به گزارش خبرنگار مهر در صومعه سرا، این تالاب دارای ظرفیتهای بالقوه متعددی است که یکی از آنها ارزش چراگاهی حاشیه تالاب است. در حاشیه تالاب افراد زیادی زندگی می‌کنند که اساس معیشت آنان کشاورزی مبتنی بر برنج، صیفی جات، توتون و نیز فعالیتهای جنبی صید، شکار و دامداری مبتنی بر پرورش گاو و گاومیش است.
از مهمترین رودخانه‌هایی که به این تالاب می ریزند می‌توان به ماسوله رودخان، قلعه رودخان، پسیخان و . . . اشاره کرد، همچنین مناطق حفاظت شده سلکه و سیاه کشیم با اعتبار بین المللی به عنوان محل امنی جهت زیستگاه پرندگان مهاجر در شهرستان صومعه سرا واقع است.
تالاب صومعه سرا از زیباترین تالابهای خاورمیانه است و از نظر زیست محیطی حائز اهمیت است، شهرستان صومعه سرا به دلیل قرار گرفتن در حاشیه جنوبی تالاب انزلی، سالانه پذیرای پرندگان مهاجری از قبیل کیلار، فیلوش، خوتکای پرسفید و معمولی است که به لحاظ بین المللی نیز دارای اهمیت بسیاری است و هر ساله تعداد زیادی از گردشگران و محققان بین المللی را به سوی خود می کشاند.
شهرستان صومعه سرا از شهرستانهایی است که از شمال به انزلی و از جنوب به شهرستان فومن و از شرق به شهرستانهای رشت و شفت و از غرب به شهرستانهای ماسال و رضوانشهر محدود است.
شهرستان صومعه سرا با وسعتی حدود ۶۳۳ کیلومتر مربع و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای سه بخش مرکزی، تولمات، میرزاکوچک جنگلی و هفت دهستان کسما، طاهر گوراب، ضیابر، هندخاله، لیفشاگرد، گوراب زرمیخ، مرکیه و 152روستا است.
صومعه سرا در فاصله تقریبی 23 کیلومتری مرکز استان قرار دارد.
این شهرستان حدود 145 هزار نفر جمعیت دارد که رقمی حدود یک سوم آنها را جمعیت شهری و بقیه را ساکنان روستا تشکیل می دهند. ناهمواری‌های، جلگه و دشت صومعه سرا از شمال به تالاب انزلی و جنگلهای مناطق تالابی و از جنوب به دشت حاصلخیز و مزارع برنج فومن و در قسمت غرب به مناطق کوهپایه ای و جنگلی ماسال محدود است.
بیشتر قسمت شهرستان در ناحیه جلگه ای قرار داشته و در بخش میرزاکوچک جنگلی ارتفاعاتی با حداکثر هزار و 200 متر پوشیده از جنگل دیده می‌شود که دو منطقه ییلاقی شهرستان به اسامی گندرجی و خونپارجی در همین ارتفاعات قرار دارد.
صومعه سرا شهر زیبایی است که میان مزارع و باغهای وسیع قرار گرفته است برنج و توتون از محصولات مهم آن است در کنار آن پرورش کرم ابریشم و چایکاری رواج زیادی دارد.
در اطراف صومعه سرا پلها و امامزاده‌ها و آثارزیادی وجود دارد که بسیاری از آنها دارای ارزش تاریخی هستند.
از چهل رودخانه جاری در گیلان بیش از 10 رودخانه کوچک و بزرگ در شهرستان صومعه سرا جریان دارد که جملگی از ارتفاعات شهرستانهای ماسال و فومن سر چشمه گرفته و پس از طی مسافتی و عبور از روستاهای متعدد به تالاب منتهی می‌شوند .
شهرستان صومعه سرا با آب و هوای ویژه خود در اقلیم مرطوب و معتدل قرار داشته و دارای باران فراوان با بیش از هزار میلی متر در سال است.
این شهرستان همانند سایر شهرستانهای گیلان در مقابل رطوبت زیاد از گرمای متوسط و جریان هوای مطبوع برخوردار بوده که بادهای مختلف در آن جریان دارند و شدیدترین آن بادگرم زمستانی که از غرب وزیده و در کوتاه مدت رطوبت منطقه را خشک و موجب خسارت و بعضا آتش سوزی می‌شود.
معماری سنتی روستایی در صومعه سرا به تجربه گرانبهای گذشتگان تکیه داشته و هماهنگ با عوامل محیطی پدید آمده است که در چگونگی معماری عوامل آب و هوایی همچون باران مداوم، وزش بادها، طبیعت و مواد موجود در دسترس نقشی اساسی دارد و در بعضی مناطق نوع خانه‌ها مانند تلمبار، کندوج و . . . در ارتباط مستقیم با کار کشاورزی است.
اقلیم زبان قسمت اعظم شهرستان در منطقه جلگه ای گیلکی و در نواحی کوهپایه ای و ارتفاعات تنیان در بخش میرزا کوچک جنگلی و همچنین روستاهای تالش محله، چکوور و لارسر در بخش مرکزی مردم با گویش طالشی و در روستای گاز گیشه به علت تعدد کرد مهاجر ( از گذشته‌های دور) با زبان کردی تکلم می‌کنند. همچنین گروهی آذری زبان به عنوان مهاجر از استانهای اردبیل و زنجان به طور پراکنده به خصوص در محله‌ای موسوم به "زیده سرا " در شهر صومعه سرا سکونت دارند.
از آثار تاریخی این شهر نیز می‌توان به مناره روستای "مناره بازار" ، آثار به جا مانده از "پل خشتی" در روستای پردسر، "پل خشتی گازرودبار"، "سید خروسه در هفت دغنان ضیابر" که بعضا به وسیله سازمان میراث فرهنگی در حال مرمت و بازسازی است.
"مناره گسگر" صومعه سرا: این مناره در بخش مرکزی از توابع شهرستان صومعه سرا و در 36 کیلومتری غرب شهرستان رشت واقع شده است. مناره گسگر در سر راه یک جاده قدیمی معروف به شاه عباسی واقع شده است و یادآور مناره های عظیم سلجوقی در دیگر مناطق ایران است. ارتفاع مناره 29 متر و قطر آن در پایه هفت متر و در بخش فوقانی 35/2 متر است و منار شکل مخروطی دارد.
یک ستون نگهدارنده در وسط به عنوان تکیه گاه به ابعاد 55×55 سانتیمتر به پلکان مارپیچ داخلی و جداره بیرونی منار ایستائی داده است. هیچ کتیبه ای که تاریخ بنا و بانی آن را معرفی کند، وجود ندارد. منار با آجرهای مربع شکل به ابعاد 13×13 سانتیمتر و قطر شش سانتیمتر بنا شده و جز در قسمت فوقانی که دو نوار آجرکاری تزئینی آن را زینت داده در سایر قسمت ها کاملا ساده و بدون آلایش است.
با توجه به شکل مناره و مصالح به کار رفته در آن می توان مناره گسگر را در رده میلها و مناره های دوره سلجوقی قرار داد. این مناره در زلزله 1369 گیلان به شدت آسیب دید.
از دیگر آثار تاریخی این شهر می توان به ساختمانی واقع در کسما که مقر مبارزان جنگل و بنام "عمارت " معروف است اشاره کرد.
بازارهای عمده در مرجقل ضیابر ، گوراب زرمیخ و صومعه سرا نیز از دیگر جاذبه های این شهر است.
وجود بیش از ۱۸۰ مسجد و بقاع متبرکه در اقصی نقاط شهرستان نیز معرف مذهبی بودن این دیار و علاقه آنان به ائمه اطهار است.
شهرستان صومعه سرا از مناطق زیبا و دیدنی استان گیلان است که به دلیل ناشناخته بودن از دید مسافران و حتی مردم این شهرستان دور مانده است.
ناشناخته ماندن این شهرستان موجب شده تا نتواند به عنوان یک منطقه گردشگری برای مسافران جاذبه داشته و دیدنی به نظر آید. این شهرستان به دلیل قرار گرفتن در حاشیه جنوبی تالاب انزلی سالانه پذیرای پرندگان مهاجری از قبیل کیلار، فیلوش، خوتکای پرسفید و معمولی است که برای هر مسافری زیبا و خاطره انگیز است.
در مدخل ورودی این شهر یک هتل به "نام ابریشم" وجود دارد که از نظر پذیرایی و اقامتی تاحد زیادی می تواند در حل مشکلات مسافران نوروزی مثمر واقع شود.
منطقه زیبا و کوهستانی "تنیان" واقع در بخش میرزاکوچک یا گوراب زرمیخ صومعه سرا از نقاط زیبای طبیعی به شمار می رود که به دلیل طبیعت فرح انگیز و نشاط آور، منحصر به فرد و از جاذبه های طبیعی این شهرستان است، روستای " ســـه ســــار" یکی از زیباترین مناطق صومعه سرا به شمار می رود.
حصیربافی، سرامیک سازی، تولیدات دست بافت و ... صنایع دستی خاص صومعه سرا است.
سبب نامگذاری صومعه سرا به دو علت است: اسم این شهر برگرفته از عارف بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری شیخ عبدالله صومعه ای می‌دانند که امروزه مزارش در اول جاده صومعه سرا ـ فومن قرار گرفته است. برخی بر این باورند که چون در گذشته‌های دور در این منطقه گلی به نام (صومعه) وجود داشته، اسم آن از آنجا برگرفته شده است.
از آنجا که در زبان گیلکی صومعه سرا را "سوماسرا" تلفظ می‌کنند و با توجه به معنی کلمه "سوما" که زاهد و بی ریا معنی می‌دهد، گروهی این مسئله را دلیل نامگذاری این منطقه می دانند و البته قرار گرفتن تعداد قابل توجهی امامزاده و مسجد در این منطقه نیز از نکات قابل اشاره در نامگذاری این شهرستان است.
در قسمت کرانه‌های تالاب انزلی، جنگلهای خاص نواحی مردابی به مقادیر زیادی دیده می‌شود، در جنگلهای منطقه انواع درختان، راش، توسکا، افرا نمدار، ممرز، سپیدار، اوجا، خرمالو، ارس، گردو و انجیل و از همه مهمتر صنوبر وجود دارد.
در صومعه سرا مناطق ییلاقی وجود ندارد ولی در قسمت دشت آن به مساحت ۱۱۵/۱۷ هکتار غنی است بیشتر گیاهان مراتع از انواع مارجنگ، پونه، پیرگیــاه، شبدر، هویچ وحشی، شاه پسند، گزنه و ... تشکیل شده است.
شهرستان صومعه سرا به طور کل در ناحیه جلگه ای قرار گرفته و به غیر از تعدادی کوه کم ارتفاع فاقد کوه و قلل است. کوه خمباراجی (خمبارژی) با ارتفاع ۹۴۶ متر در محدوده دهستان گوراب زرمیخ (تنیان) در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان صومعه سرا و کوههای سیاهکوه، سفیدلنگان کوه و پلنگ دره کوه حداکثر ارتفاعشان به (۱۲۰۰) متر می‌رسد.
رودخانه‌های مهم شهرستان صومعه سرا عبارتند از، "پیش رود" این رودخانه از اتصال رودخانه‌های قلعه رودخانه و گشت رودخان شهرستان فومن تشکیل شده که از روستاهای صیقلان گوراب، ماتک، لیف شاگرد عبور نموده و از کنار روستای سیاه درویشان به تالاب انزلی می‌ریزد که آن رودخانه در روستای سیاه درویشان که می‌رسد به نام رودخانه جمعه بازار نامیده می‌شود.
شاندری رودخانه دیگری است که از کوههای توالش سرچشمه می‌گیرد و از کناره صومعه سرا به سمت شرق انحراف یافته و به رودخانه مرغک ملحق می‌شود و وارد تالاب می‌شود.
پلنگ رود یکی دیگر از رودخانه های این شهرستان است که از سیاه کوه صومعه سرا سرچشمه گرفته و وقتی به دهستان صومعه سرا رسیده معروف به "ماسوله رودخان" می‌شود این رود بعد از گـــوراب به سمت شمال شــرق و بعد از فتمه سر وارد تالاب می‌شود و از دیگر رودخانه‌ها رودخانه پسیخان و گازروبار است.
یکی از روستا های سرسبز صومعه سرا نوخاله است که در فاصله کمی از این روستا و در ساحل رودخانه عریض و بسیار زیبای نوخالیه مرتع سبز وسیعی خود نمایی می کند که محل نگهداری و قرق اسبها و گاو ها است.
صوفیان ده و گلبانگ داد و یکی از دهات بسیار زیبای این منطقه صوفیان ده است. این ده که در ساحل تالاب انزلی واقع شده است، طبیعت بسیار زیبایی دارد در این ده مجموعه تفریحی توریستی زیبایی بنام گلبانگ احداث شده است.
نظر شما