به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این نشست حسن افشار با اشاره به موضوعات مورد بحث در جلدهای مختلف این مجموعه گفت: نویسنده جلد اول این مجموعه - که اتفاقا نویسنده جلد آخر نیز هست - تقسیم بندی دقیقی از روند تحولات هنر یونان انجام داده است. تقریباً دو سوم این جلد به هنر یونان و مابقی به هنر رومی اختصاص دارد.
قرون ضاله خیلی هم ضاله نیست
وی افزود: جلد دوم "تاریخ هنر" سده های میانی یا همان قرون وسطی را در بر می گیرد. شاید ما در مقایسه با دوره اسلامی آن زمان، این دوره را قرون ضاله می نامیم والا قرون ضاله خیلی هم ضاله نیست. این دوره دوره غلبه مسیحیت است و هنر کاملاً مذهبی و تنها در کلیساها یافت می شود.
این مترجم اضافه کرد: جلد سوم این مجموعه هم به هنر رنسانس که دوره ای 150 ساله را از سر گذرانده است، می پردازد و در همین زمان است که مفهومی به نام اومانیسم شکل می گیرد و محوریت خدا جایش را به محوریت انسان می دهد هر چند دین به تمامی جایگاهش را از دست نمی دهد، شاخصه عمده این دوره کنده شدن از کلیسا و چسبیدن به انسان است. سه جلد بعدی کتاب نیز به سبک های جدید هنر در قرون 17، 18 و 19 می پردازد. جلد آخر این مجموعه به خواننده می آموزد که نقاشی را چگنه باید ببیند و اینکه ارزش نقاشی در چیست؟
در ادامه علی رامین - مدرس تاریخ هنر - به آثار برجسته ای که تاکنون در باب تاریخ هنر نوشته و یا به فارسی ترجمه شده است، پرداخت و گفت: تاریخ هنر (نوشته جانسن مورخ آمریکایی و ترجمه پرویز مرزبان)، هنر در گذر زمان (نوشته هلن گاردنر و ترجمه محمدتقی فرامرزی)، تاریخ هنر مدرن (نوشته آرناسون ترجمه مصطفی اسلامیه)، در جستجوی زبان نو (نوشته روئین پاکباز)، تاریخ هنر (نوشته ارنست گامبریج و ترجمه علی رامین)، تاریخ هنر مدرن (نوشته نوربرت لینگتن و ترجمه علی رامین)، 32 هزار سال تاریخ هنر (نوشته فردریک ارت و ترجمه هرمز ریاحی) از جمله برجسته ترین کتاب ها در زمینه تاریخ هنرند.
رخدادهای هنری قرن بیستم به تنهایی مساوی با رخدادهای تمام تاریخ هنر است
وی درباره محتویات کتاب تاریخ هنر نیز افزود: یکی از مشکلات این مجموه این است که تقسیم بندی زمانی مساوی برای دوره های مختلف صورت گرفته است. به عنوان مثال رخدادهایی که در دوران رنسانس در زمینه هنر به وقوع پیوسته، بسیار زیاد است و قابل قیاس با دوره های قبل از آن نیست که تقسیم بندی مساوی در مورد آنها شده است. این مورد درباره هنر قرن بیستم به مراتب گفتنی تر است و به عقیده من رخدادهای قرن بیستم به تنهایی مساوی با رخدادهای تمام تاریخ هنر است. در این قرن واحدهای زمانی با دوره های قبلی متفاوت است. قرن بیستم قرن قرن ها نیست قرن سال هاست.
این منتقد هنری درباره کوتاه بودن توضیحات مربوط به هنر قرن بیستم در این کتاب، افزود: انگار به مترجم گفته شده که باید این دوره را در تعدادی صفحه مشخص جا بدهی و همین موجب شده که رویدادهای مهمی مانند هنر مفهومی، جریان هنر پست مدرن، پسا ساختارگرا و ... را کم اهمیت بینگارد.
"تاریخ هنر" نه تنها تاریخ هنر غرب نیست بلکه تاریخ هنر اروپای غربی است
مهدی سحابی - نقاش و مترجم آثار ادبی - نیز در این نشست عنوان کتاب را "غلط انداز" توصیف کرد و گفت: انگار این کتاب تنها تاریخی است که از هنر جهان وجود دارد. به عقیده من "تاریخ هنر" نه تنها تاریخ هنر غرب هم نیست بلکه تاریخ هنر اروپای غربی است. این نوع برخورد با تاریخ و اینکه تنها اشاره ای گذرا به هنر مصری یا شرقی در مقابل تطویلی که درباره هنر یونانی شده است، آدم را به این فکر می اندازد که گویا از دیدگاه نویسنده، غرب ناف هنر است و تاریخ هنر هم لابد تاریخ هنر غرب است.
وی افزود: این عنوان آخرین بازمانده آن سنت قدیمی است که در اروپا حاکم بوده است. شاید جنگ ویتنام یا جنگ جهانی دوم برای غربی ها لازم بود تا این مقوله برایشان جا بیفتد که تاریخ هنر را دیگر با این عنوان نمی نویسیم و باید اروپای شمالی، آمریکای شمالی و ... به آن اضافه شود.
این مترجم ادبیات در عین حال همنشینی سه مقوله تاریخ هنر اروپای غربی، نقد هنری و آموزش خودمانی هنر را در مجموعه "تاریخ هنر" ستودنی توصیف کرد.
وی با طرح این سوال که "چرا هنر یونانی بعد از مدتی کاملاً واقعگرا می شود اما هنرهای مصری، ایرانی، هندی، مایا یا ازتک همچنان ایستا می مانند؟" ادامه داد: نگرش حاکم بر هنر یونانی نگرشی کاملاَ انسان گرا بوده و بعد از مدتی هنر یونانی از اصل آئینی اش جدا شده و ویژگی زمینی اش را عیان می کند. برای ما انسان ها - چه با خدا چه بی خدا - بسیار مهم است که علت این مسئله را بفهمیم. در هنر یونانی دیگر خدا و تفکر خدایی از چیزی که خودش بنا بوده اصل باشد، منتزع شده است.
انسان امروز دیگر معبد ساختن بلد نیست
سحابی اضافه کرد: انسان امروز دیگر معبد ساختن بلد نیست و هیچ معبد و کلیسای زیبا و تازه ای دیگر ساخته نمی شود چرا که فکر خدایی از بین رفته است و شاید هم به این دلیل است که مساجد و معابد را کسانی می سازند که یا اعتقادی به این مفاهیم ندارند یا انسان هایی مدرنیست اند.
این مترجم همچنین از اینکه حسن افشار - مترجم تاریخ هنر - در کار ترجمه گرفتار بحث واژه سازی مفرط نشده و از واژه های انگلیسی استفاده کرده است، تقدیر کرد.
نظر شما