به گزارش خبرنگار مهر، از مهر ماه سال 86 بود که مسئولان فرهنگی کشور برای ترغیب و تشویق مردم به کتابخوانی و نیز از بین بردن مشکلاتی که در امور مربوط به بن های کاغذی وجود داشت رو به بن های الکترونیکی یا کارت کتاب آوردند.
این بن ها در 16 فروردین ماه سال جاری و با نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در اختیار حوزه های علمیه و وزارت علوم قرار گرفت تا آنها در اختیار اساتید و دانشجویان و طلاب قرار دهند. البته مسئولین ارشاد در نظر داشتند کلیه غرفه های نمایشگاه مجهز به دستگاههای کارتخوان شود اما تنها تعداد کمی از غرفه ها به این سامانه مجهز شدند و مراجعه کنندگان نیز غالبا با صفهای طویل و حسابهایی مسدود مواجه می شدند.
بن های قدیمی روی دست کتابفروشان مانده است
اکنون که نزدیک به 10 ماه از جدی شدن این اقدام می گذرد و (به قول مسئولان امر) حدود 700 هزار کارت الکترونیکی در سطح کشور در بین "علاقمندان کتاب" توزیع شده است سراغ مسئولانی رفتیم که در جریان این کار قرار دارند. گفتگوهایی نیز با تعدادی از کتابفروشانی که آخرین حلقه این پروسه هستند صورت گرفته است تا وضعیت بن های کاغذی و الکترونیکی بررسی شود.
در گام نخست باید از بانک رفاه به عنوان نخستین بانکی که عهده دار نقد و پرداخت بن های کاغذی 1000 تومانی است (بود) یاد کرد که به دلیل بروز مشکلاتی از این حرکت خارج شد.
شروین مفیدی فروشنده کتابفروشی پارت در این باره می گوید : با اینکه دانشجویانی با بن های کاغذی 1000 تومانی بانک رفاه مراجعه می کنند اما ما نمی توانیم این بن ها را بپذیریم چون نقد کردن آنها با مشکل مواجه است و بانک هم قبول نمی کند. حتی بن های بانک صادرات هم هنوز جا نیفتاده و دردسر زیادی برای نقد کردن آنها وجود دارد.
هاشمی فروشنده کتابفروشی هاشمی در کرمانشاه نیز می گوید : بن های بانک رفاه را دیگر نمی پذیریم چون بن های قدیمی را که قبول کردیم نزدیک شش ماه است روی دست ما باد کرده است.
بانک: پروسه طولانی نقد کردن بن های کاغذی مسئله جدیدی نیست
اما بانک صادرات ایران بعد از بانک رفاه - که از مهرماه سال جاری دیگر مسئول پذیرش بن ها نخواهد بود - یکی از قطبهای مهم طرح کارت کتاب است که به عنوان تنها بانک حاضر در این جریان کارتهای الکترونیکی خرید کتاب را صادر می کند.
ابراهیم باقریان کارشناس اداره خدمات کارت بانک صادرات در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره توضیح می دهد : آنچه را که این بانک در اجرای طرح مذکور برعهده گرفته تنها انجام وظیفه است. پیش از این بن های کتاب کاغذی بودند ولی تقریبا 9 ماهی است که بن های الکترونیکی خرید کتاب اضافه شده اند.
وی ادامه می دهد : بانک صادرات طبق فهرستی که خانه کتاب در اختیار می گذارد برای افراد متقاضی کارتهایی را تهیه می کند و تا به حال برای دانشجویان و اساتید و طلاب این کارتها صادر شده است. ما خود نیز برای سامان دادن به کار قراردادی با شرکت کارت اعتباری ایران کیش بستیم تا این شرکت دستگاههای کارتخوان را در اختیار کتابفروشیهای مورد نظر بگذارد.
باقریان درباره وضعیت بن های کاغذی نیز می گوید : بن های 2000 تومانی بانک صادرات همان پروسه ای را طی می کنند که بن های رفاه طی می کردند.
وی به مشکلاتی که کتابفروشها برای نقد کردن بن ها دارند اشاره می کند و می افزاید : پروسه طولانی نقد کردن بن های کاغذی مسئله جدیدی نیست. باید بگویم پیش از اینکه اقدامی برای تهیه بن های کاغذی شود جلسه ای با حضور مسئولان فرهنگی و تعدادی از کارشناسان برگزار شد که چرخه توزیع و در نهایت برگشت آنها به بانک و نقد شدن آنها برای کتابفروش چگونه باشد. این چرخه ابتدا برای بن های بانک رفاه انجام می شد و زمانی که این قرارداد با بانک صادرات بسته شد، بندی از تصمیمات گرفته شده تغییر نکرد.
وی در ادامه تاکید می کند: کارمندان این بانک در شعب مختلف تمام سعی خود را می کنند تا در هنگام مقتضی این کار را انجام دهند اما اسم نویسی و به نوبت گذاشتن اسامی برای پرداخت مبلغ بن ها روندی است که باید طی شود.
دانشجویان دارنده کارت کتاب ناراضی هستند
جاوید قبادی فروشنده کتابفروشی بامداد در مسجد سلیمان در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره می گوید: بن کتاب قبول می کنیم اما نقد کردنش زمان زیادی می برد، برای همین مهر می کنیم تا مراجعه کنندگان خودشان نقد کنند و بعد برای ما بیاورند.
وی ادامه می دهد : دستگاههای کارتخوان هم داریم اما متاسفانه سیستم مشکل دارد و هر چقدر تلاش می کنیم کارت را نمی خواند. تصور من این است که اگر این حرکت برای ترویج کتابخوانی بین مردم است و حرکت خوبی است وسایل مرتبط با آن باید تجهیز شود.
داوود نیک سرشت فروشنده کتابفروشی آفتاب در تبریز هم در این باره به خبرنگار مهر می گوید : بن های کاغذی کتاب را قبول می کنیم اما متاسفانه سردرگمی آنها زیاد است. درهفته 15 تا 20 نفر با این بن ها به کتابفروشی ما مراجعه می کنند اما برای نقد کردن ابتدا باید به بانک رفت و اسم نویسی کرد و در نوبت قرار گرفت و مجددا بعد از یکی دو ماه برای تحویل بن های کتاب به بانک مراجعه کرد تا بن ها را دانه دانه پشت نویسی کنیم و دوباره در نوبت قرار دهیم و تازه بعد از یکی دو ماه پول آنها به حساب واریز شود. این یعنی اینکه کتابفروش بعد از 4 ،5 ماه از فروش کتاب، تازه به پول خودش می رسد.
وی اضافه می کند: دستگاه کارتخوان بن های کتاب هم داریم. این دستگاهها برای ما مشکلی ندارد اما دانشجویان دارنده این کارتها که مراجعه می کنند ناراضی هستند و عنوان می کنند طبق اطلاعاتی که به آنها داده شده، قرار بر این بوده تا شارژ کارتها دو برابر مبلغ واریزی باشد اما کارتها تنها به همان میزانی که پرداخت کرده اند شارژ شده اند. افراد زیادی هستند که با این مشکل مواجه اند.
ابراهیم باقریان کارشناس اداره خدمات کارت بانک صادرات در این باره توضیح می دهد: درباره اینکه قرار بوده یارانه ای برای خرید کتاب به دارندگان کارتها داده شود یا خیر صحبتی با ما نشده و بانک درباره این موضوع کاملا بی اطلاع است. در هر صورت اگر قرار به انجام چنین حرکتی باشد بانک باید در جریان باشد در غیر این صورت بانک که خود به خود حساب دارنده حساب را پر نمی کند.
وی همچنین درباره وضعیت بن های کاغذی کتاب پس از ترویج بن های الکترونیکی کتاب اظهار بی اطلاعی می کند و می گوید: هنوز درباره حذف بن های کتاب صحبتی با ما نشده است.
دستگاههای کارت اعتباری تنها مطابق فهرست خانه کتاب ارائه نمی شود
اما صحبتهای محمد افشارمنش مدیر بخش توزیع دستگاههای کارت اعتباری شرکت ایران کیش در تهران و شهرستانها را بخوانید که می گوید : حدود 5، 6 ماه پیش خانه کتاب فهرستی را از کل کتابفروشیهای استانها در اختیار ما گذاشت. البته کتابفروشیهایی که صرفا کتابفروشی باشند. ما این فهرست را در اختیار 475 نماینده خود در استانها گذاشتیم تا آنها با کتابفروشیهای این فهرست تماس بگیرند و در صورت تمایل مسئول کتابفروشی، این دستگاهها را به صورت رایگان در اختیارشان قرار دهند.
وی می افزاید : البته ما تنها به فهرست خانه کتاب اکتفا نمی کنیم و نمایندگان ما نیز بازاریابی می کنند و حتی کتابفروشانی را که در این فهرست قرار ندارند شناسایی و آنها را از این برنامه مطلع می کنند.
افشارمنش ادامه می دهد: این دستگاهها با کلیه خدمات پس از فروش نظیر رل کاغذ و یا کارتریج در نمایندگیهای این شرکت در اختیار کتابفروشان قرار خواهد گرفت.
طبق آمار به دست آمده توزیع دستگاههای کارتخوان کتاب در کتابفروشیها در سه استان تهران، قم و خراسان رضوی بیشترین استقبال و در دو استان کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان کمترین استقبال را داشته است.
یک سوم کتابفروشیهای تهران و یک دوازدهم کتابفروشیهای سیستان و بلوچستان تجهیز شده اند
محسن اسدالله مدیر بخش بازاریابی شرکت کارت اعتباری ایران کیش در این باره آماری در اختیار قرار می دهد که به شرح زیر است : در استان تهران از بین اسامی 2055 کتابفروشی که خانه کتاب در اختیار ما قرار داد - که البته باید عنوان کنم همه کتابفروشی صرف نبودند و آنها از فهرست خط خوردند - 910 کتابفروشی به دستگاههای کارتخوان کتاب مجهز شده اند. در استان قم 180 دستگاه برای 323 کتابفروشی و در خراسان رضوی 170 دستگاه برای 650 کتابفروشی تا کنون نصب شده است. اما کمترین میزان نصب این دستگاهها در استان کهگیلویه و بویراحمد بوده که از میان 34 کتابفروشی، 4 کتابفروشی و در استان سیستان و بلوچستان از 120 کتابفروشی تنها 10 کتابفروشی مجهز شده اند.
وی می افزاید : البته این فهرست کتابفروشیهای تازه تاسیس را شامل نمی شد و ما خود برای این کار بازاریابی کردیم و از کتابفروشیها هم تقاضا داریم تا خود با نماینده شرکت ما در استانشان تماس بگیرند و برای تهیه دستگاهها اقدام کنند.
کارتها در اختیار قشری قرار گرفته که کتابخوان نیست
در این بین کتابفروشانی هم هستند که غیر از پرداختن به مشکلات رایج نقد کردن بن های کاغذی یا مسدود بودن حسابهای بانکی مشکل دیگری را مطرح می کنند که به استفاده کنندگان این خدمات بازمی گردد.
علیرضا زارع فروشنده کتابفروشی هنر در شیراز در این باره می گوید: ما هم بن کتاب قبول می کنیم و هم حدود یک ماه است دستگاه کارتخوان داریم اما از هر هزار نفر تنها یک نفر با کارت یا بن کتاب مراجعه می کند و من عقیده دارم که این حرکت اصلا حرکت جالبی نیست چرا که این کارتها متاسفانه در اختیار قشری قرار گرفته که اصلا کتابخوان نیست .
کتابی چاپ نمی شود که مردم برای کتابخوانی تشویق شوند
وی اضافه می کند: ضمنا کتابی چاپ نمی شود که مردم برای کتابخوانی تشویق شوند. در آلمان در سال هشت میلیون عنوان کتاب تازه چاپ می شود که دو میلیون آن ادبیات و فلسفه است. من فکر نمی کنم آنها روانی باشند و یا قرص اکس مصرف کرده باشند که کتاب چاپ کنند. مردم آن کشور حتما کتاب می خوانند اما در ایران کسی کتاب نمی خواند. ما در ایران سه دسته مراجعه کننده به کتابفروشی داریم. دسته اول مراجعانی هستند که در کتابفروشی چرخی می زنند و بدون آنکه کتابی بخرند خارج می شوند، دسته دوم "مخاطب" نام دارند که گاهی مراجعه می کنند و کتابی می خرند و می روند و دسته آخر خواننده کتاب نام دارد که کتاب می خرد و می خواند و خود را با کتاب درگیر می کند.
بیژن شرفی مسئول کتابفروشی سهند در تهران نیز در این باره می گوید: من دیگر بن کتاب قبول نمی کنم چون به قدری دردسر دارد که ارزش وقت گذاشتن ندارد. علاوه بر پروسه طولانی نقد کردن بن ها، باید در این دو بانک هم حساب باز کنم که برای من صرف ندارد که به خاطر بن کتاب حساب باز کنم؛ خصوصا اینکه این بانک ها در نزدیکی من قرار ندارند. در ضمن این بن ها دست کسانی است که اصلا کتابخوان نیستند و با آنها یا لوازم التحریر می خرند و یا می خواهند بن را بفروشند.
نظر شما