پیام‌نما

لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَ مَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ * * * هرگز به [حقیقتِ] نیکی [به طور کامل] نمی‌رسید تا از آنچه دوست دارید انفاق کنید؛ و آنچه از هر چیزی انفاق می‌کنید [خوب یا بد، کم یا زیاد، به اخلاص یا ریا] یقیناً خدا به آن داناست. * * * لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّی تُنفِقُواْ / آنچه داری دوست یعنی ده بر او

۵ شهریور ۱۳۸۷، ۱۲:۴۲

وجوه کارکردگرایی فلسفی (2)

تصویر کارکردگرایانه از ذهن

تصویر کارکردگرایانه از ذهن

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: ظهور کارکردگرایی با افزایش خیره­کنندۀ علاقمندی به رایانه و ماشین­های رایانه­ای در دهه­های پنجاه و شصت قرن بیستم هم­زمان شد.

چارلز بابج (1792-1871) معمولاً به جهت طراحی اولین ماشین رایانه­ای قابل برنامه­ریزی مشهور است. طراحی بابج نیازمند وسیله­ای بود که از دنده­های برنجی، استوانه­ها، میله­ها و اهرم­ها ساخته شده باشد و فعالیت­های مکانیکی را تنظیم کند. این اعجاز ماشینی که به صورت کامل مرتب شده بود و بابج آن را ماشین تحلیلی می­نامید  به اندازۀ یک لوکوموتیو راه­آهن بود. با وجود آن­که آن ماشین به هیچ عنوان کامل نبود شکی وجود نداشت که می­توانست انواع بسیاری از محاسبه را که ماشین­های رایانه ای جدید انجام می دهند البته با سرعت کم­تر انجام دهد. درحالی­که بابج از دنده­ها و استوانه­ها، استفاده می­کرد ماشین­های رایانه­ای جدید یعنی آن­ها که در دهۀ 50 از قرن بیستم و اوایل دهۀ 60 از آن قرن ساخته شدند از لوله­های توخالی استفاده می­کردند. امروزه اما ما میلیون­ها نوع ترانزیستورهای خرد را که در تراشه­های سیلیکون قرار دارند به کار می­بریم.

هنگامی­که ما از دنده­ها و استوانه­های برنجی به لوله­های توخالی می­رسیم و هم­چنین از لوله­های توخالی به ترانزیستورها می­رسیم صرفه­جویی­های اقتصادی نمایان می­شوند. این صرفه­جویی­ها تفاوت عملی قابل ملاحظه­ای در طیف محاسباتی که می­توانستیم انتظار داشته باشیم یک وسیلۀ مفروض انجام دهد به وجود می­آورد. با این همه هنگامی­که ما فقط به این محاسبات عطف­توجه نشان می­دهیم همۀ چنین وسایلی برابر هستند. یکی ممکن است سریع­تر یا قابل اعتمادتر یا ارزان­تر از وسیلۀ دیگر باشد اما همه، انواع یکسانی از محاسبه را انجام می­دهند. به این جهت هنگامی­که ما از محاسبات سخن می­گوییم – دست­کاری در نمادها در سازگاری با قواعد صوری - ما از سرشت مادی این وسیله انجام آن محاسبات را جدا می­کنیم. در انجام این کار ما رفتار وسایل محاسبه­کننده را در یک "سطح بالاتر" تعریف می کنیم.

آیا فرآیندهای رایانه­ای فرآیندهای مادی هستند؟ آن فرایندهایی که یک کارکردگرا ترجیح می­دهد بگوید این است که فرآیندهای محاسباتی در نظام­های مادی تحقق می­یابند. این فرآیند مادی که رشتۀ محاسباتی مفروضی را در ماشین بابج تحقق می­بخشد از فرآیندهای مادی که آن رشته را در یک ماشین محاسبه­کنندۀ مدرن یا در وسیله­ای قدیمی که با لوله­های خلآ به جای ترانزیستورها مجهز شده­اند متفاوت است. (و اگر جواهر غیرمادی وجود داشتند شاید یک فرآیند بسیار مشابه می­توانست تحقق غیرمادی­ای را واجد باشد). کارکردگرایان این نکات را با توصیف فرآیندهای محاسباتی به عنوان اموری که "قابلیت تحقق مضاعف دارند" ارزیابی می­کنند.

ما می­توانیم به یک ماشین محاسبه­کننده عنوان وسیله­ای که به نحوی رفتار می­کند که به ما این اجازه را می­دهد آن را به عنوان ماشینی که محاسبات را از طریق نمادها انجام می­دهد به حساب آوریم. چنین وسیله­ای می­توانست از تعدادی اجسام - یا حتی شاید مواد روحی و غیرمادی- ساخته شود و به نحوی از انحا سامان یابد. بنابراین با توجه به یک وسیله به عنوان یک ماشین رایانه­ای ما بدان بدون توجه به ترکیب مادی­اش نظر می­کنیم. درست مانند هنگامی­که ما از شکل، رنگ و موقعیت مکانی شکل هندسی – هنگامی­که این شکل موضوع استدلال هندسی است- رها می­شویم ما ترکیب مادی ماشین را هنگامی­که بدان به عنوان ابزار محاسباتی نظر می­کنیم نادیده می­‌گیریم.

کد خبر 738923

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha