نورالدین عبدالرحمن بن نظام الدین احمد بن محمد جامی ملقب به " ابوالبرکات" و متخلص به " جامی" از مشهورترین شعرای ادب پارسی در قرن نهم هجری قمری است.
وی در سال 817 هجری قمری در خرجرد جام به دنیا آماد و در نوجوانی در هرات و سمرقند به فراگیری علوم مختلف پرداخت. جامی سرودن شعر را در جوانی آغاز کرد و به مناسب مولد خویش و ارادت به شیخ الاسلام احمد جام تخصلی خود را جامی اختیار کرد .
جامی علاوه بر شعر و شاعری در منطق، فلسفه، حکمت اشراق، ریاضی ، طبیعیات و صرف و نحو نیز آگاهی داشت و چندی در طریق تصوف به سیر و سلوک پرداخت.
وی سپس در هرات به خدمت سعدالدین کاشغری از مشایخ بزرگ تصوف و خواجه ناصرالدین عبدالله احرار درآمد و بر اثر مطالعه و تحقیق در عرفان و تصوف از بزرگان متصوفه آن زمان شد.
عبدالرحمن جامی بخشی از زمان شاهرخ و قسمت اعظم سلطنت سلطان حسین بایقرا را درک کرد و با امیرعلی شیر نوایی معاصر بود.
وی پس از اقامت در هرات جز چند سفر کوتاه به مکه، بغداد، دمشق و تبریز تمام عمر در همین شهر سکونت گزید و به سیر و سلوک پرداخت.
جامی در طول زندگی خود مورد احترام سلاطین و بزرگان معاصر خود بود و سلطان حسین بایقرا که پادشاهی اهل ذوق ادبی بود و وزیر دانشمندش امیرعلیشیر نوایی او را گرامی می داشتند به طوری که نوایی پس از مرگ جامی کتاب " خمسه المتحیرین" را به یادگار او به رشته تحریر درآورد.
سلطان محمد فاتح پادشاه عثمانی نیز به این شاعر احترام می گذاشت و حتی از او دعوت کرد به قسطنطنیه سفر کند که جامی این دعوت را نپذیرفت.
عبدالرحمن جامی در فنون مختلف و علوم دینی و تاریخ و ادب از اساتید زمان خود بود و در شعر به سعدی و حافظ توجه داشت و از سبک نظامی پیروی می کرد.
آثار ادبی جای این شاعر را در ردیف انوری، سعدی، حافظ، خیام ، فردوسی و مولانا قرار داده است و وی را می توان از آخرین شعرای صوفی ادب دری دانست که به سبک کلاسیک شعر می سروده است.
این عارف بزرگ در سال 898 هجری قمری در هرات درگذشت و طی تشییع جنازه باشکوه که سلطان حسین بایقرا نیز در آن حضور داشت به خاک سپرده شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد کرج در مورد جامی به مهر گفت: جامی خدمات ارزنده ای به عرفان اسلامی ارائه داده است که این خدمات به درستی شناخته نشده است و کمتر کسی از آن آگاه است.
سوسن آل رسول در گفتگو با خبرنگار مهر در کرج اظهار داشت: گرچه نورالدین عبدالرحمن جامی در عرفان دارای نظریه خاصی نیست اما این شاعر با قلم شیوا و توانمند خود توانسته است مطالب سنگین عرفان نظری را که اصل آن به زبان عربی است در قالبی بسیار ساده به زبان فارسی برگرداند.
وی افزود: جامی در حقیقت یکی از شارحان ابن عربی به زبان فارسی محسوب می شود که در ترویج مسائل دینی با بهره گیری از عرفان اسلامی به فارسی زبانان و این اقدام وی برای مسلمانان فارسی زبان خدمت ارزنده ای به شمار می رود.
نویسنده کتاب "عرفان جامی در مجموعه آثار"خاطرنشان کرد: کلیه مباحث عرفان نظری از جمله وحدت وجود، مراتب وجود، جایگاه عشق، جایگاه خداوند و مخلوقات و ...را می توان از مطالعه مجموعه آثار جامی دریافت.
آل رسول یادآور شد: یک خواننده می تواند با مطالعه کل آثار جامی یک دوره کامل عرفان نظری را به صورت کامل اما پراکنده دریافت کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در حقیقت این شاعر علاوه بر اینکه یک شاعر توانمند بود، عارفی عالم به احکام اسلامی به شمار می رفت که توانسته بود عرفان را در زندگی خود پیاده کند.
نظر شما