نگاهی کلی به رویدادهای حوزه کتاب در هفته‌ای که گذشت، نتایج ضد و نقیضی را رقم می‌زند. حالا دیگر با پررنگ شدن نمایشگاه‌های کتاب در استان‌های مختلف، هفته‌ای را به پایان نمی‌رسانیم مگر اینکه مسئولان درباره کتاب، کتابخانه‌ها و کتابخوانی حرف‌های اساسی و بعضا تعیین کننده زده باشند.
دوران طلایی کتاب
درست در نخستین روز هفته، ایبنا خبری را روی تلکس خود گذاشت که بسیار قابل توجه بود؛ "قادر آشنا" مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد گفته است: به راستی که دوران طلایی کتاب در دولت نهم اتفاق افتاده است و علیرغم اینکه در دولت نهم و در حوزه فرهنگ و ارشاد اقدامات و کارهای بسیار خوبی در حوزه‌های کتاب، انتشارات، مطبوعات، آزادی بیان، سینما و هنر صورت گرفته متاسفانه دشمنان دانا و دوستان نادان غیرمنصفانه و غیرواقع‌بینانه به حوزه فرهنگ و ارشاد حمله می‌کنند.
ابراز نگرانی از آمار کتابخوانی
دو روز پس از آن، همایش مدیران کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد و منصور واعظی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی بعد از ارائه گزارشی درباره وضعیت کتابخانه‌ها به مظلومیت حوزه کتابخوانی اشاره کرد و افزایش سرانه کتابخوانی در جامعه را ضروری دانست.
مهم‌تر از سخنان واعظی، حرف‌های دکتر علی لاریجانی بود. لاریجانی در این دیدار از آمارهای انس مردم با کتاب اظهار نگرانی، و بر احیای سنت کتابخوانی و ضرورت بهره‌گیری از رسانه‌ها برای برقراری ارتباط میان مردم با کتاب تاکید کرد و گفت: وضعیت کتابخانه‌های کشور با وجود آمارهای بین‌المللی، گزارش خوبی نیست. درواقع در کشوری که مهد تمدن است نباید آمارها از نظر سطح مطالعه کتاب این گونه باشد.
وی افزوده بود: البته مردم ما با کتابهای ادعیه و مقدس انس دارند و باید این را نیز جزو آمارهای کتابخوانی آورد تا شرایط کتابخوانی تیره و تار نشان داده نشود.
کتابهای مفید به کتابخانه ها برود
البته این حرف تازگی نداشت چون محمدحسین صفار هرندی پیش از آن در حاشیه گردهمایی مدیران استانی کتابخانه های عمومی کشور درباره چگونگی احتساب آمار کتابخوانی در ایران گفته بود: سالم‌ترین و متعالی‌ترین معارفی که در عالم وجود دارد معارفی است که از کتاب خدا به ما منتقل شده و مطالعه آن قطعا در محاسبات ما می‌گنجد اما بعضی‌ها دوست ندارند آن را جزو آمار بیاورند.
صفارهرندی در بخش دیگری از سخنانش گفته بود: با آنکه 10 تا 11 میلیون جلد کتاب خریداری شده در انبارها موجود بوده اما تنها 50 درصد از این کتابها در اختیار کتابخانه های عمومی قرار گرفته و الباقی به کتابخانه‌های مساجد و مدارس اهدا شده است اما سعی می‌شود این موانع در برنامه‌ریزی‌های آتی مرتفع شود.
وی با اشاره به کیفیت مناسب کتابهایی که منتشر می‌شوند، گفته بود: با این وجود دلیلی ندارد که هر کتابی که چاپ می شود به کتابخانه ها برود چرا که کتابخانه محلی برای جمع آوری کتابهای برگزیده صنعت نشر است. به همین اعتبار هم باید با غنی سازی کتابخانه‌ها، آنها را از موضوعات مهم و ضروری جامعه سرشار کنیم؛ هر چند که ضروری است تا کتابخانه‌های ما از همه ژانرها کتاب داشته باشند.
اما در همین راستا و در همین گردهمایی "محمد حسنی" مدیر کل تامین منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی گفت: تاکنون کارگروه‌های کلیات، ادبیات، تاریخ و علوم اجتماعی برای انتخاب منابع کتابخانه‌ها آغاز به کار کرده‌اند و چهار کارگروه تخصصی دیگر در حوزه هنر، علوم محض، کودک و نوجوان و فلسفه در حال شکل‌گیری است. به علاوه، نگاه ما حمایتی نیست و با وجود اینکه گستره ناشرانی که از آنها کتاب خرید می‌شود، افزایش یافته اما تنها کتابهای مفید را خریداری می‌کنیم.
وزیر و معاون فرهنگی ارشاد در حالی از آمار بالای کتابخوانی در کشور سخن می‌گویند که بسیاری از مدیران کتابخانه‌های عمومی تصریح می‌کنند که کتابخانه‌های فعلی به قرائتخانه‌ای برای پشت کنکوری‌ها تبدیل شده است.
مجوز رمان رضا براهنی و تجدیدچاپ "تیله آبی"
درخصوص تازه های نشر نخستین خبرها این است که تمام شعرهای احمدرضا احمدی و یک رمان (رازهای سرزمین من) و یک کتاب درباره قصه نویسی از رضا براهنی مجوز چاپ و انتشار گرفت. به علاوه، «پاره‌های عاشقی» محمود معتقدی نیز وارد بازار شعر شد. همچنین «زنده‌ام که روایت کنم» (زندگی‌نامه گابریل گارسیا مارکز) با ترجمه کاوه میرعباسی به چاپ ششم رسید. از دیگر تازه‌های نشر، چاپ «تیله آبی» توسط نشر ققنوس است که بعد از آن دعوای مفصل نویسنده با انتشارات علمی به زودی وارد بازار خواهد شد.
روزنامه کارگزاران در هفته گذشته به بهانه انتشار مجموعه شعر «کاشف از یاد رفته‌ها» اثر محمدعلی سپانلو، یک صفحه کامل را به مصاحبه با او و یادداشت‌هایی از جواد مجابی و حافظ موسوی اختصاص داد و روزنامه اعتماد هم روزهای چهارشنبه ستونی را در صفحه آخر، طراحی کرده و در آن به اتفاقات فرهنگی مهم هفته گذشته می‌پردازد. موضوع اولین ستون هم که چهارشنبه هفته گذشته چاپ شد، سانسور کتاب بود.
جایزه والس برای رمانهای منتشر نشده
معرفی داوران جایزه «گام اول» در هفته جاری، فراخوان جایزه ادبی «برسد به دست پدرم» و تصمیم جالب جایزه ادبی والس برای برگزاری چهارمین دوره این جایزه و اختصاص آن به رمانهای منتشر نشده، مهم‌ترین خبرهای ادبیات هفته گذشته هستند.
اما اهالی ادبیات همه هفته گذشته را با تجربه‌های شادمانه سپری نکردند؛ فوت تقریبا ناگهانی منصور بنی مجیدی، سه شنبه 11 تیرماه اولین شوک را به جامعه ادبی ایران و به خصوص آستارا وارد کرد. خبر ناخوش احوالی بیژن ترقی هم مایه دلگیری ادبیاتی‌ها را فراهم آورد.
نظر شما