به گزارش خبرنگار مهر، در دومین روز از کنگره بین‌المللی اخلاق پزشکی در ایران که در سالن همایشهای صدا و سیما آغاز به کار کرد در نشست مبانی فلسفی اخلاق پزشکی روبرتو آندورنو، از مؤسسه اخلاق زیست پزشکی دانشگاه زوریخ، درباره نقش کلیدی کرامت انسانی در اخلاق زیستی جهانی سخنرانی نمود.
وی در آغاز سخن گفت : اصل احترام به کرامت انسانی که به ارزش ذاتی هر موجود انسانی استناد می‌کند، دارای نقشی برجسته در ابزارهای بین‌المللی مربوط به زیست - پزشکی است که در دهه اخیر ابداع شده‌اند. این مفهوم گاه به‌عنوان مفهومی تبلیغی و راهبردی سیاسی که تأثیری واقعی در عملکرد زیست - پزشکی ندارد، مورد نقد قرار گرفته است.
وی معتقد است که دلایل قابل‌توجهی به نفع استفاده از مفهوم کرامت انسانی در اخلاق زیستی جهانی وجود دارند که این مفهوم در قوانین جهانی به‌عنوان مبنای حقوق بشر به‌خوبی جا افتاده است و رویکرد مبتنی بر حقوق به‌نحو گسترده‌ای برای حصول اطمینان از نهادینه‌شدن اغلب الزامات زیست اخلاقی (رضایت‌آگاهانه، رازداری، تمامیت جسمانی، عدم تبعیض، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و ...) به‌کار می‌رود.
"چالش‌های فرابشری در رابطه با اخلاق پزشکی؛ نیاز به تصمیمات متافیزیکی، پیش از استدلال اخلاقی" عنوان دیگر سخنران این نشست بود. بایرون کالدیس استاد فلسفه از یونان بعضی از مسائل مربوط به اخلاق پزشکی را از دیدگاه پیشرفت‌های مدرن در پیوستگی بین انسان و ماشین که تحت عنوان transhumanism شناخته می‌شود، مورد بحث قرار داد.
دکتر محسن جوادی نیز درباره معنا و نقش استقلال فردی در اخلاق پزشکی اسلام سخنرانی کرد. وی در آغاز سخنش گفت : یکی از مباحث مناقشه‌آمیز پزشکی مسئله تصمیم‌گیری مستقل فردی است. آیا صرف استقلال، تصمیم گرفته‌شده می‌تواند مبنای موجهی برای امتناع فرد از معالجه ضروری یا برعکس درگیر شدن در یک عمل جراحی خطرناک غیرضروری و یا قرار دادن بدن خود در برابر آزمایش دارو‌های ناشناخته باشد؟ از سوی دیگر، آیا پزشک می‌تواند به‌دلیل آنکه بیمار بر اساس تصمیم مستقلانه خود از معالجه ضروری امتناع می‌کند از انجام معالجه او سر باز زند و یا با توجه به خواسته او وی را مورد عمل جراحی‌ای با احتمال موفقیت کم قرار دهد؟
وی ضمن تعریف استقلال فردی در فرایند تصمیم‌گیری به بررسی ارزش اخلاقی آن پرداخت و به پرسش‌های فوق پاسخ داد.
دکتر جوادی معتقد است از دیدگاه اسلامی تصمیم‌گیری مستقل فردی خود یک ارزش اخلاقی درجه اول در مجموعه نظام ارزشی اسلامی است، اما همین استقلال، چون شرط تحقق بسیاری از ارزش‌های اخلاقی درجه اول دیگر مانند سخاوت و عدالت است، دارای ارزش درجه دومی هم است که عدم توجه به ماهیت متفاوت این دو نوع ارزش موجب اشتباه در تصمیم‌گیری اخلاقی است.
"اصول‌گرایی و خاص‌گرایی در اخلاق پزشکی" عنوان سخنرانی دکتر سروش دباغ بود. وی در آغاز گفت : اصول‌گرایی در کل و رویکرد مبتنی بر چهار اصل به‌طور خاص به‌نحو گسترده‌ای در اخلاق پزشکی معاصر مورد بحث قرار می‌گیرند. بر اساس اصول‌گرایی، رابطه اخلاقی میان پزشک و بیمار را باید بر اساس برخی اصول طبقه‌بندی کرد، اصولی که فراگیر، راهنمای عمل و دارای توانایی کمک به بیمار و پزشک برای داشتن رفتار اخلاقی می‌باشند.
وی افزود: رویکرد مبتنی بر اصول چهارگانه، که رویکردی اصل‌گرا است، اصولی را صورت‌بندی کرده است که باید در اخلاق پزشکی در پرتو چارچوب اخلاقی راسی در نظر گرفته شوند: احترام به استقلال فردی، زیان نرسانی، سودرسانی و عدالت.
دکتر دباغ تصریح کرد: از دیگرسو، خاص‌گرایی اخلاقی اصول‌گرایی را به‌شدت مورد نقد قرار می‌دهد و تعمیم‌پذیری را در سپهر اخلاق انکار می‌کند. بر اساس خاص‌گرایی، شیوه‌ای که طی آن یک صفت مرتبط با اخلاق نظیر وفاداری و عدالت در موقعیت‌های اخلاقی گوناگون رفتار می‌کنند کاملاً وابسته به سیاق است و بنابراین آن‌ها را نمی‌توان به‌صورت الگوی واحدی توصیه نمود. این نتیجه‌گیری حاصل از این امر است که برای مثال، وفاداری را همواره نمی‌توان از نظر اخلاقی صفتی خوب‌ساز تلقی نمود.
نظر شما