به گزارش خبرنگار مهر، تئاتر کشور در سال های اخیر شاهد حضور هنرمندانی جوان است که در عرصه نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی و بازیگری حضوری خوب از خود نشان می‌دهند؛ جوانانی که با استفاده از کمترین فرصت اثری قابل توجه از خود باقی می‌گذارند.
گوران از کارگردانان جوان تئاتر است که در یکی دو سال اخیر توجه بسیاری از علاقمندان تئاتر را به خود جلب کرده است. وقتی او نمایش "شب آوازهایش را می‌خواند و فرزند" را روی صحنه برد، اکثر بینندگان نمایش به این نتیجه رسیدند که وی از آن دسته کارگردانانی است که میل به تجربه و ساختارشکنی دارد و همواره دنبال تجربه‌های تازه است.
مهدی پاکدل در تمرین نمایش "یرما"
"می‌خوام بخوابم" هم که سال 85 در رپرتوآر کارگاه نمایش به صحنه رفت مورد استقبال عموم قرار گرفت و باعث شد اجرای عمومی این نمایش در تابستان 86 در تمام شب‌ها با حضور هنرمندان بزرگ سینما و تئاتر در کارگاه نمایش همراه باشد. گوران در این نمایش گروه خود را نیز به نوعی تثبیت کرد. گروهی متشکل از بازیگرانی نظیر مهدی پاکدل، اشکان صادقی و ...
برای بار دیگر این گروه جوان تئاتری نمایشی جدید را برای اجرا آماده کرده‌اند که این بار در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر در سالن قشقایی روی صحنه می‌رود. به همین خاطر گروه در پلاتو 34 اداره تئاتر مشغول تمرین‌های تکمیلی خود برای اجرا در جشنواره است.
وقتی وارد پلاتو می‌شویم گروه در حال گرم کردن و یادآوری نکات مورد نظر در نمایش هستند. بعد از استقبال گرم گوران و نورالدین حیدری ماهر در گوشه‌ای از سالن می نشینیم تا شاهد تمرین نمایش "یرما" نوشته فدریکو گارسیا لورکا باشیم. این نمایشنامه حدود 65 سال پیش نوشته شده و محوریت اصلی داستان نیز زن در جامعه است.
صادقی و پاکدل با تجربه بیشتری که نسبت به سایر بازیگران گروه دارند کناری ایستاده و منتظرند به وقت مناسب وارد صحنه شوند. بازیگران زن نمایش سهیلا گلستانی، سوده شرحی، نوشین سلیمانی، شقایق پورحمدی و سیمین اسدی نیز با لباس یک‌شکل خود را آماده تمرین می کنند.
گوران نیز نکاتی را درباره صحنه‌های اول نمایش یادآوری می‌کند و بیشتر تأکیدش روی صحنه‌ای است که قصد تکمیل آن را دارند و گویی یکی از مهمترین قسمت‌های نمایش است که باید با دقت کامل از طرف بازیگران و گروه کارگردانی کامل شود.
با پیشزمینه ای ذهنی از متن و اجراهایی که توسط کارگردان‌های مختلف از "یرما" دیده‌ایم تصوری نسبی از اجرا و نوع بازی‌ها داریم. اما چیدمانی که در سالن تمرین به چشم می‌خورد کمی با فضای ذهنی ما متفاوت است. چند نیمکت بلند مقابل ما قرار دارد که فضا را به نوعی متفاوت نشان می دهد.
این تفاوت وقتی بازیگران تمرین خود را شروع می کنند بیشتر به چشم می خورد. شاید کمتر کسی تصور این را داشته باشد که نمایش "یرما" به گونه ای که گوران و گروه خود آن را تمرین می کنند اجرا شود. صحنه ها و بازی هایی کاملا متفاوت در مقابل ما شکل می گیرد. چیزی که بیشتر از همه جلب توجه می کند تصویرسازی هایی است که توسط بازیگران انجام می شود.
گوران در این نمایش تا جایی که امکان داشته از تصویرسازی توسط بازیگران نمایش استفاده کرده که در مقابل چشمان مخاطب به زیبایی شکل می گیرند. گاهی بازیگران دیالوگ هایی را ادا می کنند و گاهی نیز بازی در سکوت و تنها با حرکت ادامه می یابد که البته خود گویای مفاهیمی در راستای نمایش است.
استفاده مناسب از نور در نمایش "یرما" یکی دیگر از ویژگی های تصویری کار است که کارگردان با نوعی نگاه تازه از آن استفاده کرده است. نور بیشتر از اینکه به عنوان ابزاری در نمایش کاربرد داشته باشد به عنوان یکی از عوامل گروه در صحنه به ایفای نقش و وظیفه خود می پردازد.
گوران با دقت به صحنه و بازی ها نگاه می کند و جز حرکات بازیگران و دیالوگ های آنها صدایی دیگر شنبده نمی شود. این نشان از تأکید کارگردان بر تمرکز بازیگران و عوامل دیگر گروه روی تمرین و بازی دارد که به خوبی از طرف دیگر اعضا گروه نیز بازخورد خود را نشان می دهد.
این فضا هم باعث می شود بازیگران روی حرکات خود و هم ما به عنوان بیننده روی صحنه به خوبی متمرکز شویم. اما نکته ای که در تمرین باعث بر هم خوردن این تمرکز می شود صدای بلند گروههای دیگر است که در پلاتوهای مختلف مشغول تمرین هستند و گاهی نیز از آلات موسیقی در تمرین خود استفاده می کنند.
گویی گروه به این صداها عادت کرده زیرا تغییری در رفتار و بازی شان دیده نمی شد و به گونه ای عمل می کردند که گویی سکوت همه جا را فراگرفته است. به طور کلی "یرما" از آن دست نمایش هایی است که جنبه تصویری قابل توجه دارد که فقط مخاطب از طریق دیدن نمایش می تواند به مفاهیم آن پی ببرد و گفتن و نوشتن درباره آنها بیشتر به فضای نمایش لطمه وارد می کند.
به همین خاطر در فرصتی که بین تمرینات به دست آوردیم به همراه گوران در گوشه ای از سالن به گفتگو درباره کار پرداختیم. او درباره ساختارشکنی و تجربه گرایی خود در آثاری که به روی صحنه برده می گوید: "احساس می کنم اگر روزی چیزی متفاوت و تجربه ای نو برای عرضه نداشته باشم کار تئاتر را رها می کنم. معتقدم باید یک کارگردان همواره در پی تجربه های جدیدتر باشد و از تکرار خود بپرهیزد. اگر این کار را انجام ندهیم به نوعی گرفتار تقلید شده ایم."
وی درباره انگیزه انتخاب متن "یرما" برای اجرای خود توضیح می دهد: "من اول ایده را در ذهن خود دارم و بعد سراغ نمایشنامه می روم. من علاقه زیادی به فدریکو گارسیا لورکا و آثار وی دارم و حتی می خواستم مستندی از آخرین ساعات زندگی وی بسازم. "یرما" را بر اساس طرحی که داشتم انتخاب و سعی کردم به خاطر پیشزمینه ذهنی مخاطب از اثر و اجراهایی که از آن دیده به صورت کلی آشنایی زدایی و تغییراتی به لحاظ ساختار و فرم اثر ایجاد کنم."
این کارگردان تئاتر درباره بیست و ششمین جشنواره تئاتر فجر با اشاره به اینکه این دوره جذابیت و هیجان خاصی داد اظهار می‌کند: "برای اولین بار است که در جشنواره تئاتر فجر گروههای ایرانی و خارجی در یک بخش با هم رقابت می‌کنند. به نظر من تئاتر ما به لحاظ تئوری از کشورهای دیگر چیزی کم ندارد و تنها کمبود ما به لحاظ امکانات است. ما استعدادهایی داریم که اگر برنامه‌ریزی درست برای آنها وجود داشته باشد می‌توانند تئاتر ایران را در سطح بالای جهانی مطرح کنند."
صحنه‌ای از تمرین نمایش "یرما"
گوران ادامه می دهد: "در بخش مسابقه بین الملل داوری مطرح نیست و فقط این رقابت بین المللی مد نظر است. مخاطب و داور اصلی هنر تئاتر مردم هستند. البته هیئت داورانی که برای این بخش انتخاب شده اند نوید داوری خوب و آگاهانه ای را برای گروههای شرکت کننده دارند."
وی در پایان درباره وضعیت سالن قشقایی برای اجرا می‌گوید: "من به نوعی پیشقراول بازگشایی سالن هستم. "می‌خوام بخوابم" را نیز بعد از تعطیلی کارگاه نمایش به صحنه بردم و حالا اولین اجرای سالن قشقایی به من سپرده شده است. در این سالن با سرمای هوا و برخی کمبودها روبرو هستیم که طبیعی است. مدیریت مجموعه و عوامل سالن و مجموعه همکاری لازم را با ما دارند که این کمبودها برطرف شود. به نظرم بازگشایی تئاتر شهر و اجرای مجدد در سالن ها بهتر از بسته بودن در آنهاست."
به دلیل فشردگی تمرین و آماده شدن برای اجرا در روزهای اول و دوم جشنواره، تا همین حد به گفتگو بسنده می کنیم. گوران سراغ اعضا گروه می رود و از آنها می خواهد خود را برای اجرای صحنه‌ای که در نمایش بسیار مهم است آماده کنند. ما هم در سکوتی که برای تمرین ایجاد می‌شود سالن را به آرامی ترک می کنیم تا در سالن قشقایی شاهد اجرای "یرما" باشیم.
نظر شما