تغییر دامنه بزرگراه قزوین- رشت

پرویز گرشاسبی در گفتگو با خبرنگار مهرگفت: تولید حجم بالای رسوب دراثر زمین لرزشها و یا حرکت توده ای زمین است به طوریکه امروزه بسیاری از دامنه های بزرگراه قزوین- رشت به علت عدم مطالعات دقیق هنوز افتتاح و زیرسازی کامل نشده و حداقل در7 تا 8 مورد به دلیل بروززمین لرزشها تغییر دامنه داده است.

مدیرکل دفتر حفاظت خاک و فرسایش سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشوربا بیان اینکه در کشوربه مقوله فرسایش خاک کمتر توجه شده است، افزود: برای جایگزین کردن هر متر مکعب خاکی که از دست رفته باید حدود 9 تا 10 هزار تومان هزینه کرد، این در حالی است که برای تشکیل یک سانتی متر خاک 300 تا 800 سال زمان لازم است؛ لذا فرآیندهای خاکزایی( تشکیل خاک) باید با فرسایش خاک در حالت تعادل قرار گیرد.

وی اعلام کرد: ازآنجایی که 50 تا 70 درصد عوامل فرسایش در حوزه آبخیزعامل انسانی دارد؛ لذا در قانون جامع مراتع و آبخیزداری کشورجلب توجه عمومی مردم به حفظ منابع دیده شده است.

افزود: برای عوامل مخرب انسانی نظیر راه سازی، معدن کاوی، تغییر کاربری اراضی و حتی رفع زباله تدابیر و راهکارهای موثری باید اندیشیده شود.

گرشاسبی در رابطه با تاثیراحداث کانالهای آبیاری زهکشی در کاهش فرسایش خاک، عنوان کرد: در حال حاضر در دامنه ها یکسری کانالهای طولی به نام بانکت یا جوی به عمق 30 سانتی متر و عرض 60 سانتی متر به منظور جلوگیری از فرسایش خاک در حوزه های آبخیز کشورایجاد شده است.

وی اظهارداشت: جلوگیری اصولی از فرسایش خاک در حوزه های آبخیز حتی حوزه های کوچک نیازمند مدیریت و ارزیابی سیستم بهره برداری است ضمن اینکه اگربا انجام  مطالعات، ترویج و مشارکت نتوانیم برای نقش عوامل انسانی در فرسایش خاک راهکارموثری ارائه کنیم سایر اقدامات در این زمینه مسکنی بیش نخواهد بود.

مدیرکل دفتر حفاظت خاک و فرسایش سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، افزود: در حال حاضر اولویت ما جهت جلوگیری از فرسایش خاک در حوزه های آبخیز کشور اجرای پروژه ها دردامنه ها و اقدام به کاشت درخت و بذر در آن است، ضمن اینکه اقدامات بیومکانیک به منظور حفظ بانکتها در دامنه ها صورت می گیرد.

وی ادامه داد: اگر با انجام این اقدامات نتوانیم میزان فرسایش خاک و رسوبات را در دامنه ها کنترل کنیم باید نسبت به انجام اقدامات در آبراهها، سدهای رسوبگیرو یا بندهای رسوب گیر وارد عمل شویم.

به گفته وی انجام اقدامات مدیریتی، بیوتکنولوژیکی و بیومکانیکی در حوزه آبخیز جهت کاهش فرسایش خاک می توانند به افزایش خاک درحوزه های آبخیزمنتهی شوند.

و با بیان اینکه فرسایش خاک هیچ وقت صفر نمی شود، تصریح کرد: در اراضی شیبدار و مناطقی که وضعیت بارش ناگهانی بوجود می آید صفرشدن فرسایش خاک بعید است اما میزان آن تعدیل شود.

گرشاسبی بیان کرد: اگردر حوزه های آبخیز نتوانیم با اقدامات و تکنیکهای آبخیزداری از فرسایش خاک جلوگیری کنیم باید صرفا حفاظت از این مناطق را در دستورکارقرار دهیم.

انجام اقدامات آبخیزداری درکشور ایجاد چندین ابرحوزه را در بر داشته است به طوریکه هر کدام از این بزرگ حوزه ها به چندین حوزه کوچک تقسیم می شوند همانند رودخانه کرج که دارای 12 زیر حوزه است.

وی عنوان کرد: وزارت نیرو معادل 6 زیر حوزه بزرگ شامل دریای مازندران، خلیج فارس، عمان، کویر مرکزی، دریاچه ارومیه، هامون و بختگان را در حوزه آبخیزداری تقسیم کرده است.

گام نخست برای ارائه راهکارهای موثرجهت جلوگیری از فرسایش خاک در حوزه های آبخیز کشورمطالعات است، ضمن اینکه در گامهای بعدی باید مدیریت، اجرا، مرمت و نگهداری، ارزیابی اثرات را مورد توجه قراردهیم.