«یک هفته با کتاب» این هفته را با خبرهای بی حاشیه آغاز می کنیم.
بهمن فرزانه در اوج می ماند
به نظر می رسد خبر کتابهای در دست ترجمه یا ترجمه هایی که قرار است به پیشخوان برسند در طول هفته گذشته، مهم ترین (و شاید تنها) خبر مسرت بخش برای اهالی کتاب بوده است. به جز آمار و ارقامی که در این باب منتشر شده (مثل ترجمه و چاپ 18 عنوان کتاب به فارسی، ترجمه "ملکوت" بهرام صادقی به فرانسه یا ترجمه "دو تا لاک پشت تنها"مصطفی رحماندوست به زبان ایتالیایی) گپ و گفت روزنامه های جام جم با نسرین ایرانی و اعتماد ملی با بهمن فرزانه نیز جالب توجه بود چراکه هرکدام از این گفتگوها به نکات مهمی اشاره داشتند؛ به خصوص اولی که مروری بود بر کتاب «تاریخ تحول شعر نو فارسی» که به زبان آلمانی تالیف شده است.
فرزانه - مترجم "صد سال تنهایی" نوشته گابریل گارسیا مارکز نیز به اعتماد ملی گفته بود: "من بعد از "صدسال تنهایی" به‌شدت درگیر این بودم که چه کاری را ترجمه کنم که حد و شأن کاری‌ام حفظ شود. مثل یک هنرپیشه بودم که وقتی در یک فیلم خوب بازی کرده، بعد از آن نمی‌تواند در فیلم بد بازی کند و بنابراین منتظر یک نقش خوب می‌نشیند. کتاب "از طرف او" از (آلبادسس) پدس را هم سال‌های سال بود که داشتم و همیشه مردد بودم که این کتاب را ترجمه کنم یا نه؟ به هر حال سال‌ها از کار ترجمه دور افتاده بودم اما یک روز صبح بالا‌خره بلند شدم و به خودم گفتم بهمن شروع کن و شروع کردم و نتیجه کار هم رضایت‌بخش بود. بعد از صد سال تنهایی دلم نمی‌خواست یک کتاب عادی ترجمه کنم. کتاب خوب پیدا کردن هم واقعا کار سختی بود. من آدمی هستم که به شکل حرفه‌ای و مداوم کتاب می‌خوانم پس طبیعتا سلیقه‌ام بالا رفته و هر کتابی را نمی‌پسندم به‌خصوص برای ترجمه."
تغییرات در شهرکتاب
بعد از حرف و حدیث هایی که این اواخر درباره تغییر مدیریت برخی فروشگاه های شهر کتاب تهران صورت گرفت و همچنین تحولاتی که ماه گذشته درخصوص شهرکتاب "ساعی" عنوان شد، این هفته نوبت به شهرکتاب مرکزی رسید که با تغییرات مواجه شود. طبق گفته "مسعود گلابی" مدیر فروشگاه شهر کتاب مرکزی، مکانی که هم اکنون فروشگاه در آن واقع شده، 10 ساله از شهرداری اجاره شده که از این موعد نزدیک به 5 سال باقی مانده است اما حکم تخلیه آن به دلیل تبدیل ساختمان فروشگاه به بخش اداری سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری صادر شده است.
البته در خبرها آمد که نشستهای شهر کتاب تعطیل نخواهد شد و به زودی شهر کتابی بزرگ تر و مجهزتر در خیابان شریعتی ساخته می شود.
تصمیم های تازه برای نمایشگاه کتاب
با وجودی که یک ماه از بیست و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب گذشته اما انگار هیچ کس اعم از مسئول و ناشر و مخاطب و خبرنگار قصد ندارند اصل و حواشی آن را فراموش کنند. وبلاگها هنوز هم از نمایشگاه کتاب می نویسند، ناشران در این باره می گویند و معاون فرهنگی وزیر هم یکجا به تمام انتقادات پاسخ می دهد. به نظر نمی رسد بحثهای کارشناسی دقیقی در این باره صورت بگیرد و یا کسی احساس کند که می تواند تغییری در سنت نمایشگاه کتاب ایرانی ایجاد کند.
مهم ترین اتفاق هفته گذشته پیرامون نمایشگاه کتاب، جلسه ای بود که به همت نشریه کتاب هفته و پشت درهای بسته برگزار شد و ناشران برتر بیست و یکمین دوره نمایشگاه و معاون فرهنگی وزیر (رئیس نمایشگاه) به نقد و بررسی جوانب مختلف آن پرداختند. شنیده شد تغییر کارکرد این رویداد فرهنگی - یعنی تبدیل آن به یک نمایشگاه و نه فروشگاه - یکی از مسائلی بوده که در این نشست مطرح شده است. محسن پرویز در این باره نوید داده است که «سال آتی دست‌کم برخی از ناشران که معتقدند نمایشگاه باید صرفا محل نمایش کتاب باشد نه فروش، بخش نمایشگاهی را تشکیل خواهند داد و قدم اول را به این سو برخواهیم داشت.»
و اما مطالعه
محسن پرویز در آیین گشایش نمایشگاه استانی کتاب بجنورد، گفته بود آنچه در مورد سرانه مطالعه در کشور بیان می‌شود بیشتر حدس و تخمین بوده و پایه و اساس پژوهشی ندارد. همان روزها گزارشی مستند بر اساس تحقیقات میدانی در مهر منتشر شد که با توجه به بررسی کتابخانه های شهرداری تهران، متوسط مطالعه مراجعه‌کنندگان تهرانی کمتر از یک ساعت در روز ارزیابی شده بود. البته این مطالعه و پژوهش، نتایج جالب و قابل توجه دیگری را هم در بر داشته که مطمئنا آگاهی از آن برای مسئولان امر کتاب از واجبات است. به هر حال آمارهایی در مورد سرانه کتاب و کتابخوانی - با پشتوانه پژوهشی واقعی - از سوی برخی محققان و کتابداران انجام شده که می تواند زمینه ساز طرح مسئله و ارائه راه حل هایی چند باشد.
نظر شما