به گزارش خبرنگار مهر، از سوی انجمن حکمت و فلسفه ایران نشست بررسی کتاب "روابط فرهنگی مسلمانان و هندوان" تألیف دکتر فتح‌الله مجتبایی و بررسی کتاب "جوگ باسشت" تصحیح، تحقیق و ترجمه دکتر فتح‌الله مجتبایی با حضور مؤلف برگزار شد و دکتر داریوش شایگان نیز در این نشست به ایراد سخنرانی پرداخت.
دکتر شایگان در آغاز سخنانش به رابطه ابوریحان و غزنویان اشاره کرد و گفت: محمود غزنوی به شکل فاتحانه‌ای وارد هند می‌شود و طبیعتاً وی نقش منزجرکننده برای هندوان داشته است. از سوی دیگر ابوریحان می‌خواهد با فرهنگ این سرزمین آشنا شود و این کار برای او بسیار دشوار است ولی سعی می‌کند زبان آنها را یاد گیرد.
وی افزود: ابوریحان مرد بسیار مدرنی است . او از یکسو فرهنگ یونانیان را به هندیان معرفی می‌کند و از سوی دیگر فرهنگ هندی را به ایران معرفی می‌کند.
دکتر شایگان در ادامه سخنانش به هندشناسی ابوریحان اشاره می‌کند و می‌گوید: ابوریحان نمی‌تواند با بودیزم ارتباط برقرار کند چرا که در آن زمان آیین بودا در هند چندان حضوری ندارد و در آن زمان قیامی علمی علیه بودیزم می‌شود و از طریق استدلال این آیین از هند خارج می‌شود.
وی سپس به شش مکتب فلسفی هندی اشاره کرد و گفت : ابوریحان دسترسی به اوپانیشادها پیدا نمی‌کند و این بسیار عجیب است.
دکتر شایگان به داراشکوه نیز اشاره کرد و گفت : داراشکوه و ابوریحان کاملاً دو موجود جدا از هم هستند یکی عارف و دیگری فردی علمی است. در نوشته دکتر مجتبایی آمده است که فضای آن زمان تا چه اندازه عرفانی و مختلط بوده است.
دکتر شایگان به نوع تحقیق درباره وضعیت هند اشاره کرد و گفت: برای مقایسه با مفاهیمی که ارتباط جوهری با هم ندارند باید تناسبات ریاضی برقرار کنید و بگویید مثلا آ به ب همان نسبتی را دارد که ج با د دارد. اگر این شیوه را به کار ببرید آن موقع درمی‌یابید که عوالم اربعه همان رابطه را دارد که چهار آگاهی نسبت به برهمن دارد. منتهی اینها دلیل نمی شود این شبیه دیگری شود.
وی در پایان اظهار داشت: من ازکتاب "روابط فرهنگی مسلمانان و هندوان" بسیار لذت بردم و توصیه می‌کنم شما هم این کتاب را مطالعه کنید.
نظر شما