"ايدز " كابوسي هولناك اما درمان پذير

 د كتر " پرويز وحداني " متخصص بيماري هاي عفوني و گرمسيري و رئيس بخش عفوني بيمارستان" لقمان حكيم" در گفتگو با خبرنگار علمي مهر، مكانيسم بيماري زايي ، فرآورده هاي ژني مهم ،  وضعيت انتشار و راه هاي انتقال ويروس " اچ آي وي " و وضعيت و مشكلا ت بيماران ، تشخيص ، پيشگيري و درمان بيماري "ايد ز " را تشريح كرد .

دكتر " وحداني " در مورد مكانيسم بيماري زايي ويروس" اچ آي وي " گفت : اين ويروس پس از ورود به بد ن انسان از طريق اتصال به گيرنده خود وارد سلول مي گرد د . ويروس ايد ز تمايل خاصي به سيستم رتيكو لواند و تليال دارد . سرد سته اين سيستم ، لنفوسيت T است كه انواع مختلفي مثل helper ،  killer ، Cytotoxic دارد . اين لنفو سيت ها داراي گيرنده هاي مختلفي ا ند كه لنفوسيت T4 با گيرنده CD4 ، مهم ترين لنفوسيتي است كه ويروس مي تواند به آن متصل شده و به آن آسيب برساند . تمام ويروس هاي ايد ز بلا فاصله به سطح سلول هاي TCD4 مي چسبند و به چند طريق آنها را از بين مي برند . مهمترين قسمت بيماري زايي ايد ز زماني پايه گذاري مي شود كه آنزيم ترانس كريپتاز معكوس باعث ساخته شد ن يك رشته DNA از رويRNA ويروس  شده و با كمك آنزيم هاي د يگر از اين DNA تك رشته اي يك DNA د و رشته اي ايجاد مي شود كه جاي DNA طبيعي را د رهسته سلول مي گيرد .  ازاين پس بيمار مبتلا به ايد ز بوده و د و راه براي وي محتمل است ؛ يا سلول از بين مي رود يا ويروس . در حالت معمول ويروس از بين نمي رود . لذا ويروس آنقدر داخل سلول مي ماند تا آنرا از ميان بردارد . در اين مد ت آنزيم ترانس كريپتاز معكوس ، RNA هاي زيادي را ساخته و داراي پوشش مي كند و اين ذ رات ويروسي ( ويريون ها ) د ر سلول هاي د يگر پخش مي شو ند . 

رئيس بخش عفوني بيمارستان لقمان در رابطه با فر آورده هاي مهم ژني ويروس " اچ آي وي " افزود :  ژن gag مهمترين ژن ويروس است كه محصول آن پروتئين 55 است . ژن د يگر enr است كه محصول آن در چسبيد ن ويروس به سلول نقش دارد . بالاخره ژن pol كه آنزيم هاي ترانس كريپتاز معكوس ، پروتئاز و اينتگراز را كد مي كند .

اين متخصص بيماري هاي عفوني در باره وضعيت انتشار ويروس ايدز گفت : اولين بيمار مبتلا به ايدز در سال 1981 شناسايي شد . طبق آمار جد يد تا سال2003حدود 68 ميليون نفر بيمارمبتلا به ايد ز در د نيا شناخته شده است . طبق توصيه سازمان بهداشت جهاني آمار منتشر شده دولت ها، در رابطه با بيماري ايدز را بايد در عدد 5 ضرب كرد تا تعداد واقعي افراد مبتلا به ايدز در آن كشور به دست آيد .
اين بيماري  براي اولين بار در ايران در سال 1366 در يك پسر 5 ساله كه خون آلوده دريافت كرده بود گزارش شد . در حال حاضر طبق آمارمنتشر شده توسط مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي تا تير ماه سال 1382 تعداد 4 هزار و 846 نفر بيمار مبتلا به ايدز د رايران وجود دارد .

د كتر وحداني در باره مشكلات بيمارن  مبتلا به ايد زدر ايران گفت : عمده ترين مشكل اين بيماران هزينه درمان بيماري است بنابراين بايد سيستمي طراحي شود كه از ابتدا تا انتهااين بيماران را پوشش دهد . نكته بعدي اينكه معتادان تزريقي راجمع آوري كرده وروي آنان كار شود . در غير اين صورت مبارزه با بيماري در كشور بي فايده است .

دكتر وحداني در باره راه هاي انتقال بيمار ي افزود : پنج راه انتقال براي اين بيماري وجود دارد . انتقال از مادر آلوده به جنين مهمترين راه است . انتقال به جنين در د وران حاملگي ، زايمان و حتي در د وران شير دهي به كود ك صورت مي گيرد ، بنابراين مادراني كه زمينه ابتلا به بيماري را داشته اند بايد مواظب باشند تا بيماري را به فرزند خود انتقال ندهند . 
اعتياد  تزريقي از مهم ترين راه  ها ي آلود گي  به ويروس ايد ز است كه در كشور ما هم آمار بالايي را به خود اختصاص داده است. در افراد هروئيني بخاطر استفاده مشترك از يك سرنگ امكان ابتلا در آنان را افزايش مي دهد.
عد م استريل كردن و يا بد استريل كردن تجهيزات پزشكي يا فرو رفتن سوزن يا وسايل آلوده در بدن پرسنل پزشكي نيزراه  د يگر انتقال است .  
پيوند اعضا مختلف مثل كبد ، كليه ،  قرنيه و مغز استخوان نيز در صورت آلوده بودن از راه هاي انتقال بيماري به شمار مي  رود .
 خون ، فرآورده ها وفاكتور هاي خوني  ازراه هاي انتقال اين بيماري است.آميزش جنسي از طرق مختلف نيز از عمده راه هاي انتقال بيمار ي مي باشد .

رئيس بخش عفوني بيمارستان لقمان افزود :  علائم باليني ايد ز شامل تب ، آد نوپاتي ( بزرگ شدن غد د لنفاوي زير بغل ) ، فارنژيت ( گلو درد) درد عضلا ني ، درد مفاصل ، ترومبو سيتو پني ( كا هش پلاكت هاي خون ) و اسهال هاي بد ون علت مي باشد . سر در د ، تهوع ، استفراغ ، افزايش آنزيم هاي كبدي، بزرگ شد گي كبد و بزرگ شد گي طحال نيزاز ديگر علا ئم مهم باليني اين بيماري است .

دكتر وحداني در باه تشخيص بيماري توضيح داد : تشخيص بيماري ايد ز براساس جستجوي آنتي بادي ( پاد تن ) و جستجوي آنتي ژن مي باشد . جستجوي آنتي بادي به سه روش الايزا ، وسترن بلا ت و ايمو نو فلو رسنس و جستجوي آنتي ژن با 3 روش كشت  ويروس ، جستجوي P24 و PCR مي باشد كه جستجوي PCR روش جد يد و گران قيمتي است.

اين متخصص در باره د رمان اين بيماري افزود : ايدز درمان قطعي ندارد ولي قابل پيشگيري است . در واقع با درمان هاي در دسترس، ويروس د ر بد ن بيمار به حالت نهفته باقي مي ماند . اساس د رمان دارو هاي ضد ويروس ، از بين برد ن عفونت هاي فرصت طلب و تقويت سيستم ايمني مي باشد .

دكتر وحداني با تاكيد براينكه پيشگيري مهم ترين بحث در باره بيماري ايدزاست، تصريح كرد : ويروس ا يدز از تمام ترشحات بدن مانند بزاق ، اشك و ... د فع مي شود . لذا تمام احتياط هاي بهداشتي بايد رعايت شوند. تمام فرآورده هايي كه قابل گرم كردن هستند ، گرم كرده يا حتي جوشانده شوند . 
شير مادر مبتلا، حاوي ويروس است و مي تواند كودك را آلوده كند . در نتيجه در آمريكا ماد ران مبتلا هرگز به فرزندانشان شير نمي دهند . اما به علت مزاياي شير ماد ر سازمان بهداشت جهاني اعلام كرده كه د ر كشور هاي جهان سوم مي شود به كودك شير داد . ولي به نظر ما اين امر غلط است ، به عبارتي اگر كود كي آلوده نشده است مادر آلوده نبايد اورا شير دهد ، چون احتمال انتقال ويروس وجود دارد .