به گزارش خبرنگار مهر، مطالعات مربوط به طرح احداث آزاد راه تهران – شمال اولین بار در سال 1356 به تصویب رسید. در آن هنگام یک شرکت فرانسوی داوطلب احداث آن با سرمایه خود در طی 5 سال بود و تنها شرطش وصول عوارض از وسایل نقلیه عبوری در مدت 10 سال پس از بهره برداری از آزاد راه مذکور بود. با احتساب بهره و سود سرمایه هزینه احداث آزاد راه در آن هنگام به 750 میلیارد ریال می‌رسید.
در آن زمان یک سرمایه گذار ایرانی به نام «گلزار» پیشنهاد کرده بود که در ازای دریافت 100 میلیون متر مربع از اراضی منطقه، آزاد راه مذکور را در طول پنج سال احداث و تحویل نماید که این پیشنهاد مورد توجه قرار نگرفت.
به هرحال، کلنگ آغاز اجراى این پروژه در سال 1375 به زمین زده شده است. عقد قرارداد مشارکت با بنیاد مستضعفان در سال 1375 با برآورد 2500 میلیارد ریال و سهم الشرکه وزارت راه و ترابری به مبلغ 150 میلیارد ریال به صورت مقطوع جهت تملک اراضی و واگذاری 5/62 میلیون متر مربع زمین به وسیله دولت و بقیه تعهدات و هزینه ها برای تکمیل و بهره برداری از آزادراه توسط بنیاد تعهد گردید.
در سال 1380 به علت محدودیتهای مبتلا به واگذاری زمینهای تعهد شده مذاکرات برای تغییر قرارداد شروع و نهایتاً در سال 83 متمم قرارداد منعقد و عملیات اجرایی در سال 84 با هزینه کرد 75 میلیارد ریال و تأمین اعتبار بابت برگزاری جلسات، رفع مشکلات و سوء تفاهمات، انتخاب بانک عامل و انجام کارهای بانکی اقدام و عملیات اجرایی با شرایط جدید شروع گردید.
سال 1381 رئیس جمهورى وقت ایران پروژه ساخت آزادراه تهران - شمال را جزو پروژه هاى داراى اولویت انتخاب کرد ولى در تخصیص اعتبارهاى این طرح در دولت گذشته تعلل صورت گرفت.
دولت نهم نیز پس از استقرار مصوباتی در این خصوص داشت از جمله آن که موافقت شورای اقتصاد با درخواست وزارت راه و ترابری برای اصلاح تامین منابع مالی فاز نخست آزاد راه تهران- شمال بود.
در اسفندماه سال 84 بابت پیش پرداخت فاینانس تعهد شده، مبلغ معادل 33 میلیون دلار توسط بنیاد به بانک عامل پرداخت گردید.
اعتبار اسنادی در تاریخ 16/10/85 افتتاح و در مورخ 10/12/85 با تنفیذ وام (Finance) قرارداد اجرایی گردید. مبلغ قرارداد تأمین مالی و اجرای منطقه یک 220 میلیون دلار و 300 میلیارد ریال می باشد.
براساس تصمیم دیگری که در در سال 85 گرفته شد، درخواست وزارت راه و ترابری درخصوص اصلاح مصوبه موضوع احداث و بهره برداری منطقه یک آزاد راه تهران - شمال به طول 32 کیلومتربا استفاده از تسهیلات مالی خارجی توسط شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشوررا به استناد بند ج ماده 13 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ایران مورد بررسی قرارداد و ضمن موافقت با تمدید اعتبار و مهلت مصوبه به مدت یکسال با اصلاح آن موافقت کرد.
همچنین براساس تصمیم دیگر دولت نهم، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور پنجاه درصد تسهیلات خارجی ( سهم الشرکه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی ) مورد نیاز برای اجرای پروژه آزاد راه تهران - چالوس را تضمین و به بانک تجارت اعلام کند تا چنانچه طرف مشارکت از پرداخت سهم خود در اقساط قرار داد ناتوان بود، این سازمان اعتبار لازم را تامین و وزارت راه و ترابری نسبت به پرداخت اقساط لاوصول و یا معوق اعلامی بانک عامل ( بانک تجارت) اقدام و در حساب‌های فی ما بین با بنیاد یاد شده منظور کند.
به هر حال در حالی هم اکنون پروژه آزادراه تهران - شمال تنها چند درصد پیشرفت دارد که ترکان، حجتى، مرحوم دادمان، افشار، خرم، بناب و در نهایت رحمتى که بالاترین مقام مسئول در وزارت راه و ترابرى در این سال ها بوده اند و همواره بر تسریع در اجراى این پروژه تأکید داشته و دارند.
البته اعتبارات پیش بینی شده در سالهای 84، 85 و 86 به ترتیب با احتساب فروش اوراق مشارکت مبالغ 75، 5/427 و 730 میلیارد ریال می باشد. ( در سال 86 اعتبار مصوب 200 میلیارد ریال و اوراق مشارکت 530 میلیارد ریال پیش بینی شده است).ضمناً برای حل و فصل مسائل فی مابین سازمان محیط زیست و دستگاه اجرایی کمیته مشترکی تشکیل شده است.
در عین حال، ایجاد ترافیک شدید در محورهای شمالی کشور در هنگام تعطیلات و بالا بودن میزان تصادفات و تلفات جاده ای این محور و همچنین طولانی شدن عمر احداث این پروژه به اندازه فعالیت سه رئیس جمهور و هفت مقام عالی وزارت راه و تربرای ( ترکان ، حجتی ، دادمان ، افشار ، خرم ، بناب ، رحمتی ) حساسیت احداث این پروژه را بیشترکرده است.
وزیر راه و ترابری در گفتگو با مهر، زمان افتتاح آزادراه تهران-شمال را دو ونیم سال آینده عنوان می کند و می گوید: هم اکنون پیمانکار چینی در فاز اول این آزادراه مشغول کار است.
محمد رحمتی افزود: مدت زمان قرارداد چینی ها در این طرح 36 ماه است و تنها 6 ماه است که مشغول به کار شده اند و طی این مدت پیشرفت خوبی داشته اند.
مدیر عامل شرکت زیر ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقلی کشور نیز از تداوم روند اجرای این پروژه خبرداده و گفته است: تا کنون در کشور ایران و کشورهای خاورمیانه هیچ پروژه ای به بزرگی آزاد راه تهران- شمال نبوده است و با توجه به پیچیدگی کار دراین آزاد راه تاخیراتی در اجرای آن ایجاد شده است.
صادق افشار ادامه داد: وجود تونلهای گسترده درطول مسیر و کوهستانی بودن این آزاد راه، روند توسعه و ساخت آن را با مشکل مواجه کرده است.
این در حالی است که بررسی سابقه ساخت آزادراهها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل ونقل کشور(به صورت بخش ساخت در وزارت راه و ترابری قبل از تشکیل شرکت مستقل) موید این مطلب است که پروژه های متعدد آزادراهی در کشور طی سالهای اخیر ساخته شده است که برخی از آنان با وجود طول نزدیک به آزادراه تهران-شمال و شرایط آب و هوایی مشابه و سختی مسیر طی مدت 5 سال ساخته شده اند که برای نمونه می توان به آزادراه پل زال-خرم آباد اشاره کرد.
مجری ساخت و توسعه آزاد راه های کشور نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره گفت: طبق قانون احداث آزادراهها باید با مشارکت بخش خصوصی انجام شود و در پروژه آزاردراه تهران-شمال نیز میزان سرمایه گذاری هر یک از طرفین(وزارت راه و ترابری و بنیاد) 50 درصد تعیین شده است که بنیاد برای تامین سهم مالی خود در قطعه اول با طرف چینی جوینت شده است.
محمد رضا منتظری ادامه داد: در منطقه دو نیز مناقصه ای درسال گذشته برگزار و مقرر شد یک بانک چینی اعتبارات آن را تامین کند که روند اجرایی شدن آن به تعیین تکلیف منطقه یک بستگی دارد و در منطقه سه نیز با وجود آماده شدن اسناد مناقصه تا روشن شدن تکلیف منطقه یک فعالیت جدیدی انجام نمی شود.
وی ادامه داد: در منطقه چهار آزاد راه تهران - شمال که طول آن 20 کیلومتر است و به چالوس منتهی می شود نیز سه پیمانکار داخلی در حال فعالیت هستند؛ اما مشکل تامین سیمان و تملک اراضی باعث کند شدن روند اجرای این پروژه شده است.
البته آزاد راه تهران – شمال از غرب تهران یعنی تقاطع بزرگراه همت شروع و با عبور از ناحیه کن، سولقان، دوآب (شهرستانک) ، گچسر و مرزن آباد به کمربندی چالوس – تنکابن متصل می‌گردد. طول این آزاد راه در مجموع 121 کیلومتر و دارای دو خط عبور در هر باند و پیش بینی سه خط در فرازهای تند است.
نظر شما