سید احمد خمینی؛ گرهگشای مشکلات انقلاب و حلقه وصل امام و امت

مرحوم حجت‌الاسلام سید احمد خمینی در24 اسفند 1324 دومین فرزند ذکور امام خمینی (ره) درشهر مقدس قم پا به عرصه وجود نهاد،‌ دوره‌های تحصیل ابتدایی و متوسطه را در قم به پایان رساند، در دوره جوانی نیز به دلیل علاقه خاص به ورزش حتی در تیم های دسته دوم فوتبال آن زمان هم به بازی حرفه ای پرداخت.

پس از طی دوره مقدماتی و متوسطه حوزه، ‌سطوح عالی را نزد استاتید بزرگی همچون آیت‌الله سلطانی (‌پدر همسر مکرشان)،‌ آیت‌الله حاج مرتضی حائری و ایت‌الله شبیری زنجانی سپری کرد.

 سالهای پایانی دوره دبیرستان سید احمد خمینی مصادف با قیام  تاریخی 15 خرداد شد و همین قیام، مسیر زندگی وی را تغییر داد، پس از تبعید امام (ره) به ترکیه و عراق در سال 1343، حاج احمد آقا دوسال مخفیانه در ایران زندگی کرد و در سال  1345 مخفیانه برای دیدار پدر عازم نجف شد و در همان جا به دست امام راحل، به لباس روحانیت درآمد.

حاج احمد خمینی(ره) از بدو خروج از ایران به سرحلقه اصلی پیوند امام و یاران امام و امت تبدیل شد، نقشی که تا آخرین لحظات حیات پدر آن را ادامه داد، در سال 1356،‌ برخی از همرزمان ایشان توسط ساواک دستگیر شده و ارتباط آنان با وی آشکار شد،  فاجعه رحلت برادر بزرگوار ایشان آیت‌الله سید مصطفی خمینی در همین سال  به وقوع پیوست که باعث شد نقش حاج احمد آقا در تحولات سیاسی بعدی پررنگ تر شود.

مرحوم سید احمد خمینی همراه با پدر در 12 بهمن 1357 به میهن بازگشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ایشان،‌ نقش انقلابی و اجتماعی حساسی را ایفا نمود و در طول ده سال پس از انقلاب و دوران دفاع مقدس نیز به بهترین وجه برای خدمت به ملت ایران و رهبر کبیرانقلاب کمرهمت بسته و بیت امام را به بهترین وجه اداره نمودند و همواره مطمئن‌ترین و امین‌ترین مشاور امام بودند.

حفظ سلامت امام و مراقبت همه جانبه از جان بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی وظیفه ای بود که فقط از مرحوم حاج احمد آقا برمی آمد؛ سرانجام پس از تحمل چند سال غم جانکاه دوری پدر که مهلک‌ترین خبر به جسم و روح ایشان بود،‌ در شامگاه 25 اسفند 1373 ندای حق را لبیک گفت، رهبر معظم انقلاب پیامی را به مناسبت ارتحال یادگار امام (ره) صادر کردند که خود گویای نقش بازر مرحوم سیداحمد خمینی است، متن این پیام تاریخی بدین شرح است :

" سرانجام پس از هفته‏اى اندوهبار و سرشار از اضطراب و نگرانى، بار سنگین مصیبت فرود آمد و دل‏ امت وفادار دستخوش طوفان غم و محنت‏ شد، یادگار امام و فرزند دلبند و عزیزترین کس او دنیاى فانى راوداع گفت و چهره محبوب و آشناى مردم و غمخوار کشور و انقلاب و خدمتگزارى صدیق براى هدفهاى‏امام عظیم راحل و اندیشه‏اى روشن و چشمى تیزبین در خدمت نظام اسلامى، کشور و ملت و دوستان ودوستداران خود را ترک کرد و ایران اسلامى را به عزاى خویش نشانید.

در دوران پر حادثه انقلاب مرحوم حجة‏الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینى یکى از مؤثرترین‏عناصر در جریانات کلى کشور و انقلاب بود، او براى رهبر کبیر انقلاب فرزندى مهربان و در عین حال‏مشاورى امین و یارى دیرین و سربازى فداکار و مریدى گوش بفرمان و کارگزارى لایق و کارآمد بود.

امام بزرگ ما بارها محبت پرشور و اعتماد عمیق و تحسین قلبى خود نسبت‏به این فرزند خاضع و مطیع‏ خود را بر زبان آورده بود و نزدیکترین‏ها گواهى صادق آن چنان پدرى را در حق پسر یگانه‏اش ازآن زبان پرهیزگار شنیده بودند.

در طول سالهاى انقلاب چه بسیار گره‏ها که بدست او گشوده شد و چه بسیار کارهاى بزرگ که به تدبیراو انجام گشت از اینها برتر نقش این عنصر پرتلاش و پرتوان در حراست عاشقانه از سلامتى جسمى وآرامش خاطر امام بزرگوار بود، بى‏شک سلامت‏و توان جسمى و قدرت کارى آن قائد عظیم‏الشان دردوران پر مخاطره ده ساله با وجود کهولت‏سنى و بیمارى قلبى در میان عوامل و اسباب عادى از همه بیشتربه ابتکار و مراقبت و پى‏گیرى دلسوزانه این فرزند مهربان وابسته بود، ملت ایران از این بابت‏بسى مدیون‏این عزیز فقید است.

تاریخچه خدمات ارزنده آن مرحوم به دوران پس از پیروزى منحصر نمى‏شود، نقش ایشان در دوران‏مبارزات ملت ایران نیز برجسته و فراموش نشدنى است و هر چه زمان به مقطع پیروزى انقلاب اسلامى‏نزدیکتر مى‏شود این نقش و سهم، صاحب آن بزرگتر و روشن‏تر مى‏گردد و چون فاصله زمانى میان فقدان‏فاجعه‏آمیز مرحوم آیت‏الله حاج سید مصطفى خمینى فرزند بزرگ و نام‏آور امام و روزهاى بازگشت رهبرکبیر انقلاب به کشور فرا مى‏رسد نقش مرحوم حاج سید احمد خمینى در قضایاى انقلاب وضعى استثنایى ومنحصر بفرد مى‏یابد.

بى‏شک در آخرین ماههاى دوران نهضت هیچکس در رابطه با امام بزرگوار نقشى تا بدین حد بزرگ ومؤثر از خود بروز نداده است. تلاش بى‏وقفه و پروانه‏وار ایشان در کنار مشعل فروزان وجود امام عزیزرضوان‏الله علیه بسى برکات را منشا گشته و بسى دشوارها را آسان نموده است.

اکنون این یادگار امام از میان ما رفته و ما را در فقدان خود مهموم و مغموم برجا گذاشته است. شکوه این غم جانکاه را به پیشگاه صاحب و مولاى خود حضرت بقیة‏الله الاعظم مى‏بریم و از او دعابراى صبر و تسلى مى‏طلبیم و در عین حال نخستین تسلیت را هم به او مى‏گوییم.

تسلیت‏بعدى به مادر داغدار و محنت کشیده‏اى است که بار سنگین مصائب بزرگ بر دل او سنگینى‏مى‏کند و نیز همسر گرامى و فداکار ایشان و نیز به خانواده معظم و بیت معزز حضرت امام راحل بویژه‏فرزندان گرامى این عزیز و بالاخص به یادگار برومندش جناب حجة‏الاسلام حاج سید حسن خمینى و نیز به‏عموى بزرگوارشان جناب حجة‏الاسلام والمسلمین آقاى پسندیده و دیگر خاندانهاى وابسته و به همه ملت‏بزرگ ایران و به همه مسلمانان جهان تسلیت مى‏گویم. "

به گزارش مهر، مرحوم حاج سید  احمد خمینی در سالهای پایانی عمر به ریاضت و سیر و سلوک عرفانی روی آورده بود و با چله نشینی های مدام سعی در تزکیه نفس داشت، وصیت نامه ای که ایشان  دوسال قبل از ارتحال آن را نوشته اند حاکی از همین حالات معنوی است:

با امید برحمت واسعه حضرت حق جل جلاله و ایمان به حقانیت آنچه حضرت خاتم الانبیاء محمدمصطفى‏صلى الله علیه وآله آورده است و با اقرار به تبعیت محض از معصومین بزرگوار بخصوص مولاى متقیان‏امیرمؤمنان و خلیفه بلافصل رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله.

اینجانب احمد خمینى فرزند حضرت امام خمینى‏قدس سره در تاریخ 30 شهریور 71 هجرى شمسى مطابق‏با 23 ربیع‏الاول 1413 قمرى چند سطرى به عنوان وصیت مى‏نویسم تا به این اصل اسلامى عمل کرده‏باشم.

1- وصى خود فرزندم حسن خمینى را قرار دادم تا در صورت امکان به آنچه مورد نظرم است عمل‏نماید انشاءالله خداوند به ایشان پاداش خیر دهد.

2- مرا حتى‏المقدور نزدیک پدر عزیزم و مراد و امامم دفن کند تا شاید به حساب حضرت امام‏فاتحه‏اى هم نصیب من سراپا گناه گردد و خداوند به خاطر آن حضرت مورد لطفم قرار دهد.

3- بعد از من کار مرقد حضرت امام با ایشان است تا با کمک و هدایت ‏برادر عزیزم جناب‏حجة‏الاسلام آقاى انصارى که با در نظر گرفتن تمامى جهات بهترین فرد و دلسوزترین شخص نسبت‏به‏حرم حضرت امام است کارهاى آنجا را بعد از من دنبال کند. بعد از من حسن خمینى تولیت آن مزارشریف را عهده‏دار باشد.

4- کلیه اعلامیه‏ها و کتابها و نوشتجات حضرت امام‏قدس سره بعد از من در اختیار حسن خمینى است که‏هر گونه مى‏خواهد چاپ و منتشر کند و در صورتى که وضع مالى خانواده‏ام خوب نباشد از درآمد آن‏براى گذران زندگیشان استفاده کند و الا بهتر است پول حاصل از آن به فقراء و یا خرج حرم امام گردد.درآمد آن مال همه افراد خانواده است. کار مؤسسه نشر امام نیز با صلاحدید حسن آن گونه که تشخیص‏مى‏دهد است.

5- کتابهایى که در دفتر فرهنگى است و متعلق به من است در صورتى که خانواده‏ام (فاطى) احتیاج‏ مادى داشته باشد بفروشند و پولش را در اختیار او بگذارند ولى بهتر است همه بچه‏ها از آنها استفاده‏کنند در صورتى که نه احتیاج مادى باشد و نه بچه‏ها از آن استفاده مى‏کنند به کتابخانه آیت‏الله العظمى‏آقاى نجفى سپرده شود تا طلاب از آن استفاده کنند و اگر حرم امام داراى کتابخانه شد در آنجا گذارده‏شود.

6-کلیه اثاث منزل که مال من است ‏به همسرم بخشیدم البته اثاثى که مربوط به من است‏ خیلى ‏ناچیز است.

7- من شخصا در هیچ بانک و مؤسسه‏اى و یا شرکتى و از این قبیل وجهى ندارم و اگر مختصر پولى‏در بانک تعاون اسلامى دارم شهریه‏هاى مراجع بزرگوار قم است که باید صرف فقراء گردد.

8- وجوهى که نزد خودم است‏یا پول شخصى و یا وجوه شرعیه است که جاى هر کدام مشخص وروى هر کدام نوشته شده است اگر به پولى برخورد شد که مشخص نبود از اموال خودم محسوب نگردد.کلیه وجوهى که سهم مبارک و یا خیرات است در اختیار رهبر بزرگوارمان حضرت آیت‏الله خامنه‏اى‏دامت‏برکاته قرار گیرد تا در موارد مقرره‏اش صرف گردد.

9- به فرزندان عزیزم حسن و یاسر (رضا) و على سفارش مى‏کنم که متدین و با تقوى باشند ودوست دارم در حوزه علمیه قم درس بخوانند و در موقعش ملبس به لباس روحانیت‏شوند. معتقدم‏این‏طور بیشتر محفوظ مى‏مانند و سفارش مادرشان فاطى عزیزم که زن فاضل و بسیار متدینى است رابه آنها مى‏کنم او زن عارف مسلکى است که مورد علاقه شدید امام بود نکند خداى نکرده بعد از من به‏او کم محبتى شود نکند خداى ناکرده صداى فرزندان نسبت‏به او بلند شود. او لطیف و دانا است و گوش‏دادن به نصایح او مسلما به نفع فرزندانم است. سفارش مادرم که جان عزیزم فداى او باد را مى‏کنم اوسختیها و مرارتهاى بسیار کشیده است و همیشه انیس و مونس اماممان بوده است - فرزندانم و فاطى‏خیلى مواظب ایشان باشند. امروز خدمت‏به خانم روح امام را شاد مى‏کند.

فاطى عزیزم تو خود بهتر از همه مى‏دانى که دیر یا زود همه رهسپار دیار آخرتیم سعى کن زندگى‏عادى خود را ادامه دهى و راضى باشى به رضاى حق جل و علا.

10- بین خود و خداى خود رضایت کامل دارم که تمام تلاشم براى تقویت اسلام و نظام و امام بوده‏است و از این جهت در آرامش کامل بسر مى‏برم. البته من هم مانند همه کسانى که درگیر کارهاى‏مختلف مبارزاتى و سیاسى هستند بى‏اشتباه نبودم و به این اعتراف مى‏کنم ولى تنها کسانى اشتباه‏نمى‏کنند که کارى نمى‏کنند. در زد و خوردهاى سیاسى ممکن است کارهایى انجام داده باشم که مناسب‏شان امام و یا یاران امام نبوده باشد تقاضایم از خدا و یاران امام این است که مورد عفوم قرار دهند. از همه بخصوص مادر، فاطى، خواهرها و بچه‏هاشان و قوم و خویشان‏مادرى و پدرى، نسبى و سببى امید عفو و دعاى خیر دارم.

به حسن و برادرانش این توصیه را مى‏نمایم که همیشه سعى کنند در خط رهبرى حرکت کنند از آن‏منحرف نشوند که خیر دنیا و آخرت در آن است و بدانند که ایشان موفقیت اسلام و نظام و کشور رامى‏خواهند. هرگز گرفتار تحلیلهاى گوناگون نشوند که دشمن در کمین است.

خداوندا عبد تو پیش تو مى‏آید وتنها امیدش به تو است عبدى شرمگین و گناهکار. او را به رحمت ‏و بزرگوارى خود ببخش یا ارحم الراحمین والسلام علیکم و رحمة‏الله و برکاته. »

مرحوم سید احمد خمینی به صداقت و صراحت شهره بود و همین دو خصلت او را حتی نزد مخالفانش هم بسیار دوست داشتنی می کرد، روحش شاد و یادش گرامی باد.