مناقشه بر سر تعریف ارتباط

فرهنگ فارسی معین ارتباط را یک بار به صورت مصدر متعدی و بار دیگر اسم مصدر معنی کرده است.1-مصدر متعدی: ربط دادن، بستن، بربستن، بستن چیزی با چیز دیگر.2- اسم مصدر: بستگی، پیوند، پیوستگی و رابطه.

ارسطو شاید اولین اندیشمندی باشد که 2200سال پیش، در زمینه ارتباط سخن گفت. او در کتاب "ریطوریقا" در تعریف ارتباط نوشت: ارتباط  عبارت است از جستجو برای دست یافتن به کلیه وسایل و امکانات موجود برای ترغیب و اقناع دیگران. شاید تعاریف دیگران تا حدودی ادامه تکامل یافته تعریف ارسطو از ارتباط باشد. از طرف دیگر ویلبرشرام در کتاب فراگرد و تاًثیر ارتباط جمعی می‌گوید: درفراگرد ارتباط به طور کلی ما می‌خواهیم با گیرنده پیام خود در یک مورد و مسئله معین همانندی (اشتراک فکر) ایجاد کنیم.

کلود شانن در کتاب "نظریه‌های ریاضی ارتباط" می‌نویسد: ارتباط عبارت است از تمام روشهایی که از طریق آن ممکن است ذهنی بر ذهن دیگر تاًثیر بگذارد. این عمل نه تنها با نوشته یا صحبت کردن بلکه حتی با موسیقی هنرهای تصویری، تئاتر، باله وعملأ تمام رفتارهای انسانی عملی است.

گروه دیگری از اندیشمندان ارتباط، مسئله تاًثیر و یا جریان محرک و پاسخ را در تعریف ارتباط به صورت انتقال معنی مطرح کرده‌اند. رایت می‌نویسد: ارتباط فراگرد انتقال معنی بین دو فرد است.

گروه دیگری در تعریف خود از ارتباط، وسایل ارتباطی را مورد توجه قرار داده‌اند :چازلز کولی در کتاب "مفهوم و معنی ارتباط در سازمانهای اجتماعی"، ارتباط را چنین تعریف کرده است: ارتباط مکانیسمی است که روابط انسانی بر اساس و به‌وسیله آن به وجود می‌آید. تمام مظاهر فکری و وسایل انتقال و حفظ آنها در مکان و زمان بر پایه آن توسعه پیدا می‌کند. ارتباط، حالات چهره، رفتارها، حرکات، طنین صدا، کلمات و نوشته‌ها، چاپ، راه آهن، تلگراف، تلفن، و تمام وسایلی را که اخیراً در راه غلبه انسان به مکان وزمان ساخته شده است در بر می‌گیرد.

و سرانجام تعریف جرج گوردن در مورد ارتباط زمینه‌ای فوق العاده وسیع برای ارتباط مطرح کرده است. او در کتاب "زبانهای ارتباط" می‌گوید: هرچیزی که انسان انجام می‌دهد به نوعی با مفهوم عمومی ارتباط مربوط است.

ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده، مشروط بر آنکه در گیرنده پیام مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود.

ژان استوتزل در کتاب "روانشناسی اجتماع "، می‌گوید: ارتباط جمعی یا بهتر بگوییم ارتباطات در میان توده‌ها عبارت از انتقال اندیشه‌ها به تعداد فراوانی از افراد در آن واحد است.

ژوزف تی کلاپر در کتاب "تاًثیر ارتباط جمعی" می‌گوید: ارتباط جمعی عبارت است از رساندن اطلاعات، ایده‌ها و برداشتها از طریق وسایل ارتباطی و دریافت این اطلاعات به‌وسیله عده زیادی از انسانها در یک زمان. او در این مورد اضافه می‌کند که ویژگیهای ارتباط جمعی عظمت نفوذ آن است.

ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده، مشروط بر آنکه در گیرنده پیام، مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود. برای ارتباط جمعی نیز تعریف همین است. فقط به جای گیرنده پیام باید گیرندگان پیام نوشت.

منبع: ارتباط‌شناسی - تألیف دکتر مهدی محسنیان راد.