اخلاق حرفه‌ای در مفهوم جدید خود که به مسئولیتهای اخلاقی سازمان در قبال محیط می‌پردازد به دانش اخلاق نگاهی مسأله‌محور دارد و در تلاش است که به جای ارائه توصیه‌های اخلاقی صرف، که کلیت و ابهام از ویژگیهای آن است، مشکلات اخلاقی در روابط سازمانی را به مسائل اخلاقی تبدیل کند و از طریقی روشمند و علمی به حل آ ن همت گمارد.
همچنین اخلاق حرفه‌ای با اخلاق شغلی و اخلاق کار متفاوت است. آن دسته از دستورات اخلاقی که فرد به خاطر شغل و پیشه‌اش ملزم به رعایت آن است را اخلاق شغلی می نامیم، در حالی که اخلاق حرفه‌ای در مفهوم جدید خود معنایی وسیعتر از این دارد و به مسؤلیتهای اخلاقی سازمان در قبال محیط می‌پردازد.
در میان منابع سنتی اخلاق، عناوین متعددی به چشم می‌‌خورد که به تدوین اصول و دستورات اخلاقی شغلی و صنفی پرداخته است، از آن جمله می‌توان به کتاب آداب المتعلمین شهید ثانی، تنبیه الأمراء و ایقاظ العلماء کوزه کنانی ، فتوت نامه عبد الرزاق کاشانی، فتوت نامه چیت سازان، فتوت نامه آهنگران ،….اشاره کرد.
در سالهای اخیر نیز آثار متعددی در زمینه اخلاق پزشکی، اخلاق مهندسی، اخلاق بازرگانی، اخلاق مدیریت، تألیف یا ترجمه شده‌اند که همه روی آوردی فرد گرایانه دارند و به اصول اخلاقی متعلق به فرد ـ از آن جهت که دارای پیشه خاصی است پرداخته‌اند.
اما در تبیین و ضرورت مطالعات پژوهشی در زمینه اخلاق حرفه‌ای می‌توان به این نکته تأکید کرد که افزون بر اخلاق حرفه‌ای در بنگاهها و سازمانهای دولتی و بخش خصوصی در جوامع صنعتی، نیازهای پژوهشی و مطالعاتی فراوانی را به میان آورده است. این نیازها بدون برنامه‌های پژوهشی نظاممند قابل پاسخ نیستند.
همین امر مراکز دانشگاهی را در کشورهای صنعتی به توسعه دانش اخلاق و تخصیص دوره های تحصیلی اخلاق حرفه ای سوق داده است. در جوامعی چون کشور ما، اخلاق حرفه‌ای نه در سطح بنگاهها و سازمانها تولد یافته و نه در مراکز دانشگاهی و حوزوی توسعه پیدا کرده است.
به عبارتی این توسعه‌نیافتگی را معلول عواملی می‌توان دانست که فقدان ارتباط اثر بخش بین مدیریت درعمل و محافل علمی از آن جمله است. در تبیین چیستی دانش اخلاق حرفه ای و تعریفی غایی از این علم می توان به ارائه الگوهای اخلاقی، تهذیب نفس و تعالی شخصیت، ارائه فرایند تغییر و تصحیح رفتار، عطف توجه به زمینه های پیشگیری پیش از درمان، تبیین معضلات اخلاقی در حوزه فعالیتهای حرفه ای، تحلیل مسائل عینی و مبتلا به در حوزه اخلاق، حل تعارضات اخلاقی ، ترسیم جدول فضائل و رذائل و بالاخره ارائه ملاک نهایی ارزشها را غایات دانش اخلاق حرفه ای اشاره کرد.
همچنین پنج نظام عمدة اخلاقی در بیان اخلاق حرفه ای را بر شمرده اند: نظام فایده گرا، نظام وظیفه گرا، نظریة عدالت فراگیر، نظام آزادی گرا و نظریه زیبا و خیر مطلق.همچنین پنج نظام عمدة اخلاقی در بیان اخلاق حرفه ای را بر شمرده اند: نظام فایده گرا، نظام وظیفه گرا، نظریة عدالت فراگیر، نظام آزادی گرا و نظریه زیبا و خیر مطلق.
نظر شما