فوک؛ قدیمی ترین پستاندار دریای خزر در معرض نابودی کامل

به گزارش خبرنگار مهر این کارشناسان در گفتگو با خبرنگار مهر در گرگان اظهار داشتند: فوک تنها پستاندار خونگرم و شناگر دریای خزر است که می تواند وضعیت این دریاچه بسته جهان را از نظر آلودگی و حفاظتی مشخص کند.

به تاکید آنها، صید غیرمجاز، افزایش آلودگی نفتی، شیوع بیماری و کمبود مواد غذایی از جمله عوامل تهدید کننده ای است که نسل فوکهای خزری را در معرض انقراض قرار داده است.

همچنین هدایت سالانه میلیاردها مترمکعب انواع آلاینده ها و سموم کشاورزی جمعیت این گونه دریایی را به مخاطره انداخته است.

فوکها از نظر دیرین شناسی به نسل سوم زمین شناسی باز می گردند، طول این پستاندار دریایی در زمان بلوغ 160 سانتی متر و وزن آن 100 کیلوگرم است و در زندگی 50 ساله خود بیشتر به سواحل ایران نزدیک می شود.

اکنون فوک های خزر در لیست قرمز سازمان بین المللی حفاظت محیط زیست قرار دارند.

یک کارشناسس محیط زیست گرگان در این زمینه به مهر گفت: به طور کلی پنج عامل عمده نسل فوکهای دریای خزر را تهدید می کنند که مهمترین علت آن کشتار مستقیم از سوی صیادان است.

محسن حاجیلو افزود : بیشتر این فوکها به خاطر پوست شکار می شوند که بیشتر این شکار در مناطق شمالی دریای خزر است.

وی اظهار داشت : وجود سموم کلری د. د. ت از دیگر عواملی است که خطر انقراض فوک را شدت بخشیده است.

وی خاطرنشان کرد : میزان سموم کلری در سه نقطه باکو،  آستار و تنکابن در حاشیه خزر بیش از سایر نقاط است.

به گفته حاجیلو،  سموم مواد پتروشیمی در روکش لوله های  نفتی و کابلهای انتقال انرژی از دیگر عوامل تهدید این گونه جانوری است.

این کارشناس ادامه داد : باید با ارائه راهکارهای اصولی تهدیدهای فراروی فوکها را کاهش داد. وی ارائه آموزش به صیادان و ارائه راهکارهایی برای کاهش کشتار توسط  آنها را ضروری دانست و  یادآور شد: از آنجاییکه بیشتر صید ماهی سفید به وسیله پره انجام می شود، باید به صیادان آموزش های لازم برای جلوگیری از کشتن فوکها ارائه شود.

یک پژوهشگر محیط زیست دریای خزر و استاد دانشگاه نیز به مهر گفت: فوکها از جمله نادرترین جانوران شناخته شده روی زمین هستند که اکنون در لیست قرمز سازمان بین المللی قرار دارد.

جعفر قلی پور افزود: در صورتی که برای رفع مشکلات زیستی این جانور فعالیتی نشود به زودی شاهد انقراض کامل آن در دریای خزر خواهیم بود.

وی اظهار داشت: شماری از فوکهای دریای خزر در سالهای اخیر بر اثر ابتلاء به نوع بیمای ویروسی از بین رفتند.

وی تصریح کرد: وجود انواعی از سموم کشاورزی و سموم حاصل از پساب کارخانجات صنعتی در بافتهای چربی فوکها از دیگر دلایل مرگ و میر این جانور آبزی است.

به گفته قلی پور، کاهش گونه های غذایی مناسب مانند کیلکا و حمله مهاجم شانه دار، مرگ و میر فوکها را در سالهای اخیر شدت بخشیده است.

این پژوهشگر محیط زیست دریای خزر ادامه داد: تعدیل شناورهای صید و جلوگیری از صید پره از جمله راهکارهای حفاظت از این گونه آبزی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی بیان داشت: ارائه طرحهای جامع برای بهره برداری از منابع پایدار دریای خزر امری الزامی است و باید زیستگاههای دریایی را سالم نگه داریم.

وی اضافه کرد : باید از طریق کنوانسیونهای بین المللی برای مسائل مربوط به حیات زیست محیطی دریای خزر تلاش بیشتری شود.

قلی پور ادامه داد : تحقیقات نشان می دهد که شمار این گونه دریایی در سالهای اخیر کاهش چشمگیری یافته است .

طبق آمار تا یک قرن پیش، بیش از یک میلیون فوک در دریای خزر زندگی می کرد که این رقم در سالهای اخیر به حدود 100 هزار راس رسیده است.

دریای خزر دارای 114 گونه، 63 زیرگونه و 14 نژاد از کمیاب ترین ماهیان جهان است.