پروفسور یوسف ثبوتی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب افزود: رسیدن به اهداف چشم انداز بسیار نفس گیر است و اگر بخواهیم در منطقه از نظر علمی عرض اندام کنیم باید تعداد محققان و تولیدات علمی پنج یا شش برابر آنچه باشد که در حال حاضر وجود دارد و برای رسیدن به این آستانه به همت زیاد و سیاستگذاری روشن نیاز است.
وی اضافه کرد: سیاستگذاری روشن چندان هم کار مشکلی نیست. محقق برای اینکه بتواند فعالیتهایش را به درستی انجام دهد نباید حواسپرتی داشته باشد، این حواس پرتی ممکن است به لحاظ مسائل معیشتی، مدیریت در محیط کار، مسائل اجتماعی و … باشد. در هر حال هر نوع حواسپرتی کارهای تحقیقاتی را از بین می برد. محقق به محیط بسیار آرام و خیال راحت نیاز دارد تا بتواند با تمرکز به تولید علم بپردازد این در حالی است که عوامل مخل تمرکز در محیط ما کم نیست.
ایده روشنی در سیاستگذاری علم و فناوری کشور وجود ندارد
رئیس دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان اضافه کرد: به نظر می رسد هنوز یک مقدار در حوزه سیاستگذاری علم و فناوری کشور سردرگمی وجود دارد، سردرگمی از این جهت که نمی دانیم دقیقا باید چه کار کنیم تا راندمان تلاشمان در حوزه علم و فناوری افزایش پیدا کند و در این حوزه هنوز ایده روشنی وجود ندارد البته تاکنون اقدامات قابل توجهی صورت گرفته و امروز صحبت از این است که چطور می شود بهتر از این کار کرد.
وی اظهار داشت: افراد و گروههایی موظف شده اند در حوزه سیاستگذاری علم و فناوری فکر کنند اما به نظر می رسد به برخی نکات اساسی کمتر توجه می شود. اول اینکه ارتباطات بین المللی در دانشگاهها باید بسیار گسترده و روشن باشد و دوم اینکه افرادی که در دانشگاهها به عنوان محقق تربیت می شوند از دست نروند و مهاجر نشوند.
آزادی عمل به محققان؛ راهکاری برای ماندگاری
وی با بیان اینکه "محصولات دانشگاههای کشور بسیار جنس مرغوبی است و در بازار بین المللی خریدار دارند" خاطرنشان کرد: اگر نتوانیم آنها را در کشور حفظ کنیم مشتری در بیرون مرزها وجود دارد و آنها را جذب می کند. این روال از سالهای سال پیش همچنان ادامه دارد و نتوانستیم کاری در قبالش انجام دهیم. اکنون کاری که می شود کرد این است که دانشگاه به همین افرادی که تا یک مقطع تربیت می کند به قدر کافی آزادی عمل و امکانات دهد تا این افراد بدانند اگر مهاجرت نکنند و در کشور بمانند آینده خوبی دارند اما در حال حاضر در این حوزه مشکل اساسی وجود دارد.
پروفسور ثبوتی افزود: اینکه در حال حاضر بر روی تربیت افراد خیلی تاکید می شود و دانشجوی تیزهوش و برجسته مان را انتخاب می کنیم و برای المپیادها آمادگی لازم به آنها داده می شود خوب است اما مشروط به اینکه راجع به حفظ این افراد در مملکت هم راهکار داشته باشیم، در غیر این صورت این همه تلاش نتیجه معکوس دارد زیرا در ابتدا افراد دست چین شده و به دنیا معرفی می شوند و بلافاصله نیز از دست می روند.
پروفسور یوسف ثبوتی - بنیانگذار مکانیک کوانتومی در ایران
عوامل حواسپرتی در محیط ما زیاد است!
وی با بیان اینکه "سرمایه گذاری روی افراد نتیجه معکوس می دهد"، تاکید کرد: باید بر روی موسسات و نهادهای پژوهشی و دانشگاهی مان سرمایه گذاری شود، این سرمایه گذاری نیز نه فقط از این بابت که مراکز را صرفا بزرگ کنیم و تعداد دانشجوی زیاد بپذیریم بلکه باید بتوانیم شرایط کار خوب را مهیا کنیم زیرا محقق محیط آرام و بدون حواسپرتی برای تولید علم می خواهد اما در حال حاضر عوامل حواسپرتی در محیط ما زیاد هستند.
نحوه عمل بنیاد ملی نخبگان نتیجه مطلوب نمی دهند
این استاد نمونه کشوری در خصوص عملکرد بنیاد ملی نخبگان نیز به مهر گفت: به برخی مسئولان بنیاد ملی نخبگان چه به صورت مستقیم و حضوری و چه غیر مستقیم یادآور شده ام که نحوه عمل آنها نتیجه مطلوبی نخواهد داشت و به نظر می رسد که باید بروند بنیادها را تقویت کنند تا افراد را. آدمی که نخبه است می تواند گلیمش را از آب بیرون بکشد و خیلی لازم نیست بگوئیم این پول، این معافیت از سربازی و این مسافرت و …، این روش نه تنها مشکل را حل نمی کند بلکه شاید در مواردی نتیجه معکوس نیز داشته باشد زیرا جوانی را که هنوز با دنیا آشنایی کامل ندارد مرتب تشویق می کنید و خیلی از آنها ممکن است از مسیر اصلی نیز منحرف شوند.
وی یادآور شد: مسئله ضریب هوشی بالا در درجه اول یکی از اختراعات آمریکایی ها است یعنی این روش که می گوید به بچه ها آموزش و تربیت خاص بدهیم تا یک روز نخبه شوند از سالها پیش در غرب بخصوص در آمریکا آزمایش شده و شکست خورده و فراموش هم شده است اما امروز در کشور ما راهی که دیگران رفته اند و در آن شکست خورده اند در پیش گرفته شده است.
تعداد مراکز علمی مناسب در کشور به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد!
پروفسور یوسف ثبوتی با درخواست از مسئولان برای مهیا شدن شرایط کار برای افراد مستعد گفت: امروز این سوال مطرح است که چند دانشگاه و موسسه تحقیقاتی می توان در ایران نام برد که شرایط و امکانات آن برای یک محقق مساعد باشد. اگر تعداد این دانشگاهها و مراکز به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد، کار کنیم تا تعداد اینها زیاد شود.
نظر شما