به گزارش خبرنگار مهر، شاید قبل از اینکه انتظار چاره اندیشی برای کنترل بازار سکه را در کشور داشت در ابتدا باید عوامل افزایش قیمت در این بازار را بررسی کرد.
پیشینه افزایش قیمت طلا در دنیا
بسیاری از کشورها طلا را به عنوان پشتوانه ارزش پول خود قرار داده اند و همچنان این قضیه در بسیاری از کشورهای دنیا نمود عینی و واقعی دارد؛ در دهه 90 اروپایی ها به پیش قراولی آلمان فعالیتی را شروع کردند تا قبل از در نظر گرفتن واحد پولی برای کشورهای عضو این اتحادیه، قبل از اینکه اتحدیه اروپا یکدست شود واحد پولی شان تبدیل به یورو شود، نشستی برای تقویت کشورهای ضعیف اروپا از جمله ایتالیا، فرانسه و اسپانیا که بدهی های زیادی داشتند برگزار کردند.
در این راستا آنها به تفاهم نامه ای رسیدند که براساس آن آلمان اعلام کرد قصد دارد ذخایر طلایی خود را بفروشد؛ این درحالی است که آلمان یک کشور صنعتی بوده و با شعار فریبنده "صنعت پشتوانه ارزش پولی" طلا را از پشتوانه ارزش پولی خود برداشت و صنعت را به عنوان پشتوانه ارزی کشورش قرار داد.
در آن زمان، این کشور حدود هزار و پانصد تن طلا را در بازار عرضه کرد. از سوی دیگر، به جهت اینکه روسیه ذخایر طلای زیادی داشت و ژاپن نیز بعنوان یک کشور دارنده طلا در دنیا بود، از این موضوع نگران شده و طلای بیشتری را در بازار عرضه کردند. به این سبب قیمت طلا از حدود 390 دلار به 230 دلار طی مدت زمان سه تا چهارماهه رسید.
در این شرایط آلمان اگرچه به ظاهر هزار و پانصد تن طلا فروخت اما با ارزان تر شدن طلا، معادل ده برابر طلا خرید، اما بانکهای مرکزی این کشور که بدهی زیادی به کشورهای مختلف، مردم و دولت داشتند کسری بودجه خود را به این وسیله جبران و از سوی دیگر حجم نقدینگی موجود در جامعه را به سوی خود جذب کردند.
آلمانی هامجددا طلای فروخته شده در مرحله اول را پشتوانه صنعتی خود کردند و صنعت را پشتوانه پولی خود قرار دادند. بلافاصله قیمت طلا روبه صعود نهاد و از 230 دلار به حدی فراتر رفت. همچنین تعدادی از معادن آفریقای جنوبی نیز که تعطیل شده بودند توسط سرمایه گذاران آلمانی خریداری و فعال شدند.
بعد از چنین اقدامی، مشخص شد که این سناریو از یک جا خط و خطوط گرفته و تدوین شده است.
آرام آرام بحث "های تک" و تکنولوژیِ های مختلف به وجد آمد. در این قصه آلمانی ها اطلاع رسانی بیشتری کردند که طلا در بخشهای صنعتی مذکور مصرف می شود و به جهت اینکه در آن زمان جنگ خلیج و به هم پاشیدگی روسیه بوجودآمده بود و از سوی دیگر آلمانی ها توانسته بودند هم صاحب معادن بزرگ دنیا شوند و ذخایر طلا برای خود جمع کردند.
در این شرایط، دنیا به سمت بحران عظیم و بزرگی رفت که البته به نظر آنهایی که آن سناریو را تعریف کرده بودند خیلی طبیعی بود. یعنی آنها آمدند و سناریویی عظیم برای دنیا تراشیدند و بحران به وجود آوردند و تا توانستند بهره برداری از آن انجام دادند.
از سال 1990 تا 1995 اتفاق بزرگی افتاده که عواقب تا سال 2000 طول کشید. این سناریو نویسان تا سال 2000 نوسان قیمت طلا را هر طور که توانستند حفظ کردند و نگذاشتند قیمت از حدی که خودشان می خواستند بالاتر رود. از سال 2000 به بعد خیلی از کشورها که با تورم قیمت نفت و بالارفتن قیمت نفت مواجه شدند، تصمیم گرفتند در مقابل مبادلات نفت چیزی ارزشمند جایگزین کنند. آن کالا طلا بود.
بسیاری از کشورهای نفتی به سمت ذخیره سازی طلا رفتند به این ترتیب وقتی طلا ذخیره می شود و از سویی با عرضه کمتر از تقاضا در دنیا مواجه می شود آن چه که رخ می دهد موضوع افزایش قیمت طلا است. در چنین شرایطی تعداد زیادی مصرف کننده بوجود آمده بود و از سوی دیگر سالانه دنیا بین 2600 تا 3هزار تن طلا استخراج می شد. از سال 2000 به بعد میزان تقاضای طلا رشد قابل توجهی پیدا کرد در مقابل، میزان استحصال طلا رشد نیافت.
میزان طلای قابل مصرف دنیا 2400 تا 2500 تن است و ما طلایی که به دست می آوریم از سنگ طلا بسیار کمتر از این رقم است. در این حالت یک گپ واضح بوجود می آید؛ چراکه حجم کمتری عرضه در مقابل تقاضا دارید که این باعث می شود که قیمت صعود یابد.
اتفاقی که در رابطه با طلا افتاد این بود که بانکهای مرکزی اروپا وسط میدان آمدند و شروع به فعالیت کردند.
وضعیت امروز طلا در دنیا
هم اکنون اعلام می شود که تقاضا برای خرید طلا در جهان در سه ماهه آخر سال ۲۰۰۷میلادی کاهش یافته است. در سه ماه آخر سال ۲۰۰۷میلادی، حجم تقاضا برای خرید طلا در بازارهای جهانی ۸۴۳ تن بود، که نسبت همین دوره در سال قبل ۱۷درصد کاهش داشت. کارشناسان اقتصادی معتقدند که افزایش بهای طلا در بازار جهانی که مشتریان را در زمینه خرید طلا محتاط کرده از دلایل اصلی کاهش تقاضا برای خرید آن است.
بر این اساس، ۵۱۱ تن از طلاهای فروخته شده در سه ماهه آخر سال گذشته میلادی برای ساخت جواهرات بکار گرفته شده که نسبت به همین دوره در سال قبل ۱۸درصد کاهش داشته است. هند بزرگترین خریدار طلا در جهان بوده که تقاضا برای خرید طلا از سوی این کشور نزدیک به ۸۴ تن بود.
وضعیت امروز طلا در ایران
هم اکنون قیمت طلا و سکه نیز در بازارهای ایران به تبع بازارهای جهانی اندکی کاهش یافته ولی به دلیل افزایش ناگهانی قیمت بسیاری از مردم تصور می کنند که رشد صعودی قیمتها همچنان ادامه خواهد یافته؛ در صورتیکه این رشد تنها حبابی بیش نیست و نمی توان بر روی سرمایه گذاری بر روی آن به منظور سودآوری بیشتر حساب باز کرد.
دستور بانک مرکزی به بانک کارگشایی برای افزایش حراج سکه در بسته های 100 تایی موجب متعادل شدن بازار سکه در داخل کشور با وجود ثابت ماندن قیمت جهانی طلا شد.
قیمت سکه در بازار برخلاف روند افزایشی قیمت طلای جهانی متوقف شده که دلیل اصلی آن اتخاذ سیاست حراج بیشتر سکه در بانک کارگشایی توسط بانک مرکزی است.
با توجه به افزایش عرضه بیشتر سکه و حراج در بانک کارگشایی قیمت هر سکه طلا دو هزار تومان کاهش یافت و به قیمت واقعی خود نزدیک شد و این در حالی است که قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی 918 دلار و 78 سنت بود، یعنی هنوز عوامل افزایش قیمت سکه در بازار وجود دارد.
به هرترتیب وضعیت بازار سکه کشور اگرچه تحت الشعاع قیمتهای جهانی قرار گرفته اما میزان تقاضای مصرف کنندگان نیز در این میان نقش اساسی در صعود و فرود قیمت دارد که باید با اطلاع رسانی صحیح از رشد حباب گونه این بازار به نوعی جلوگیری شود.
نظر شما