به گزارش خبرگزاری مهر، انفجار اخیر در استانبول پس از حملات تروریستی چندی پیش به کنسولگری آمریکا در این شهر نشان داد که ترکیه برای غلبه بر چالش های خود در حوزه داخلی و خارجی با یک مشکل روبرو نبوده و نخواهد بود.
ترکیه کشوری با هویت اسلامی و خمیر مایه فرهنگ غربی است. این کشور در تلاش است تا خود را به عضویت اتحادیه اروپا درآورد و در همان حین نیز بر آن است تا خود را بعنوان یک بازیگر مؤثر در صحنه بین الملل و حتی در سطح بحران های عمیق به به عنوان میانجی روند صلح در خاورمیانه مطرح کند، اما شواهد و قرائن به ویژه انفجارهای شب گذشته در استانبول حاکی از این امر است که آنکارا برای ایفای نقش های بزرگ بین المللی نه تنها در بیرون بلکه با مشکلات بسیاری در داخل رو برو است و این مشکلات می تواند بر آینده این کشور در هر دو حوزه تثیرات بد جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
شب گذشته دو انفجار پی در پی در استانبول سبب کشته شدن 16 کشته و 160 زخمی برجای گذاشت. مقام های های امنیتی ترکیه بر این باروند که این انفجارها از سوی حزب کارگران کردستان موسوم به (پ.ک.ک) بوده است اما لحظانی پیش این گمانه زنی از سوی این گروه رد شد و مسئله کمی بغرنج به نظر می رسد. حال این نکته مطرح است که صرف نظر از اینکه چه گروه یا فردی در پس این انفجارها قرار دارد. این پرسش نیز مطرح است که ترکیه در حوزه تئوریک با چه چالش هایی روبرو است.
چالش نخست: حزب کارگران کردستان(پ.ک.ک)
نخستین چالش ترکیه که در این ماجرا هم بیشترین اتهامات به آن نشانه رفته پ.ک.ک است. بلافاصله پس از این انفجارها شهردار استانبول اعلام کرد که حزب کارگران کردستان در پس این انفجارها قرار دارد. مقام های ترکیه نوع انفجار و بمب بکار رفته در آن را دلیل برای اثبات ادعای خود می دانند و تاکید دارند که بمب مورد استفاده دراین انفجارها که از نوع "آر دی ایکس" بوده از انواعی است که معمولاً از سوی این گروههای مورد استفاده قرار می گیرد، اما این گروه در آخرین بیانیه خود دست داشتن در این انفجارها را رد کرده است.
ارتش ترکیه نیز بر این باوراست که با توجه به حملات دیروز به مواضع این گروه در کوههای قندیل آنها در پس این حملات هستند اما "عمر تاسپینار" استاد دانشگاه جان هاپکینز بر این باور است که سازمان تروریستی پ.ک.ک مسئول انفجارشب گذشته در ترکیه نبوده زیرا که به عقیده وی عملیات این گروه در شهر استانبول امری معمول نبوده زیرا این گروه بیشتر در جنوب شرقی ترکیه فعال می کند.
چالش دوم: چالش سنت و مدرنیسم
اخیراً گروهی موسوم به ارگنه کن- نامی بگرفته شده از یک افسانه ترکی- که گفته می شد در صدد توطئه علیه نظم و امنیت عمومی در این کشور بودند دستگیر و قرار است دادگاه ترکیه نظر نهایی این گروه را علیه آنها اعلام کند.
این مسئله سبب شده است تابرخی گمانه زنی ها در پیوند با این بمبگذاری البته در کانون های فقیر رسمی به سوی این گروه جهت داده شود.
برخی از تحلیلگران بر این باورندکه نظامیان ارشد ترکیه ، برخی عناصر قدرتمند بازنشسته و فاشیسم ترکی که به نوعی مخالفت هایی هم با سیاست های دولت ترکیه بو یژه حرکت آن به سمت غرب و اتحادیه راوپا و نادیده گرفتن اصول کمالیسم و سکولاریسم و همچنین تلاش های دولت برای بهبود روابط با ارمنستان، یونان و حل مسئله قبرس را دارند در پس این اقدامات باشند.
عمر تاسپینار استاد دانشگاه جان هاپکینز در این باره می گوید: این انفجار می تواند کار یک سازمان تروریستی در سایه باشد که در میان دولتمردان ترکیه ریشه دوانده باشد.
وی می گوید: منظور از این عبارت ریشه دواندن آن است که این گروه به ژنرالهای بازنشسته ارتش ترکیه وابسته باشد که می خواهند برضد دولت کودتا کنند که شاید با این اقدام خود می خواهند به دولت حاکم پیام بدهند زمان وقوع این انفجار بسیار حائز اهمیت است زیرا امروز روند بررسی به پرونده حزب حاکم آغاز می شود.
این استاد دانشگاه جان هاپکینز در ادامه می افزاید: نزاع سیاسی ترکیه منازعه میان اسلامگراها و سکولارها نیست بلکه این نزاعی میان ترکیه جدید و ترکیه قدیم است. نمایندگان ترکیه جدید حزب محافظه کار و حاکم است که از حمایتهای اجتماعی طبقه متوسط جامعه برخورد است و از جهانی سازی و پیوستن به اتحادیه اروپا حمایت می کند.
بنابراین این نزاع میان اسلام گرا و سکولارها نیست بلکه حزب میانه روی مورد حمایت مردم در کانون توجه قرار گرفته است. اما از سوی دیگر در ترکیه سیاستمداران قدیمی نیز وجود دارند که نماینده ترکیه قدیم هستند این افراد گرایشهای استبدادی بیشتری دارند این افراد نسل قدیمی تر از امتیازهای ویژه اقتصادی و سیاسی برخوردار هستند و می خواهند این امتیازهای خود را حفظ کنند. در واقع نزاع ترکیه دعوا بین دموکراسی و استبداد است خزب عدالت و توسعه نماینده جریان دموکراسی خواهی است و قدیمی ترهای ترکیه نماینده جریان دوم به شمار می روند.
نظر شما