گفتگوی مشروح مهر با غریب ‌آبادی : تشریح ابتکار ایران برای تحول ادبیات هسته ای جهان

دکتر کاظم غریب آبادی، عضو هیئت ایرانی شرکت کننده در اجلاس مقدماتی ان پی تی، در گفتگو با خبرنگارمهر، ضمن تشریح ابعاد مختلف حضور ایران دراین نشست دستاوردهای این گردهمایی بین المللی برای جمهوری اسلامی ایران را مثبت ارزیابی کرد.

وی در خصوص برگزاری این اجلاس گفت: همانطور که می دانید برای بازیگری در اجرای تمام مفاد ان پی تی و همچنین تعهدات کشورهای مختلف هر 5 سال یک بار اجلاسی برای بازنگری این مسائل برگزارمی شود و البته اجلاس اصلی مربوط به بازنگری به ان پی تی در سال 2010 برگزار خواهد شد.

این دیپلمات ایرانی افزود: پیش از برگزاری نشست اصلی در سال 2010 سه نشست مقدماتی برگزار می شود که تمام اسناد و مطالبی که قرار است در آن جلسه مطرح شود دراین نشست ها مورد بررسی کارشناسی و موشکافی قرار می گیرد.

غریب آبادی یادآور شد: نشست مقدماتی نخست یک سال پیش در وین برگزار شد؛ دومین نشست مقدماتی امسال در ژنو شکل گرفت و نشست بعدی نیز سال آینده در نیویورک برگزار خواهد شد که هدف اصلی این نشست ها بازنگری در اجرای معاهده ان پی تی است.

اولویت های ایران در اجلاس ژنو

وی با اشاره به نوع حضور جمهوری اسلامی ایران در این نشست ها، ادامه داد: از آنجا که ایران به واسطه حل و فصل تمام ابهامات آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص فعالیت های اتمی اش موضوع هسته ای خود را پایان یافته می داند و در همین چارچوب روابطش با آژانس را عادی تلقی می کند در این نشست ها به اولویت های اساسی تری که وجود دارد می پردازد.

این دیپلمات ایرانی با تاکید بر اینکه به نظر ما در عرصه مسائل هسته ای اولویت های بسیار مهم تر و حساس تر از موضوع هسته ای ایران برای بررسی در چنین نشست هایی وجود دارد، گفت: ما در عرصه های مختلف همچون خلع سلاح، عدم اشاعه و بسیاری از بخش های دیگر با نارسایی هایی مواجه هستیم و به عنوان مثال متاسفانه شاهدیم که علیرغم گذشته سالهای متمادی امروز بیش از 4 دهه است که برخی از اعضای آژانس هیچ اقدامی را در جهت خلع سلاح انجام نداده و به زعم آنها هنوز زمان تمکین از مقررات بین المللی در این رابطه فرا نرسیده است.

غریب آبادی همچنین اظهار داشت:  نگرش جمهوری اسلامی ایران بر اساس آنچه ذکر شد در محورهای مختلف تنظیم شده و به حمدالله در این نشست ها فرصت های مناسبی فراهم می شود تا ایران با ارائه رویکردهای نوین به مشارکت قابل قبول و فعال بپردازد.

پیشنهاد ویژه ایران در زمینه خلع سلاح

وی با اشاره به اهمیت موضوع خلع سلاح برای کشورمان افزود: در مرحله نخست نمایندگان ایران در نشست ژنو این موضوع را مورد تمرکز قرار دادند و در همین چارچوب نیز پیشنهادی مبنی بر لزوم ایجاد کمیته ای دائمی جهت پیگیری عملی موارد مربوط به این حوزه در اجلاس سال 2010 ارائه شد و طبعا هیئت ایرانی به برخی موارد مشخص نقض خلع سلاح از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی نیز پرداخت.

این نماینده کشورمان در اجلاس ژنو با انتقاد از رویکرد غالب در نهادهای بین المللی که عمدتا به زیان کشورهای در حال توسعه است، ادامه داد: هیئت ایرانی در این نشست موارد نقض مقررات مربوط به خلع سلاح را در خصوص کشورهایی که به عدم پایبندی ایران به قوانین تاکید می کنند مطرح کرد و اعلام نمود که متاسفانه موضوع عدم پایبندی به قوانین این بخش به سوی کشورهای در حال توسعه منتقل شده است.

افشای اطلاعات نقض قوانین از سوی ایران

غریب آبادی همچنین گفت: در جریان نشست ژنو برای اولین بار از سوی هیئت ایرانی موارد عدم پایبندی کشورهایی که در کنار آمریکا قرار دارند در عرصه های مختلف چون عدم اشاعه و خلع سلاح به صورت علنی اعلام و به عنوان اسناد آژانس ثبت شد و البته این موضوع برای حاضران جالب بود که تعریف جدیدی از مفهوم عدم پایبندی ارائه شده است.

وی افزود: نکته دیگری که مورد تاکید هیئت ایرانی قرار گرفت بحث عدم اشاعه بود که در چارچوب آن تعریف جدیدی از سوی جمهوری اسلامی ایران ارائه شد و بر این اساس اعلام کردیم که بر خلاف معنای مصطلح که بار عدم اشاعه  را بر دوش کشور های غیر هسته ای می اندازد این موضوع باید متوجه کشورهای هسته ای باشد.

این دیپلمات ایرانی با اشاره به موارد مکرر نقض قوانین مربوط به عدم اشاعه تسلیحات اتمی از سوی کشورهایی چون آمریکا و فرانسه، ادامه داد: پرواضح است که منشاء اصلی تسلیح رژیم صهیونیستی به ادوات اتمی کشورهای دارنده این فن آوری بوده اند و در حقیقت ما هیچ کشور عضو ان پی تی را سراغ ندایم که مسلح به تسلیحات اتمی باشد.

ارائه تعریف جدید عدم اشاعه

غریب آبادی اظهار داشت: به هر صورت در این نشست از سوی جمهوری اسلامی ایران تعریف جدید عدم اشاعه مطرح شد که بر اساس آن بار اصلی این مفهوم باید بر دوش کشورهای هسته ای باشد که البته این مسئله به صورت مقاله ای کاری به اجلاس ارائه و نهایتا در آژانس بین المللی انرژی اتمی به ثبت رسید.

استقبال از تغییر ادبیات مرسوم بین المللی

وی با تاکید بر تلاش ایران برای جاری کردن ادبیاتی جدید در سطح بین المللی، افزود: بر این اساس تعاریف جدیدی از مفاهیم مختلف ازجمله عدم پایبندی و عدم اشاعه از سوی هیئت ایرانی در این نشست و نشست های مشابه مطرح می شود که این مواضع با استقبال کشورها و شرکت کنندگان دیگر نیز مواجه می شود.

این عضو هیئت ایرانی شرکت کننده در اجلاس مقدماتی بازنگری در معادله ان پی تی یادآور شد: توجه به این نکته لازم است که ارائه تعارف جدید که ذکر آن رفت امروزدیگر صرفا موضوع تهران نیست؛ بلکه با رایزنی های گسترده ای که صورت گرفت این مواضع به عنوان موضع گروه کشورهای موسوم به عدم تعهد در آژانس ثبت شده و این یعنی 116 کشور یا به بیانی دو سوم اعضای ان پی تی، مفاهیم مورد نظر ایران را پذیرفته و این مواضع به عرصه ادبیات بین المللی وارد شده است.

غریب آبادی حضور فعال و تاثیر گذار هیئت ایرانی در دومین اجلاس مقدماتی بازنگری در ان پی تی  که طی روزهای گذشته  در ژنو برگزار شد را به منزله آغاز اقدامات عملی کشورمان برای تغییر ادبیات مصطلح در جهان دانست.

پیشنهاد تدوین مکانیسم جدید راستی آزمایی

وی همچنین گفت: نکته دیگری که در اجلاس اخیر مورد هیئت ایرانی مورد پیشنهاد قرار گرفت این بود که همانطور که بازرسی های مختلف بازرسان آژانس از تاسیسات اتمی کشورهای عضو ان پی تی وجود دارد، نوعی مکانیسم راستی آزمایی نیز باید برای کشورهای هسته ای وجود داشته باشد تا علاوه بر مشاهده موارد احتمالی تخلف این مسائل در آژانس ثبت گشته و مورد بررسی قرار گیرد.

این دیپلمات ایرانی در ادامه از تاثیر گذاری مواضع ایران بر سازمان های غیر دولتی سخن گفت و اظهار داشت: حقیقت این است که در این مسائل تقریبا نوعی اشتراک نظر بین کشورهای در حال توسعه و سازمان های غیر دولتی وجود دارد که مواضع ایران در  چارچوب تغییر ادبیات بین المللی این سازمان ها را نیز با ما همراه کرده بود.

ایجاد فضای روشنگری به سود ایران

غریب آبادی درخصوص علت طرح موضوع هسته ای ایران در این نشست و تاکیدات جهت دار چند کشور غربی بر آن نیز گفت: همانگونه که اشاره کردید در نشست ژنو برخی کشورهای غربی همچون آمریکا و اتحادیه اروپا تلاش کردن با طرح موضوع هسته ای ایران مواردی چون لزوم پایبندی به الزامات شورای امنیت و یا شورای حکام را مطرح کنند که البته طرح این موضوع فرصت مناسبی را نیز برای پاسخ دهی به این کشورها در حضور سایر اعضا فراهم آورد.

وی اقدام کشورهای غربی در جو سازی علیه ایران در نشست ژنو با توجه به حضور فعال هیئت ایرانی و تاکید بر تغییر مفاهیم مصطلح هسته ای را طبیعی دانست و گفت: البته ما نمی خواستیم فضای اجلاس فضایی باشد که بحث ایران در آن مطرح شود اما برخی ازاین کشورها چون استرالیا، آمریکا و یا ژاپن دربخشهایی ازبیانیه های جداگانه ای که صادرکردند به این مسئله پرداختند. اما هیئت جمهوری اسلامی ایران به صورت بسیار فعال پاسخ این کشورها را داد.

نماینده ایران در نشست اخیر ژنو پاسخگویی ایران به کشورهای مدعی فعالیت های هسته ای کشورمان را موجب روشنگری در آن نشست دانست و افزود: اتفاقا در پاسخ به این کشورها بود که ایران لیستی از عدم پایبندی آنها را با استناد به اسناد قطعی به اعضا ارائه کرد و همانگونه که پیش از این وزیر خارجه ایران درباره فعالیت های مخفی فرانسه از مستنداتی سخن گفته بود این موارد در اجلاس ژنو از سوی ایران افشا شد و نماینده فرانسه نیز با توجه به مستند بودن آن هیچ پاسخی برای ارائه نداشت.

غریب آبادی ادامه داد: مسائل مربوط به همکاری های فشرده فرانسه در دهه 50 با رژیم صهیونیستی که این کشور را به بانی تسلیحات اتمی رژیم اسرائیل تبدیل کرد، فعالیت های مخفی هسته ای در استرالیا که آژانس به طور کلی از آن بی اطلاع است، نگرانی هایی که در خصوص فعالیت های ژاپن و نیاز آن کشور به پلوتونیوم وجود دارد و همچنین پروژه توسعه موشک های اتمی در انگلیس و حمل کلاهک های هسته ای که هر یک از آنها می تواند نیمی از جهان را نابود کند از جمله این موارد بود که فضای خوبی را در چارچوب های مورد نظر ایجاد کرد.

مذاکره با 1+5 منحصر به موضوع هسته ای نخواهد بود

وی در بخش دیگری از این گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص اخباری که در ارتباط با بسته پیشنهادی کشورهای موسوم به 1+5 به ایران مطرح می شود، اظهار داشت: طبیعتا همانطور که اعلام شده جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره درباره تمامی موضوعات مشترک با این کشورها آمادگی دارد و این مسائل منحصر به بحث هسته ای نخواهد بود.

این دیپلمات ایران در خصوص انتظارات تهران از این بسته نیز گفت: نکته قابل توجه در این میان اعمال حقوق  جمهوری اسلامی ایران است؛ این سخن به آن معناست که امروز ما در حال اعمال حقوق خود هستیم و لذا طبیعی است که طرح مشوق هایی برای توقف در اعمال حقوق موضعی بسیار غیر منطقی و نا معقول خواهد بود و طبیعا نمی تواند مورد قبول ایران قرار بگیرد.

بسته پیشنهادی ایران: مبنایی برای مذاکرات آینده

غریب آبادی مجددا با تاکید بر آمادگی کشورمان برای مذاکره با طرف های مشتاق در خصوص موضوعات مختلف، یادآور شد: این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که مسائل مغایر با مقررات بین المللی و در تعارض با حقوق اساسی کشورها نمی تواند مورد قبول ایران قرار بگیرد و این اصلی اساسی است که کشورهای مقابل باید به آن توجه نمایند.

وی تهیه بسته ای برای مدیریت جهانی از سوی ایران را مورد اشاره قرار داد و افزود: به هر حال در حال حاضر جهان با چالش های متعددی مواجه است که باید به آنها پرداخت؛ در همین چارچوب ایران نیز در حال تهیه بسته خود است که می تواند مبنایی مناسب برای مذاکرات موثر بین جمهوری اسلامی و این کشورها قرار گیرد.