دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس به تصویب رسید

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه، این دستورالعمل در راستای اجرای ماده 34 قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه سال 1384 مجلس شورای اسلامی و به منظور تعیین حدود تعهدات و نحوه فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران تنظیم شده است.

متن کامل دستورالعمل فعالیت بازار گردانی در بورس اوراق بهادار تهران به شرح زیر است :

تعــاریـف

مادة 1 اصطلاحات به کار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر است:

قانون بازار اوراق بهادار: منظور قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه سال 1384 مجلس شورای اسلامی است.

سبا: منظور سازمان بورس و اوراق بهادار است.

بورس: منظور شرکت بورس اوراق بهادار تهران است.

بازارگردانی: فعالیت‌های بازارگردان طبق این دستورالعمل است که با هدف تنظیم عرضه و تقاضا، تحدید دامنة نوسان قیمت و افزایش نقدشوندگی ورقة بهادار انجام می‌شود.

کارگزار: منظور کارگزار عضو "بورس" است.

بازارگردان: شخص موضوع بند 15 مادة 1 قانون بازار اوراق بهادار است که با مجوز سبا، اوراق بهادار معینی را بازارگردانی می‌نماید.

ورقة بهادار: منظور ورقة بهادار پذیرفته شده در بورس است که مطابق این دستورالعمل فعالیت "بازارگردانی" بر روی آن انجام می‌شود.

دامنة مجاز نوسان: حداکثر تغییرات مجاز قیمت "ورقة بهادار" در هر روز نسبت به قیمت پایانی روز معاملاتی قبل است.

دامنة مظنه: حداکثر اختلاف بین قیمت سفارش خرید و سفارش فروش هر "ورقۀ بهادار" به درصد است که "بازارگردان" آن "ورقة بهادار،" در سامانۀ معاملات بورس وارد می‌نماید. این درصد نسبت به قیمت سفارش خرید محاسبه می‌شود.

حداقل سفارش انباشته: حداقل تعدادی از "ورقه بهادار" است که "بازارگردان" باید همواره در سفارش خرید و فروش خود در سامانۀ معاملات بورس نگه‌ دارد.

حداقل معاملات روزانه: حداقل تعداد "ورقة بهاداری" است که "بازارگردان" آن "ورقة بهادار" موظف است در یک روز معاملاتی، معامله کند، تا تعهدات وی طبق این دستورالعمل در آن روز معاملاتی، ایفا شده تلقی شود.

شرایط و مراحل اعطای مجوز "بازارگردانی"

مادة 2 مطابق دعوت "بورس" که در پایگاه الکترونیکی رسمی بورس منتشر می‌شود، متقاضی دریافت مجوز "بازارگردانی" تقاضای خود را برای "بازارگردانی" "ورقة بهادار"، ارائه می‌دهد. این تقاضا باید براساس فرم پیوست و حاوی، تعهدات متقاضی در مورد "دامنة مظنه" باشد.

مادة 3 "بازارگردان" موظف است برای انجام امور "بازارگردانی،" هر ورقه بهادار، ایستگاه معاملاتی و مسئول انجام معاملات جداگانه‌ای را طبق مقررات اختصاص دهد. بازارگردان همچنین موظف است کلیه معاملات ورقۀ بهادار، دریافت‌ها، پرداخت‌ها، هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط با بازارگردانی را در سر فصل حساب‌های جداگانه ثبت و در مقاطع سه ماهه به سبا و بورس گزارش نماید.

مادة 4 اعطای مجوز "بازارگردانی" برای هر "ورقة بهادار،" به طور جداگانه صورت خواهد گرفت.

مادة 5 حداقل سرمایة ثبت شده و سایر شرایط متقاضی برای دریافت مجوز"بازارگردانی" توسط هیئت مدیره سبا تعیین می‌شود.

مادة 6 "بازارگردان" برای تأمین منابع مالی یا اوراق بهادار مورد نیاز خود می‌تواند در قالب قرارداد از مشارکت سایرین استفاده کند. توافق مزبور می­تواند شامل حق­الزحمه مدیریت و مشارکت در سود و زیان قرارداد باشد.

مادة 7 "بورس" ظرف حداکثر 15 روز پس از دریافت درخواست متقاضیان، نظر خود را جهت اعطای مجوز بازارگردانی به سبا پیشنهاد می‌کند. در صورت اعطای مجوز "بازارگردانی" به متقاضی، تاریخ آغاز و پایان فعالیت مزبور در مجوز اعطایی ذکر خواهد شد.

تبصره : مجوز "بازارگردانی" حداکثر برای دورة یک ساله اعطا می‌شود و قابل تمدید است.

وظایف و اختیارات بازارگردان

مادة 8 "بازارگردان" فعالیت "بازارگردانی" "ورقة بهادار،" را در کد "بازارگردانی" انجام می‌دهد. برای انتقال ورقه بهادار به کد بازارگردانی، بازارگردان باید فرم پیوست این دستورالعمل را که به تأیید مالک یا مالکان ورقه بهادار رسیده است، تکمیل و به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار تسلیم نماید تا تعداد ورقۀ بهادار معین شده در فرم مذکور، توسط شرکت اخیرالذکر به کد بازارگردانی ورقۀ بهادار منتقل شود.

مادة 9 "بازارگردان" موظف است، سفارش‌های خرید و فروش خود را با رعایت شرایط زیر وارد سامانۀ معاملات بورس کند:

الف) قیمت‌های پیشنهادی در این سفارش‌ها باید در "دامنة مجاز نوسان" باشند.

ب‌) تفاوت بین کمترین قیمت خرید در سفارش‌های خرید و بیشترین قیمت فروش در سفارش‌های فروش، حداکثر برابر "دامنة مظنه" باشد.

ج‌) حجم سفارش‌های خرید و فروش باید با یکدیگر برابر و هر یک معادل یا بیش از "حداقل سفارش انباشته" باشد.

تبصره: در صورتی‌که در اثر انجام معامله، حجم سفارش خرید یا فروش کمتر از "حداقل سفارش انباشته" شود یا تساوی میان آنها از بین برود، "بازارگردان" موظف است حداکثر ظرف دو دقیقه، حجم سفارش‌های مزبور را با یکدیگر برابر و معادل یا بیش از "حداقل سفارش انباشته" نماید.

مادة 10 در طول مدت بازارگردانی، "حداقل موجودی اوراق بهادار" در کد بازارگردانی در هر فاصله زمانی ده روزه نباید از 5 برابر "حداقل معاملات روزانه" کمتر باشد.

وظایف و اختیارات "بورس" در امور مرتبط با "بازارگردانی"

مادة 11 "بورس" در پایگاه الکترونیکی رسمی خود از متقاضیان برای ارائه تقاضای "بازارگردانی" "اوراق بهادار" مورد نظر خود در موقع مقتضی دعوت می‌نماید. در دعوتنامه مذکور شرایط بازارگردانی که از جمله می‌تواند شامل "دامنة مجاز نوسان"، "حداقل سفارش انباشته"، "حداقل معاملات روزانه"، حداقل دورۀ زمانی مورد قبول برای بازارگردانی هر "ورقة بهادار"، و چگونگی ارسال تقاضاهای "بازارگردانی" باشد، درج می‌شود.

تبصره 1: فهرست اوراق بهادار مورد نظر و شرایط مذکور در این ماده باید قبلاً به تأیید سبا برسد.

تبصره 2: از روز شروع بازارگردانی، دامنه جدید نوسان قیمت، جایگزین دامنه نوسان قیمت قبلی می­شود.

تبصره 3: دامنه نوسان قیمت در روز بازگشایی نماد، تابع ضوابط مربوطه است. همچنین حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای دارای قرارداد بازارگردانی اعمال نخواهد شد.

مادة 12 "بورس" بر چگونگی انجام وظایف "بازارگردان" و همچنین احراز و حفظ شرایط در نظر گرفته شده در این دستورالعمل نظارت دارد.

مادة 13 "بورس" موظف است فهرست اوراق بهادار دارای "بازارگردان،" و همچنین اوراقی که مجوز "بازارگردانی" آنها لغو یا اتمام شده است را به همراه ذکر نام "بازارگردان"، و تاریخ شروع و خاتمه بازارگردانی، تهیه و در پایگاه الکترونیکی رسمی خود منتشر کند. تغییرات این فهرست باید به­صورت روزانه، به­هنگام شود.

شرایط معافیت "بازارگردان" از انجام وظایف "بازارگردانی"

مادة 14 هرگاه حجم معاملات "بازارگردان" بر روی "ورقة بهادار" در یک روز معاملاتی، برابر یا بیش از "حداقل معاملات روزانه" شود، تعهد بازارگردان در آن روز معاملاتی، ایفا شده تلقی می‌شود.

مادة 15 در شرایط زیر، "بازارگردان" تعهد به اجرای وظایف بازارگردانی ندارد:

الف) در صورتی که نماد معاملاتی "ورقة بهادار" مورد نظر بسته باشد.

ب‌) در صورتی که قیمت ورقه بهادار در پنج جلسه معاملاتی متوالی بیش از 3 برابر دامنۀ مجاز نوسان، در یک جهت تغییر کند و در عین حال عرضه و تقاضای ورقۀ بهادار به تعادل نرسیده باشد.

تبصره: مدت زمان معافیت "بازارگردان" براساس بند (ب) توسط "بورس" تعیین می‌شود.

مادة 16 در صورتی‌که، مقررات انجام معامله ورقه بهادار تغییر کند، مخصوصاً چنانچه دامنة مجاز نوسان "ورقة بهادار" محدودتر شود، "بازارگردان" ظرف 10 روز می‌تواند تقاضای ابطال مجوز "بازارگردانی" خود را به "بورس" ارائه نماید. در این صورت تعهدات بازارگردان از ابتدای جلسه معاملاتی بعد از ارائه تقاضای مذکور تا تصمیم نهایی بورس منتفی است و "بورس" موظف است موضوع را به سبا گزارش نموده و نسبت به اعلام عمومی آن در پایگاه الکترونیکی رسمی خود اقدام کند.

امتیازات "بازارگردان"

مادة 17 بورس برای بازارگردانی هر ورقۀ بهادار یک ایستگاه معاملاتی جداگانه، بدون دریافت هیچ‌گونه هزینه‌ای از این بابت در اختیار بازارگردان خواهد گذاشت. انجام معاملات سایر اوراق بهادار از ایستگاه معاملاتی مخصوص بازارگردانی مجاز نیست.

رسیدگی به تخلفات

ماده 18 در صورتی‌که "بازارگردان" مفاد این دستورالعمل را نقض کند یا به تعهدات خود در زمینه "بازارگردانی" عمل ننماید، موضوع در مرجع رسیدگی مربوطه طرح و رسیدگی می‌شود. مرجع رسیدگی مربوطه، در صورت احراز تخلف یک یا چند حکم از احکام زیر را متناسباً صادر می­نماید:

الف) تذکر کتبی بدون درج در پرونده؛

ب) تذکر کتبی با درج در پرونده؛

ج) پرداخت تمام یا قسمتی از کارمزد و هزینه ایستگاه معاملاتی که در طول فعالیت بازارگردانی از پرداخت آن معاف بوده است.

د) تعلیق فعالیت بازارگردانی بازارگردان در مورد اوراق بهادار مربوطه برای مدت حداکثر دو سال؛

ه) لغو مجوز "بازارگردانی" "بازارگردان" در مورد اوراق بهادار مربوطه؛

و) محرومیت "بازارگردان" از دریافت مجوز بازارگردانی حداکثر تا مدت دو سال؛

تبصره 1: سبا و بورس می‌توانند تا اتمام مراحل رسیدگی، فعالیت "بازارگردانی"" بازارگردان" را متوقف نمایند.

تبصره 2: اعمال مجازات­های موضوع این ماده مانع از اعمال مجازات­های پیش­بینی شده برای نقض سایر قوانین و مقررات، نخواهد بود.

مادة 19 در صورت لغو مجوز فعالیت کارگزاری یک "بازارگردان،" مجوز فعالیت "بازارگردانی" وی نیز لغو خواهد شد.

سایر موارد

مادة 20 سفارش‌های خرید و فروش اوراق بهادار بازارگردان، از نظر اولویت انجام با سایر مشتریان برابر است.

مادة 21 در صورتی که یک ورقه بهادار بیش از یک بازارگردان داشته باشد، بازارگردانان آن ورقه بهادار نباید در تعیین قیمت سفارش‌های خود با یکدیگر هماهنگ نمایند. هماهنگی در این زمینه به منزله دستکاری قیمت خواهد بود.

مادة 22 این دستورالعمل در 22 ماده، و 8 تبصره و دو پیوست در تاریخ 22/04/1387 به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.