به گزارش خبرنگار مهر، عصر دیروز در نخستین روز از همایش علوم انسانی و چالش اشتغال که در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد، دکتر غلامرضا ظریفیان، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران نیز در این همایش به موانع فرهنگی، اجتماعی، سیاسی توسعه علوم‌انسانی در ایران پرداخت.
دکتر ظریفیان در آغاز به وضعیت ایران در مواجهه با علوم انسانی اشاره کرد و گفت: درک وارونه ایرانیان از توسعه کشورهای اروپایی در دوره جدید موجب شد تا اهتمام به دانش و نهاد مولد آن یعنی دانشگاه با توسعه‌ای ناهمگون و نامتوازن مواجه شود.
وی تاکید کرد: غفلت اساسی از بایسته های توسعه دانش‌بنیاد و توسعه منابع انسانی که متکی بر اصول و مبانی معرفتی، راهبردی و مدیریتی است و اساس آن را باید در علوم انسانی و توسعه همه‌جانبه‌ی آن جست‌وجو کرد کماکان جامعه ما را پس از گذشت حدود 200 سال از تلاش های توسعه‌ای هم‌چنان با نشکلات عدیده و لاینحل رو به‌رو ساخته است.
دکتر ظریفیان گفت: احساس استغنای تاریخی در مباحث علوم انسانی و نگرش پر تردید و همراه با سوءظن از مبانی و کارکردها و کارآمدی علوم انسانی در دانشگاه‌ها در امر توسعه‌ی جامعه نیز از جمله موانع جدی توجه به این دانش و ایجاد بستر مناسب برای نقش‌آفرینی علوم‌انسانی در توسعه کشور بوده است.
دکتر ظریفیان با اشاره به سلطه نگاه پوزیتویستی بر علوم انسانی به برخی موانع عدم رشد این علوم اشاره کرد و گفت: احساس استغنای تاریخی در زمینه علوم انسانی و نفرت یا شیفتگی در مورد اندیشه‌های غربی، از مشکلات عدم رشد این علوم است.
وی سپس با تاکید بر انواع موانع اقتصادی،فرهنگی و سیاسی، موانع اقتصادی و مدیریتی را چنین بر شمرد: فقدان مشارکت عمومی در تامین مالی، وابستگی دولتی علوم انسانی، عدم تناسب نظام توسعه با شرایط فرهنگی، عدم تامین مادی محققان علوم انسانی، دیوانسالاری، بیماری اقتصاددی کشور،فرسودگی امکانات و عدم استفاده از نتایج تحقیقات علوم انسانی.
دکتر ظریفیان موانع فرهنگی و علمی را چنین خلاصه کرد:ضعف اعتماد به نفس، گسیختگی میان معارف قدیم و جدید، تفسیر دینی غلط از معارف انسانی، ناپیوستگی به فرهنگ و تمدن اسلامی و عوامل موفقیت آن، ضعف در پرسشگری، ضعف توسعه درون زای متوازن، ضعف نهادهای ارتباطی علمی در علوم انسانی، بها نداد به نوآوری ها، سوء ظن متقابل میان نهادهای اجرایی و علوم انسانی،ضعف نقد جمعی علمی.
وی مشکلات سیاسی را چنین بر شمرد: فقدان امنیت برای دگراندیشان، ضعف خرد جمعی و غلبه خرد فردی، فقدان فرهنگ کار جمعی،استعمار و استبداد، عدم استقلال آکادمیک.
دکتر ظریفیان در پایان بایسته ها و ضرورتهای حل این مشکلات را چنین خواند: اصل قراردادن علوم انسانی، توجه به شاخه های میان رشته ای،به رسمیت شناختن آزادی آکادمیک،حفظ آرامش وامنیت و ایجاد ساز و کار حقوقی برای آن.
نظر شما