به گزارش خبرنگار مهر، مراسم جایزه با یادبود مرحوم حسین حداد و قیصر امین پور همراه بود. در ابتدای مراسم بعد از پخش نماهنگی درباره زندگی و آثار حسین حداد - نویسنده و از همکاران حوزه هنری - مجتبی رحماندوست مشاور رئیس جمهور درباره وی گفت: حداد طوری زندگی کرد که دیدیم بعد از مرگش چه یادداشتهایی در یادنامه وی نوشتند. او یکی از کسانی بود که در مدت آشنایی ام با او می دیدم در زمینه رمان انقلاب و همین طور جلسات جایزه داستان انقلاب مستمرا شرکت دارد.
این شاعر افزود: حداد بر سر هر کاری که می رفت آن را با جدیت انجام می داد. کارهای زیادی بوده که در دفاتر ادبیات انقلاب و دفاع مقدس با برنامه ریزی و دقت و بی ادعایی وی انجام شده است. او پرکاری اش را به رخ کسی نمی کشید و به دنبال انجام وظیفه بود.
وی بعد از صحبت درباره ویژگی های شخصیتی مرحوم حداد تصریح کرد: من هنوز ندیده ام که جای خالی او پر شود. او به معنای واقعی در جای خودش بود و برای پرورش استعدادهای ادبی و هنری و پشتیبانی از جوانان مستعد تلاش زیادی به خرج می داد.
سپس همسر حسین حداد لوح تقدیر و تندیس جشنواره غنی پور را از امیرحسین فردی، محسن پرویز و مجتبی رحماندوست دریافت کرد. وی در سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره همسرش از علاقه و ارادت او به جایزه غنی پور صحبت کرد.
در ادامه امیرحسین فردی - دبیر جایزه - درحالی که تحت تاثیر سخنان همسر حداد قرار گرفته بود، گفت: جایزه غنی پور آخرین جشنواره ادبی سال و حسن ختام جشنواره های ادبی کشور است. این انتخاب ما نبوده بلکه انتخاب شهید بوده که در چنین تاریخی به شهادت رسیده است تا ما جایزه را در این زمان برپا کنیم.
وی اعلام نام داوران جشنواره ماه ها قبل از اختتامیه و نیز ملزم بودن به انتخاب کتاب برتر سال را دو ویژگی جایزه غنی پور برشمرد و ادامه داد: امسال در حوزه بزرگسال داوران ما نتوانستند به نتیجه مشترک دست یابند و ما مجبور شدیم داوری دیگر به آن جمع اضافه کنیم تا به مقصود برسیم.
فردی اضافه کرد: در حوزه ادبیات نوجوان شاید بتوان گفت با فاجعه و خطر روبروئیم. حجم کتب ترجمه در این عرصه بسیار بیش از تالیف است. این امر نشان می دهد به جای اینکه امکانات خود را در اختیار نویسندگان ایرانی بگذاریم در اختیار خارجی ها گذاشته ایم. این روند اصلا قابل ادامه نیست و باید برای آن فکری کرد.
وی افزود: کاش به جای اینکه در این زمان خانه ترجمه تاسیس کنیم به خانه تالیف اهمیت می دادیم. اینجا یک تناسب معکوس پیش آمده که تعبیر تهاجم فرهنگی را می توان از آن برداشت کرد.
دبیر جشنواره غنی پور با اشاره به مضامین و محتوای آثار ادبی در سال گذشته خاطرنشان کرد: متاسفانه باید بگوئیم برخی آثار بسیار تیره نگر و نازل بوده و در شان جامعه انقلابی ما نبودند. یک آفت دیگر مقوله کتابسازی بود؛ کاری سهل و بی دغدغه که خیلی زود و بدون کیفیت آماده می شود. کشور ما کشوری انقلابی و آرمانگراست و اگر قرار باشد نویسندگان ما مشغول این قبیل کارها شوند چه کسی می خواهد کاری بزرگ و در شان جامعه خلق کند؟ کار بزرگ کردن زحمت بزرگ می طلبد و این دور از دسترس نیست. ملت ما نشان داده که اهل کارهای بزرگ است و این اتفاق می تواند در عرصه کتاب هم بیفتد.
سپس محسن پرویز معاون فرهنگی وزارت ارشاد با ابراز خرسندی از تداوم جایزه غنی پور و تبدیل شدن آن به جریانی ماندگار و خارج از دایره مراکز دولتی گفت: متاسفانه روندی که قبل از انقلاب آغاز شده بود - که گروهی از روشنفکران ما که می توانستند دست به قلم بگیرند با الهام از برخی نویسندگان سیاه نما و سیاه بین دست به قلم می شدند و آثاری یاس آلود می نوشتند - این روند همچنان ادامه دارد و برخی نویسندگان سعی می کنند به همان شکل بنویسند.
وی افزود: شاید برخی از آنها نگاهی تیره و سیاه نداشته باشند ولی برای اینکه مورد پذیرش عده ای از افراد قرار بگیرند این گونه بنویسند. پز روشنفکری از این نوع - که هیچ روشنی هم در آن نیست - موجب شده تا غفلت صورت گیرد و ادبیات ما نسبت به پیشرفت وقایع انقلاب و بعد از آن درجا بزند. شاید لازم است تمام نویسندگان که برای مردم کار می کنند و رضای خدا را درنظر دارند توصیه کنند که در واقع نمایی بکوشیم.
پرویز ادامه داد: ناراحت کننده است که نویسندگان پرکار ما چیزی درباره انقلاب، دفاع مقدس و جانفشانی های دوران جنگ ننوشته باشند. این به معنای شعاری نویسی و خطابه نیست. منظورم نگاه عمیق، دقیق و هنری به رخدادهای زیبایی است که بعد از انقلاب و در دوران شکوفایی آزادی و علم در جامعه ما اتفاق افتاده است. چرا برخی این چیزها را نمی بینند و فکر می کنند باید تاریک بنویسند؟ تاریک نویسی ممکن است مطلوب بیگانگان باشد ولی مطلوب جامعه ما نیست. از اینکه می بینم بعضی ها این نکات را نادیده می گیرند ناراحت می شوم و نمی دانم چه راه حلی برای درمان آن وجود دارد. بخشی از ادبیات ما متاثر از این جریان است و بخشی دیگر هم دچار تکرار و غفلت از عناصر هنری.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد تصریح کرد: در اینکه سیاستهای کلان ما در گرایش نویسندگان و مترجمان به سمت تالیف یا ترجمه تاثیرگذار است جای انکار وجود ندارد. در دهه 60 سیاستهای تاثیرگذاری در پیش گرفته شد که خیلی ها به دنبال چاپ آثار تالیفی رفتند. امروز فضای ترجمه ای یکسویه (از زبان بیگانه به فارسی) رایج است ولی در ترجمه فارسی به بیگانه تقریبا در نقطه صفر قرار داریم؛ هرچند قدمهای کوچکی برداشته شده است. این امر زیبنده نیست به خصوص که در ترجمه به فارسی هم غالبا نگاه ها جهت دار است و بعضا داستانهایی انتخاب می شود که حتما در خارج جایزه برده باشد.
وی در عین حال از زحمات مترجمانی که در معرفی ادبیات غرب و نویسندگان خوب و بزرگ به جامعه ایران می کوشند تشکر کرد و گفت: اکنون سه دهه از انقلاب می گذرد و سال 87 جشنهای 30 سالگی انقلاب را برگزار خواهیم کرد. معاونت فرهنگی ارشاد نیز برنامه هایی را اجرا خواهد کرد. ما آمادگی خود را برای حمایت از اهل قلم در معرفی دستاوردهای انقلاب در جشن 30 سالگی آن اعلام می کنیم.
این مراسم با پخش نماهنگی درباره قیصر امین پور، قرائت بیانیه و اهدای جوایز جشنواره ادامه پیدا کرد. در بیانیه کتاب سال شهید غنی پور نیز انتقاد به وضعیت ادبیات داستانی مشهود بود. در بخشی از آن آمده بود: وضعیت کلی ادبیات داستانی کشور در سال 1385 نسبت به سال 1384 از نظر کیفیت آثار در گونه هایی که این جشنواره به آنها پرداخته است ضعیف بود... در گونه داستانهای نوجوان بازار کتاب در تصرف آثار ترجمه نویسندگان غربی است و کتابهای نویسندگان ایرانی در اقلیت و حاشیه قرار دارند که این وضعیت مخالف سیاستهای فرهنگی نظام و مصداق کامل تهاجم فرهنگی محسوب می شود. هیئت داوران داستان نوجوان همچنین نگرانی خود را از تعداد زیاد آثار بازنویسی غیرخلاق و فاقد ارزش ادبی اعلام می دارد. و نیز هیئت داوران داستان نوجوان از تعطیلی یا محدود شدن امکانات نشریات نوجوانان ابراز تاسف کرده و یکی از دلایل ضعف داستانهای کوتاه نوجوانان را کمرنگ شدن جایگاه نشریات ادواری این گروه سنی می داند. در زمینه ادبیات داستانی بزرگسال گرایش عده ای از نویسندگان به جنبه های ساختاری داستان و پرداختن به مضامین میان مایه، نازل و سیاه نمایی افقهای زندگی از سویی و نیز کتابسازی گسترده ... آسیبهایی هستند که ادبیات بزرگسال را تهدید می کنند.
نظر شما