میخالکف در جشنواره فجر "آفتاب‌سوخته" می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، در این بخش هشت فیلم روی پرده می‌رود که عبارتند از "دوستان نزد دشمنان، دشمنان نزد دوستان"، "قطعه‌ای ناتمام برای پیانو مکانیکی"، "پنج شب"، "ابلوموف"، "بدون شاهد"، "آفتاب سوخته"، "آرایشگر سیبری" و "12".

وسترن شرقی "دوستان نزد دشمنان، دشمنان نزد دوستان" محصول سال 1974 است و در آن آناتولی سولونیتسین بازیگر معروف روسی و یوری بوگاریرف نقش‌آفرینی می‌کند. بخش زیادی از این فیلم مانند بسیاری از فیلم‌های روسی آن دوران رنگی است، اما صحنه‌های سیاه و سفید نیز دارد.

داستان این فیلم 93 دقیقه‌ای در دوران پس از جنگ داخلی در روسیه در دهه 1920 و طی بازسازی جمهوری جوان روسیه روی می‌دهد. جوانی به نام شیلو می‌کوشد یک محموله طلا به سرقت رفته را که متعلق به ارتش سرخ است، به دست بیاورد، اما خود او در معرض اتهام است و می‌کوشد از خود رفع اتهام کند. سبک روایی فیلم به نسبت فیلم‌های روسی آن دوران نامتعارف و تا حدی یادآور فیلم‌های سرجیونه لئونه است.

پوستر فیلم "ابلوموف"

میخالکف فیلم "قطعه‌ای ناتمام برای پیانو مکانیکی" را سال 1977 بر مبنای یکی از نخستین نمایشنامه‌های آنتون چخوف ساخت و بخاطر آن برنده جایزه اول جشنواره فیلم سن سباستین شد. داستان فیلم در اوایل قرن بیستم روی می‌دهد. تعدادی از اعضاء یک خانواده و گروهی از دوستان آنها برای گذراندن تعطیلات در خانه ییلاقی آنا پترونا بیوه یک ژنرال جمع شده‌اند. در این بین سوفیا، همسر جدید ناپسری آنا، پلاتانف را می‌بیند.

آنها هفت سال پیش عاشق هم بودند و قرار بود ازدواج کنند. سوفیا باورش نمی‌شود پلاتانف شغل معلمی را انتخاب و با زنی غیرروشنفکر ازدواج کرده و ... الکساندر کالیاگین، النا سولووئی، یوگنیا گلوشنکو و خود میخالکف در فیلم 103 دقیقه‌ای "قطعه‌ای ناتمام برای پیانو مکانیکی" نقش‌آفرینی می کنند که در خود روسیه به موفقیت فراوان دست یافت.

فیلم "پنج شب" سال 1978بر مبنای نمایشنامه الکساندر وولودین ساخته شد که سال 1958 منتشر شده بود. داستان درباره دو عاشق، تامارا با بازی لیودمیلا گورچنکو و الکساندر است که در جریان جنگ جهانی دوم از هم جدا می‌شوند. 15 سال بعد الکساندر برای پنج روز به مسکو می‌آید و از قضا سر از خانه‌ای درمی‌آورد که تامارا در آن زندگی می‌کرد. استانسیلاو لیوبشین و والنتینا تلیچکینا از دیگر بازیگران این فیلم هستند که تنها در 26 روز فیلمبرداری شد.

میخالکف فیلم "ابلوموف" را سال 1980 بر مبنای رمانی نوشته ایوان گونچاروف ساخت. داستان فیلم اواسط قرن نوزدهم در سن پترزبورگ روی می‌دهد و درباره اشراف‌زاده ای تنبل به نام ایلیا ابلوموف با بازی اولگ تاباکوف است که زندگی بی‌حاصل و بی فایده‌ای دارد. تنها چیزی که به او تسکین می‌دهد، یادآوری خاطرات کودکی و عشقی است که مادرش به او داشت. دوستش آندری (یوری بوگاتیریوف) دقیقا برعکس اوست و می‌کوشد در زندگی ملال آور ابلوموف تغییری به وجود بیاورد.

فیلم "بدون شاهد" یا "یک مکالمه خصوصی بدون شاهد" محصول سال 1983 با بازی آیرینا کوپچنکو و میخائیل اولیانوف، داستان مکالمه‌ای طولانی و شبانه میان یک زن و شوهر سابق است که در یک اتاق زندانی شده‌اند. این فیلم 95 دقیقه‌ای به نوعی شبیه فیلم "پنج شب" میخالکف بود و برنده جایزه فیپرشی جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو شد.

داستان فیلم "آفتاب سوخته" تولید سال 1994 از یک روز زیبای تابستانی در سال 1936، کمی پیش از پاکسازی بزرگ جوزف استالین رهبر شوروی سابق آغاز می‌شود. سرهنگ کوتوف با بازی میخالکف قهرمان انقلاب سال 1917 با خانواده خود روزهایی پر از آرامش را در خانه‌ای ییلاقی می گذرانند. تا اینکه با آمدن پسرعمو دیمیتری که 10 سال پیش به شکلی مرموز ناپدید شد، شرایط تغییر می‌کند و ...

اولگ منچیکوف، اینگه‌بورگا داپکونایته و نادیا میخالکف از دیگر بازیگران فیلم 135 دقیقه‌ای "آفتاب سوخته" هستند که در 1995 برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان شد. این فیلم جایزه بزرگ هیئت داوران و جایزه کلیسای جهانی جشنواره فیلم کن را نیز از آن خود کرد. تصویر میخالکف هنگام دریافت جایزه در حالی که دخترش را روی دوش داشت، یکی از تصاویر ماندگار اسکار سال 1995بود.

"آرایشگر سیبری" که نخستین بار سال 1998 در جشنواره کن به نمایش درآمد، بر مبنای داستانی از خود میخالکف ساخته شد. داستان فیلم درباره یک زن جوان آمریکایی به نام جین با بازی جولیا اورموند است که سال 1885 در سفر به مسکو با افسری (اولگ منشیکوف) آشنا می‌شود. هدف جین از سفر به روسیه کمک به مهندسی به نام داگلاس مکراکن (ریچارد هریس) است ... آرایشگر سیبری" با بودجه حدود 45 میلیون دلاری ساخته شد که 10 میلیون دلار آن را یک موسسه دولتی در روسی تامین کرد.

صحنه‌ای از فیلم "آفتاب سوخته"

درام دادگاهی "12" یکی از پنج نامزد دریافت جایزه بخش اسکار بهترین فیلم غیر‌انگلیسی‌زبان است. این فیلم درباره یک هیئت منصفه روسی است که برای محکومیت یک جوان چچنی به خاطر قتل ناپدری خود تحت فشار قرار دارند. "12" به نوعی بازسازی فیلم "دوازده مرد خشمگین" سیدنی لومت با بازی هنری فاندا است. در ابتدا تقریبا تمام 12 عضو هیئت منصفه نظر به گناهکاران بودن این جوان دارند، اما به تدریج عقیده آنها عوض می‌شود.

این فیلم اولین بار دنیا در شصت و چهارمین جشنواره فیلم ونیز نمایش داده شد. فیلمنامه را میخالکف به همراه ولادیمیر مویسینکو و الکساندر نوووتوتسکی نوشته‌اند و در فیلم سرگئی ماکووتسکی، سرگئی گارماش، الکسی پترنکو و خود میخالکف نقش‌آفرینی کرده‌اند.

*****

نیکیتا سرگیویچ میخالکف 21 اکتبر 1945در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد. پدربزرگش پیوتر کنچالفسکی نقاش و پدرش سرگئی میخالکف نویسنده‌ای معروف در حوزه ادبیات کودک بود. مادرش ناتالکیا نیز یک شاعر و برادر بزرگترش آندری کنچالفسکی فیلمسازی صاحبنام است که فیلم‌هایی مانند "عشاق ماریا"، "قطار افسارگسیخته" را در کارنامه دارد.

او ابتدا در سالن استانیسلافسکی مخصوص کودکان و بعد در مدرسه چاسکین در تئاتر واختانگف در رشته بازیگری مشغول تحصیل شد. میخالکف در سال‌های تحصیل در دو فیلم "من در مسکو قدم زدم" 1964 ساخته گئورگی دانلیا و "پاتوق اشراف" 1969 به کارگردانی برادرش آندری کنچالفسکی نقش‌آفرینی کرد و چیزی نگذشت که یکی از ستاره‌های صحنه نمایش و سینما در شوروی سابق شد.

میخالکف در همان حال که بازیگری را دنبال می‌کرد به مدرسه سینما مسکو VGIK رفت که وابسته به دولت بود و آنجا زیر نظر میخائیل روم، فیلمساز دوره‌های کارگردانی را پشت سر گذاشت. او "من به خانه می‌آیم" اولین فیلم کوتاه خود را در 1968 ساخت و در 1970 نیز فیلم کوتاه "یک روز آرام در پایان جنگ" را به عنوان پایان‌نامه کارگردانی کرد. میخالکف تا پیش از سال 1974 که اولین فیلم بلند خود را ساخت، در بیش از 20 فیلم از جمله "دایی وانیا" به کارگردانی برادرش نقش‌آفرینی کرد.

او اولین فیلم بلند خود "دوستان نزد دشمنان، دشمنان نزد دوستان" یا "در خانه در میان غریبه‌ها" را در 1974 نوشت و کارگردانی کرد و خود نیز در آن نقش‌آفرینی کرد. این فیلم به نوعی یک وسترن روسی است که داستان آن در سال‌های1920 در جریان جنگ داخلی در روسیه اتفاق می‌افتد.

میخالکف در 1976 با "برده عشق" دومین فیلم بلند خود به شهرت زیادی در سطح بین‌المللی دست یافت. داستان فیلم در 1917 روی می‌دهد و درباره تلاش یک گروه فیلمسازی برای ساخت یک ملودرام صامت در شرایطی است که انقلاب به آرامی شکل می‌گیرد. "قطعه‌ای ناتمام برای پیانو مکانیکی" فیلم بعدی میخالکف سال 1977 بر مبنای یکی از نمایشنامه‌های آنتون چخوف ساخته و برنده جایزه اول جشنواره فیلم سن سباستین شد.

او در 1978 همزمان با بازی در فیلم حماسی Siberiade به کارگردانی برادرش، فیلم "پنج شب" را بر مبنای نمایشنامه‌ای از الکساندر وولودین ساخت که درباره زوجی است که در جنگ جهانی دوم از هم جدا می‌شوند و 15 سال بعد همدیگر را می‌بینند. "ابلوموف" فیلم بعدی میخالکف سال 1980 بر مبنای رمانی نوشته ایوان گونچاروف ساخته شد و درباره یک اشراف‌زده تنبل است که حاضر نیست از تخت خود بیرون بیاید.

نیکیتا میخالکف

"روابط خانوادگی" 1981 فیلمی کمدی درباره زنی اهل مسکو است که باید با روابط پیچیده خویشاوندان خود کنار بیاید. "بدون شاهد" 1983 درباره مکالمات طولانی و شبانه میان یک زن و شوهر سابق است که در یک اتاق زندانی شده‌اند. میخالکف در 1987 فیلم "چشمان سیاه" را بر مبنای داستان‌هایی کوتاه از چخوف ساخت.

مارچلو ماسترویانی در این فیلم نقش مردی پیر را بازی می‌کند که درباره عشق خود به یک زن در سال‌های جوانی می‌گوید، زنی که هیچ‌گاه نمی‌تواند او را از یاد ببرد. "چشمان سیاه" در سطح جهانی با استقبال فراوان مواجه شد و ماسترویانی به خاطر آن جایزه بهترین بازیگری جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد و نامزد اسکار نیز شد.

"نزدیک بهشت" یا "اورگا" 1992 فیلم بعدی میخالکف در دنیای کمتر شناخته شده مغول‌ها اتفاق می‌افتد که در مرز بین روسیه و چین زندگی می‌کنند. این فیلم در بخش اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان نامزد اسکار بود. او در 1993 فیلم "آنا: 18-6" را ساخت که در آن مراحل رشد دخترش آنا به تصویر کشیده شده است.

"آفتاب‌سوخته" فیلم بعدی میخالکف سال 1994 به نمایش درآمد و برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان شد. "آرایشگر سیبری" 1998 با بازی جولیا اورموند درباره یک زن جوان آمریکایی است که اواخر قرن نوزدهم به مسکو سفر می‌کند. "12" فیلم جدید میخالکف امسال در جشنواره ونیز افتتاح شد و یکی از پنج نامزد جایزه بخش اسکار بهترین فیلم غیر‌انگلیسی‌زبان است.

بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر از ۱۲ تا ۲۲ بهمن در تهران برگزار می‌شود.