدیل گردد .احمد قوام حزب دموکرات ایران را در هشتم تیر 1325 ه ش تشکیل داد. در این حزب بسیاری از رجال مملکتی حضور داشتند که از میان آنها می توان  به مظفر فیروز، علی امینی، ابوالقاسم امینی، محمدولی فرمانفرما، سردار فاخر حکمت، ملک‏الشعرای بهار، حسن ارسنجانی... اشاره کرد. هدف این حزب بازگرداندن آذربایجان به خاک کشور بود. با سقوط کابینه قوام این حزب نیز منحل شد.
   
درگذشت وثوق الدوله :

درچنین روزی درسال 1329 ه ش وثوق الدوله ، یکی نخست وزیران خیانت کار ایران درگذشت. میرزا حسن خان وثوق الدوله فرزند میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه و برادر بزرگ احمد قوام ‏السلطنه  بود. وى پس از اتمام تحصیلات مقدماتی خود 
و فراگیری زبان های فرانسه و انگلیسى وارد فعالیت های سیاسی در دوران مشروطیت شد . وثوق الدوله پس از فتح تهران به عضویت هیات رییسه فاتحان تهران درآمد. وثوق الدوله ، سپهدار اعظم ، سردار اسعد و تقى زاده از جمله اعضای این هیات بودند . وثوق الدوله، در سال ‏1334 ه.ق نخست وزیر و وزیر امورخارجه شد و در کابینه «عین الدوله‏»  به وزارت‏فرهنگ تعیین گردید . وی در سال ‏1336 براى بار دوم نخست‏وزیر شد و وزارت کشور را نیز عهده دار شد. او پس از مشروطیت‏ یک بار وزیر فرهنگ، دوبار وزیر دادگسترى، دو باروزیر کشور، چهار بار وزیر دارایى، هفت ‏بار وزیر امور خارجه و دوبارنخست وزیر ایران شد . وثوق الدوله در تاریخ ایران به عنوان یک مهره انگلیسی شناخته شده است . او با انجام فعالیت هایی عملا راه را برای حضور بیگانه و بویژه انگلستان در ایران باز کرد و ایران را تبدیل به مستعمره برای انگلستان نمود . پرسى کاکس (وزیر مختار انگلیس) در دوازدهم ذى‏قعده ‏1337 ه. ق مطابق با مرداد 1298 ه. ش قرار داد ننگین  نهم اوت‏1919 م را با وثوق الدوله نخست وزیر وقت منعقد نمود. این قرارداد شش ماده‏اى، تمامی منافع انگلیسى‏ها را در ایران برآورده می کرد  و به موجب آن دو رکن کشور یعنى ارتش و دارایى تحت نظر مستشاران انگلیسى قرار مى‏گرفت.  وثوق الدوله، علاوه برسیاست‏مدارى شعر هم می سرود و گاهی هم مقالاتی می نوشت .

نخستین انتخابات ریاست جمهوری :

درچنین روزی در سال 1358هجری شمسی نخستین انتخابات ریاست جمهوری درتاریخ ایران و پس از گذشت حدود یکسال از عمر انقلاب شکوهمند اسلامی برگزار شد. بر اثر این انتخابات ابوالحسن بنی صدر به قدرت رسید . بنابر اسناد تاریخی یکصد و نه نفر داوطلب شرکت در انتخابات ریاست جمهوری برای احراز پست ریاست جمهوری شدند . بنی صدر در مقابل نزدیکترین رقیب خود دریا دار احمد مدنی استاندار پیشین خوزستان که پانزده درصد آراء را به دست آورده بود ، هفتاد و شش درصد آراء ( بیش از 12 میلیون رای ) را به خود اختصاص داد. بنی صدر که اندیشه های آمریکایی داشت در اندک مدتی چهره اصلی خود را نشان داد و در ماجرایی پس از خیانت به کشور در زمان جنگ، با چهره مبدل به  خارج از ایران گریخت . از نکات جالب این انتخابات از گردونه رقابت  خارج شدن جلال الدین فارسی بود . زیرا طبق اسناد موجود وی افغانی الاصل بوده و بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی کسانی می توانند نامزد برای پست ریاست جمهوری شوند که اصالت ایرانی داشته باشند. این واقعه هنگام اوج تبلیغات نامزد ها اتفاق افتاد و امام خمینی رهبرکبیر انقلاب وبنیانگذار جمهوری اسلامی با کنار گذاشتن وی بر اساس قانون اساسی موافقت کرد. جلال الدین فارسی از سوی حزب جمهوری اسلامی معرفی و حمایت می شد. این حزب آن هنگام در اوج قدرت  ودر همان حال مخالف سخت بنی صدر بود . پس از این ماجرا ، حزب جمهوری  اسلامی ، دکتر حسن حبیبی را معرفی کرد که رای نیاورد در حالی که فارسی در جامعه فردی شناخته شده تری بود و امکان رقابت جدی تری با دیگران به ویژه با بنی صدر داشت.

دبیرکل در تهران :

در چنین روزی در سال 1335 ه ش داک هامر شولد دبیرکل وقت سازمان ملل وارد تهران شد. 

کنفرانس گواد لوپ :  

در چنین روزی در سال 1979 میلادی روسای  چهار کشور صنعتی جهان ، جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا ، والری ژیسکار دستن رئیس جمهور فرانسه ، جیمز کالاهان نخست وزیر انگلستان و هلموت اشمیت صدر اعظم آلمان غربی در یک نشست سری در جزیره گوادلوپ گرد هم آمدند . جنگ‌ کامبوج‌ و خشونت‌های‌ آفریقای‌ جنوبی، نفوذ روزافزون‌ شوروی‌ در خلیج‌فارس‌ ، کودتای‌ افعانستان و وضعیت ایران در حال انقلاب از جمله مباحث مطروحه در این کنفرانس بود . در این کنفرانس جیمی کارتر رئیس‎جمهور وقت آمریکا خطاب به همتایان انگلیسی ، فرانسوی و آلمانی خود گفت : دیگر نمی‎توان از حکومت شاه در ایران حمایت کرد و حکومت او ساقط شدنی است . کالاهان‌ نیز گفت: "شاه‌ از دست‌ رفته‌ و دیگر قادر به‌ کنترل‌ اوضاع‌ نیست. راه‌ حل‌ واقعی‌ برای‌ جانشینی‌ او هم‌ وجود ندارد. مردان‌ سیاسی‌ که‌ در میدان‌ مانده‌اند توانایی‌های‌ محدودی‌ دارند. به‌ علاوه‌ بیشتر آنها با رژیم‌ ارتباطاتی‌ داشته‌اند و آلوده‌ به‌ مسایل‌ و مشکلات‌ این‌ رژیم‌ هستند. آیا ارتش‌ می‌تواند در این‌ میان‌ یک‌ نقش‌ انتقالی‌ ایفا کند؟ نه! ارتش‌ فاقد تجربه‌ سیاسی‌ است‌ و فرماندهان‌ آن‌ هم‌ به‌ شاه‌ وفادارند.» فریدون‌ هویدا برادر امیرعباس‌ هویدا نخست‌وزیر ایران‌ و آخرین‌ سفیر ایران‌ در سازمان‌ ملل‌ متحد در این‌ باره‌ می‌نویسد: طبق‌ اطلاعاتی‌ که‌ از کنفرانس‌ سران‌ چهار کشور در گوادلوپ‌ به‌ دستم‌ رسیده، در آنجا صدراعظم‌ آلمان‌ و نخست‌وزیر انگلیس‌ بر حمایت‌ از شاه‌ پافشاری‌ داشتند، ولی‌ کارتر و ژیسکاردستن‌ برعکس‌ معتقد بودند که‌ به‌ خاطر وضعیت‌ حاکم‌ بر ایران‌ دیگر امکان‌ ادامه‌ حمایت‌ از شاه‌ وجود ندارد. به‌ هر حال‌ هدف‌ مذاکراتشان‌ هم‌ جز این‌ نبود که‌ با هم‌ برای‌ انتخاب‌ بهترین‌ راه‌ در جهت‌ حفظ‌ منافعاشان‌ در ایران‌ به‌ توافق‌ برسند.»( هویدا، فریدون: سقوط‌ شاه، ترجمه‌ ح.ا. مهران، تهران، اطلاعات، 1374 ش، ص‌ 202)

نخستین همایش علمای فلسطین :

در چنین روزی در سال 1935 میلادی نخستین همایش علمای فلسطین بنا به دعوت حاج امین الحسینی و با حضور قریب به چهارصد تن از علمای اعلام برگزار و طی آن حاج امین الحسینی به ریاست آن برگزیده شد .

تاسیس جامعه ملل :

در چنین روزی در سال 1919 میلادی جامعه ملل تاسیس شد . ویلسون رییس جمهور آمریکا در سال 1918 میلادی و در پایان  جنگ جهانی اول ، اصول 14 گانه خود را برای برقراری صلحی ماندگار اعلام کرد که اصل چهاردهم آن بر تاسیس جامعه ملل با هدف تامین استقلال کلیه کشور ها جهت حفظ صلح و امنیت بین المللی تاکید داشت. ویلسون در پیامی به کنگره جامعه ملل در پانزدهم ژانویه 1918 «جامعه ملل» را این گونه تعریف کرد  :«جامعه‌ای عمومی متشکل از ملل گوناگون که هدفش تأمین استقلال سیاسی و تضمین تمامیت ارضی همه کشورها – اعم از کوچک و بزرگ – در قبال یکدیگر می‌باشد و این امر باید بر اساس پیمانهای رسمی به وجود آید .» این نهاد سرانجام بعد از جنگ در چنین روزی در سال  1920 میلادی تاسیس شد. پس از آن که جنگ نخست جهانی به پایان رسید کشورهای مختلف جهان در اجماعی جهانی تصمیم گرفتند که به منظور دوری از جنگ و جلوگیری از جنگ دوم جهانی و همچنین حصول وفاق و صلح جهانی ، چنین سازمانی را تاسیس کنند. نشست آغازین جامعه ملل با شرکت نمایندگان 41 کشور و بدون حضور آمریکا و روسیه در شهر ژنو برگزار  شد . اما جامعه ملل دیری نپایید و در هم ژانویه سال 1946 بعد از بیست و شش سال فعالیت سال ، به کار خود پایان داد . اعمال قدرت و سلطه به وسیله قدرتهای تشکیل دهنده جامعه ملل و ابزار دست شدن این نهاد برای قدرتهای برتر، فاقد ضمانت اجرایی بودن  مصوبات جامعه ملل ، انزوای «آمریکا» که خود مؤسس جامعه ملل بود – از این نهاد ، فقدان بازوی اجرایی در جامعه ملل و آزاد بودن خروج کشورها از این نهاد  از جمله علل فروپاشی این نهاد بین المللی بود .

همه چیز اشتراکی :

در چنین روزی در سال 1918 میلادی ایوانویچ لنین خواستار اشتراکی شدن تمامی مالکیت ها در شوروی شد. او بر اساس  نظریات مارکس معتقد بود مبنای جامعه ، اقتصاد است و در این جهت اقتصاد اشتراکی بیشترین میزان بازدهی را خواهد داشت . انقلاب فرانسه ، مالکیت فئودالی را به سود مالکیت بورژوائی ملغی کرد ما در عین حال کمونیست ها معتقدند ویژگی بارز کمونیسم از بین بردن مالکیت اعم نیست، بلکه انهدام مالکیت بورژوائی است. این افراد بر بنای اندیشه های لنین بر این عقیده اند که مالکیت خصوصی بورژوائی، به نوبه خود مبتنی بر تخاصم طبقاتی و متکی بر استثمار گروهی عظیم بدست گروهی قلیل است. به نظر آنان در جامعه بورژوائی کار زنده فقط وسیله ایست برای افزایش کار متراکم در حالی که در جامعه کمونیستی کار متراکم وسیله ای نیست جز برای گسترش دادن، غنی تر کردن و بالا بردن سطح زندگی کارگر.اطرافیان لنین معتقدند کمونیسم هیچکس را از قدرت تملک محصولات اجتماع محروم نمی کند؛ بلکه تنها کاری که می کند این است که او را از مقید کردن کار دیگران از طریق چنین مالکیتی باز می دارد.

پایان جنگ :

در چنین روزی در سال 1955 میلادی، اتحاد جماهیر شوروی خواستار پایان جنگ در جبهه شرقی آلمان شد . 
 
 تشکیل جمهوری ایتالیا : 

در چنین روزی در سال 1946 میلادی و به دنبال برگزاری همه پرسی در کشور ایتالیا  نظام این کشور به جمهوری تبدیل شد . بر اساس اصل اول قانون اساسی ایتالیا، ایتالیا جمهوری دموکراتیک است. همچنین در این کشور حاکمیت متعلق به مردم است که بر طبق قواعد و در حدود مقرر در قانون اساسی اعمال می گردد.

تولد ویرجینیا وولف :

در چنین روزی در سال 1882 میلادی ویرجینیا وولف نویسنده مشهور انگلیسی دیده به جهان گشود. وی در بیست و چهار سالگی نخستین کتاب خود را منتشر کرد. "خانم دالووی" ، "بسوی فانوس دریایی" ، "میان پرده ها "، "اتاق جیکوب" ، "امواج"، "اورلاندو" و " سالها "، " نامه ای به یک شاعرجوان " ، "مرگ پروانه" و "خواننده عمومی ، " سفر خارج" ، "دوشنبه و سه شنبه "، " اطاق جاکوب" ،" امواج" ، "بین پرده ها"، "اطاق یک کسی" ، "خواننده عادی" از جمله مهمترین آثار اویند . وولف نویسنده ای است که در آثارش به دنبال طرح جهان جدیدی  است . وی در میان آثارش با ارایه چهره ای نو از داستان و نوع گویش و پردازش شخصیت ها ، روشی را در طریق سیال ذهن به نمایش می گذارد که منحصر به فرد است . او معتقد است همچنان که نقاشی در گذر زمان متحول شده است و از کپی برداری محض از طبیعت به ذهن گرایی افراطی و انتزاعی کشیده شده است ، رمان نیز چنین قابلیتی را داراست و می توان رمان را به عنوان برداشتی ساده از زندگی تلقی نکرد بلکه آن را گونه ای خاص از زندگی دانست. وولف شخصیت روان نژندی بود که افسردگی خاص او توانست وی را در خلق شخصیت ها و داستانهای پرمایه اش یاری دهد . او سرانجام بر اثر همین افسردگی دست به خودکشی زد و در سال 1941 میلادی خود را به در یا افکند و غرق شد . 

 تولد سامرست موام :

در چنین روزی در سال 1874 "سامرست موآم "نویسنده انگلیسی  دیده به جهان گشود. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی در رشته های پزشکی و فیزیک  به ادبیات روی آورد و به خلق آثار جاودانه در حوزه رمان و داستان پرداخت. " لبه تیغ" ، "ماه و شش پنی" ، " پرده نقاشی" ، "اسارت بشری "، "باران"، " طلسم" ، " حاصل عمر" ، "بادبادک" ، "پرواز در تنهایی" ، "کیک ها"، "همسر وفادار"، "پرده نقاشی"،" شرق و غرب"، "حاصل زندگی"، "پایبندهای انسانی"، "هفتمین گناه"، "لوئی فردریک"، "تسخیرناپذیر" ، " زن وفادار " و " نامه " از جمله مهمترین آثار اویند. وی در شانزدهم دسامبر سال 1965 در گذشت . سامرست‌ موام‌، شخصیتهای‌ دلخواه‌ خود را از میان‌ مردم‌ عادی‌ و براساس‌ مشاهدات‌ دقیق‌، گزینش‌ می‌کرد. او تمام‌ توجه ‌خود را مصروف‌ ثبت‌ خصلتهای‌ ناب‌ و ویژه‌ افرادی‌ می‌کرد که‌ نمونه‌هایشان‌ در زندگی‌ بسیار یافت‌ می‌شوند. موام‌ از این که‌افراد داستانی‌اش‌ به‌ انسانهای‌ حقیقی‌ شبیه‌ می‌شدند، احساس‌ ناراحتی‌ نمی‌کرد. مسئله‌ای‌ که‌ برای‌ او حائز اهمیت‌ بود،هماهنگی‌ میان‌ کنشهای‌ شخصیتها و باورپذیری‌ آنها از سوی‌ خواننده‌ بود.

تولد لئوی چهارم :

در چنین روزی در سال 749 میلادی لئویچهارم امپراطور بیزانس به دنیا آمد . وی بین سالهای 775 تا 780 بر این کشور حکومت کرد .

تولد رابرت بویل : 

در چنین روزی در سال 1627 میلادی بویل فیزیکدان، شیمیدان و نویسنده ایرلندی دیده به جهان گشود ." تجربیات بارنگ" عنوان مهمترین اثر اوست .

تولد یواخیم واخ :

در چنین روزی در سال 1898 میلادی یواخیم واخ فیلسوف و جامعه شناس برجسته آلمانی به دنیا آمد. "درک" عنوان مهمترین اثر اوست .

درگذشت آلفردو دسکرانیول :

دسکرانیول نویسنده فرانسوی برزیلی در چنین روزی در سال 1899 میلادی درگذشت. "بی گناهی" عنوان مهمترین اثر اوست . 

درگذشت سوسولوف :

در چین روزی در سال 1982 میلادی میخائیل سوسولوف یکی از نظریه پردازان حزب کمونیست شوروی 
درگذشت. وی در زمان نخست وزیری برژنف عضو ارشد کمیته مرکزی حزب کمونیست و عضو شورایعالی شوروی  بود .

چاپ نخستین کتاب :

در چنین روزی در سال 1456میلادی نخستین کتاب چاپی جهان با حروف سربی به دست گوتنبرگ منتشر شد. یوهان گوتنبرگ در سال 1389 میلادی به دنیا آمد. وی ابتدا کار چاپ را با حروف چوبى انجام می داد و س از چاپ انجیل با حروف چوبی ، چند کتاب کوچکتر را هم به چاپ رساند . گوتنبرگ بزودى دریافت که بخاطر دشوارى کنده  کارى ، حروف چوبى را نمی توان مورد استفاده قرار داد لذا شیوه اى را براى ساحتن حروف از فلز ابتکار کرد. پس از پنجاه سال امر چاپ در بیش از دویست مرکز در اروپا رواج یافت .

کشف مولد بیماری جذام :

در چنین روزی در سال 1871میلادی ، هانزن پزشک آلمانی باکتری مولد  بیماری جذام را به نام  مایکوباکتریوم لپرا کشف کرد.اما معالجه بیماران بعد از کشف داپسون و مشتقات آن در اواخر سال 1940 میلادی میسر گردید و این کشف یک دگرگونی در کنترل جذام ایجاد نمود زیرا معالجات بیماران به صورت سرپایی مقدور شد. اما مقاومت باسیل جذام در مقابل داپسون بتدریج ظاهر گردید و گسترش یافت . بهبودی بیماران به کندی صورت می گرفت و دوره معالجه بسیار طولانی شد و نتیجه این که آنها به حضور نامنظم و عدم پذیرش درمان متمایل شدند. بنابراین موفقیت درمان تک دارویی با داپسون بتدریج کمتر شد و کنترل بیماران اغلب بدون تأثیر گردید . جذام یک بیماری عفونی مزمن است که توسط باسیلی اسید فاست و میله ای شکل بنام مایکوباکتریوم لپرا ایجاد می شود . این بیماری بیشتر پوست ، اعصاب محیطی مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و نیز چشم ها را گرفتار می کند ولی برخی اعضای دیگر نیز گرفتار می شوند . 

سه  زلزله مهیب :

در چنین روزی در سال 1348 میلادی برا ثر یک زلزله مهیب در ویاچ بیش از پنج هزار نفر جان باختند و تمامی این منطقه با خاک یکسان شد. در چنین روزی در سال 1939 میلادی بر اثر یک زلزله در شیلی ده هزار نفر جان باختند. همچنین در چنین روزی در سال 1999 میلادی حد اقل هزار نفر بر اثر یک زلزله ای شش ریشتری در غرب کلمبیا کشته شدند .  
 
کودتا در قطر :

در چنین روزی در سال 1972 میلادی بر اثر یک کودتا در شارجه ، امیر این شیخ نشین  کشته شد و پس از آن پسرش جای او را گرفت.

قرار داد ساخت کانال پاناما :  

در چنین روزی در سال 1955 میلادی ایالات متحده آمریکا و پاناما قرار داد ساخت کانال پاناما را امضا کردند .

کودتا در السالوادور :

در چنین روزی در سال 1961 میلادی بر اثر یک کودتای نظامی در السالوادور حکومت به دست نظامیان افتاد .

گفتگوهای صلح ویتنام  :

در چنین روزی در سال 1969 میلادی گفتگوهای صلح میان دو کشور ایالات متحده آمریکا و ویتنام شمالی در پاریس آغاز شد .

کودتا در اوگاندا :

در چنین روزی در سال 1971 میلادی بر اثر یک کودتای نظامی در اوگاندا ژنرال ایدی امین قدرت را در دست گرفت .
درهمین  روز در سال 1986 میلادی ژنرال تیتو اوکلو از کامپالا پایتخت اوگاندا گریخت . همه ساله چنین روزی به عنوان روز دومین جمهوری در اوگاندا گرامی داشته می شود .

بولنت اجویت نخست وزیر ترکیه :

در چنین روزی در سال 1974 میلادی بولنت اجویت برای نخستین بار در ترکیه پست نخست وزیری این کشور را به عهده
گرفت .

بازگشت 52 گروگان به آمریکا :

در چنین روزی در سال 1981 میلادی 52 گروگان آمریکایی که در ماجرای تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیرو خط امام خمینی به گروگان گرفته شده بودند، پس از اجرای معاهدات الجزایر به کشورشان بازگشتند . 

انتقال نوریگا به زندان :  

در چنین روزی در سال 1990 میلادی مانوئل نوریگا رهبر پیشین پاناما به زندان میامی در آمریکا منتقل شد .
 
روز ملی هند : 

همه ساله چنین روزی به عنوان روز ملی هند گرامی داشته می شود . 

نخستین ساعت جیبی جهان :

 در چنین روزی در سال 1600 میلادی پیتر هلانس اولین ساعت جیبی جهان را ساخت . 

شرکت تلفن شرق :

در چنین روزی در سال 1881 میلادی توماس ادیسون ، الکساندر گرام بل و دیگران قراردادی را امضا کردند که طی آن شرکت تلفن شرق را تاسیس کنند .

نخستین ارتباط بین قاره ای :

در چنین روزی در سال 1915 میلادی نخستین سرویس تلفن بین قاره ای ( فرا اقلیمی ) برقرار شد. در این روز الکساندر گراهام بل مخترع تلفن از قاره اروپا با همکارش در سانفرانسیسکو صحبت کرد .

نخستین المپیک زمستانی :

در چنین روزی در سال 1924 میلادی نخستین المپیک زمستانی در چامونیکس در کوههای آلپ فرانسه آغاز شد.