وضعیت سفید است/ منتظر "تغییر" سیاستهای آمریکا در آژانس هستیم

دکتر علی اصغر سلطانیه در گفتگو با خبرگزاری مهر در خصوص ارزیابی کلی خود از گزارش و مثبت ترین و منفی ترین نکات مطرح در آن می گوید: بهترین نکته ای را که می توانم بگویم این است که گزارش دقیقاً نشان می دهد که همه چیز عادی شده و هیچ ابهام جدید در آن وجود ندارد و اینکه بازرسی ها طبق معمول و به صورت عادی در حال انجام است و من در جلسه قبلی آژانس هم به صراحت عنوان کردم اکنون با اجرای کامل مدالیته و طبق مدالیته، پادمان و بازرسیها در ایران باید عادی شود. کاملاً روشن است که این گزارش هیچ مورد جدید، تخلف و رویدادی را گزارش نمی کند.

    

وی افزود : در گزارش با ارائه آمار و ارقام عنوان شده است که بازرسیها در ایران به صورت عادی انجام شده و مشکلی در همکاری آژانس با ایران در چارچوب تعهدات و اختیارات حقوقی طرفین وجود ندارد.

سلطانیه ادامه داد: اما آقای البرادعی هم به صورت تکراری مطالبی را عنوان کرده است که خارج از تعهدات حقوقی است و الزامی برای ایران ایجاد نمی کند. از جمله اشاره به اینکه ایران علیرغم قطعنامه شورای امنیت تعلیق را اجرا نکرده، از ایران می خواهد که پروتکل الحاقی را انجام داده و اجرا کند و ترتیبات فرعی کد 3.1را انجام دهد. اما موضع ایران صریح است که مبنای تعامل ما با آژانس اجرای کامل تعهداتمان خواهد بود و آژانس نیز نباید از اختیارات و محدوده تعریف شده حقوقی و فنی خارج شود.

جنبش عدم تعهد تاکید کرده که بدون تبعیض میان کشورها آژانس باید میان اقدامات داوطلبانه و شفاف سازی و اقدامات الزام آور حقوقی تفکیک قائل شود . باید توجه کرد که این "تفکیک" در پاراگرافهای گزارش البرادعی هست و خود وی و تمامی متخصصین حقوق بین الملل هم آن را می دانند.

دکتر علی اصغر سلطانیه:

نماینده دائم ایران در آژانس در بخش دیگری از سخنان خود گفت: وقتی یک متخصص به این گزارش نگاه می کند دقیقاً متوجه می شود آنچه که مربوط به تعهدات ما مطابق پادمان ان. پی. تی. است کاملاً انجام شده و البرادعی نیز به صراحت می گوید که تمامی مواد هسته ای و تمامی سانتریفوژها زیر نظر آژانس است و اجازه دسترسی ها داده شده و حتی 20 مورد بازرسی های سرزده انجام شده است. بخش دوم گزارش هم مربوط به اقداماتی در رابطه با شفاف سازی در خصوص ابهام سازی برخی طرفهای ثالث است که در آن هیچ گونه الزام حقوقی وجود ندارد. ما پیشتر هم گفتیم و کشورهای عدم تعهد هم در بیانیه های خود بویژه در بیانیه وزرای خارجه اعضای این جنبش در تهران صراحتاً گفتند که بدون تبعیض میان کشورها آژانس باید میان اقدامات داوطلبانه و شفاف سازی و اقدامات الزام آور حقوقی تفکیک قائل شود . باید توجه کرد که این "تفکیک" در پاراگرافهای گزارش البرادعی هست و خود وی و تمامی متخصصین حقوق بین الملل هم آن را می دانند.

وی می افزاید: بنابراین مواردی که "اصطلاحاً" منفی است و می گوید فلان کار انجام نشده و یا همکاری صورت نگرفته این موارد اقداماتی است که به فراتر از ان. پی. تی و مدالیته مربوط می شود. و الا آنچه که ما متعهد بودیم انجام دادیم.

پروتکل الحاقی یک سند الزام آور حقوقی نیست. اگر البرادعی انتظار دارد پروتکل را کماکان مانند دو سال و نیمی که داوطلبانه  اجرا می کردیم باز هم اجرا کنیم و چون آن اجرا نمی کنیم می خواهد ما را سرزنش کند، باید آمریکا و آن چند کشوراروپایی را که اشتباه تاریخی مرتکب شدند و شورای امنیت را در پرونده هسته ای ایران درگیر کردند سرزنش کند.

این دیپلمات ارشد ایرانی در ادامه و در خصوص درخواست اجرای پروتکل از سوی ایران ، می افزاید: از زمانی که آمریکا و کشورهای اروپایی شورای امنیت را در این موضوع درگیر کردند، مجلس شورای اسلامی طی مصوبه ای دولت را موظف کرد تا اقدامات داوطلبانه همچون اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کند. باز تمامی متخصصین حقوق بین الملل می دانند که پروتکل الحاقی یک سند الزام آور حقوقی نیست. حال اگر البرادعی انتظار دارد که پروتکل را کماکان مانند دو سال و نیمی که داوطلبانه  اجرا می کردیم باز هم اجرا کنیم و چون آن اجرا نمی کنیم می خواهد ما را سرزنش کند، باید آمریکا و آن چند کشوراروپایی را که اشتباه تاریخی مرتکب شدند و شورای امنیت را در پرونده هسته ای ایران درگیر کردند سرزنش کند. ما نباید مخاطب این سرزنش ها باشیم ما این را اجرا می کردیم.

نماینده ایران در شورای حکام آژانس در ادامه با اشاره به اینکه گزارش اخیر کوتاه ترین گزارش البردعی بوده است، می گوید: در نکته اول از یک دید این گزارش نشان می دهد که درست همان عبارات شش ساله تکرار شده که؛ "هیچ شواهدی برای انحراف دیده نشده، کلیه مواد هسته ای حسابرسی شده و ..." . این مهمترین و در واقع بخش درخشنده این گزارشات در شش سال گذشته بوده است.
 
"نکته دوم این است که وقتی شما نگاه می کنید می بینید که همه چیز در ایران به صورت عادی در حال انجام است ، این همان چیزی است که ما می گوئیم و باید هم بشود. بازرسی ها باید عادی شود و این بحث های سیاسی هم برای بسیاری از کشورها خسته کننده شده و اینها باید این موضوع را کنار بگذارند و ادامه ندهند، چون ادامه این کار در واقع جز اینکه فضای همکاری و جو مثبت را بهم می زند هیچ تاثیر دیگری ندارد. خود آنها هم متوجه شدند که قطعنامه های شورای امنیت هیچ تاثیری بر روند فعالیت ها و احقاق حق غیر قابل انکار و مسلم ما در خصوص برنامه هسته ای صلح جویانه نداشته است."

لازم به یادآوری است در واکنش به ارائه این گزارش "شان مک کورمک" سخنگوی وزارت خارجه این کشور در موضعی متناقض با موازین حقوقی آژانس گفت: آمریکا مخالف برنامه صلح آمیز هسته ای ایران نیست اما این کشور مخالف برخورداری ایران از حق چرخه کامل سوخت هسته ای است.

سلطانیه در خصوص این موضع ایالات متحده به مهر گفت : این همان موضع تکراری و اشتباه همیشگی است که آنها فقط در جهت انحراف افکار عمومی عمل می کنند.

کمیته ای که آژانس با فشار آمریکا می خواست در جهت مداخله جویانه کردن بازرسی ها به بهانه تقویت نظارتها تشکیل دهد دو سال است که به نتیجه ای نرسیده و با شکست مواجه شده است.

وی می گوید: آمریکا به بهانه ایران تلاش "خوشبختانه ناموفقی" کرده تا آژانس را تبدیل به یک نظام و سازمان بازرسی تحت کنترل شورای امنیت تبدیل نماید که با مخالفت یکپارچه کشورهای در حال توسعه رو به رو شده و کمیته ای که آژانس می خواست در جهت مداخله جویانه کردن بازرسی ها به بهانه تقویت نظارت ها تشکیل دهد دو سال است که به نتیجه ای نرسیده و با شکست مواجه شده است.

نماینده ایران در آژانس در خصوص موضع آمریکا در تفکیک فعالیت های صلح آمیز هسته ای و چرخه کامل سوخت می گوید: آمریکا در این رابطه در حال ایجاد فاصله ای در بخشی از فعالیت های هسته ای نسبت به بخش دیگر است. مسلماً بخش چرخه سوخت شامل کلیه فعالیت هایی می شود که از معدن شروع و فرایندهای مختلف از جمله راکتور و فعالیت های مرتبط با آن را در بر می گیرد. نمی توان بر اساس مفاد اساسنامه و ان.پی. تی برای هیچ یک از فعالیت های چرخه سوخت محدودیت و ممنوعیت و حتی حد و حدودی برای کشوری ایجاد کرد. حتی در هیچ یک از این مفاد نوشته نشده است که کشورها نباید از این اندازه به بالا غنی سازی کنند. وقتی به این صراحت همه چیز در واقع آزاد و مشخص است تنها مورد این است که "حق والزامات باهم و درکنار هم است" یعنی اگر کشورها این فعالیت ها را دارند باید زیر نظر آژانس باشد. بنابراین، اظهار نظر[آمریکائیها] مخالف روح اساسنامه و مفاد ان. پی. تی است.

دکتر سلطانیه در خصوص شعار "تغییر" دولت جدید آمریکا و تاثیر آن بر تعامل این کشور با آژانس و موضوع هسته ای ایران گفت: اتفاقی که در آمریکا افتاده نشان دهنده این است که تنفر جامعه جهانی آنقدر بود که این پیام به مردم آمریکا رسید و چاره ای نداشتند جز اینکه به پیام مردم جهان جواب داده و رای به "تغییر" دهند. دولت جدید چاره ای ندارد جز اینکه تغییر بنیادی نه ظاهری را صورت دهد و از جمله آن در سیاست خارجی و به خصوص در حوزه تعامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی است و قطعاً دیگر مردم و جامعه جهانی و کشورهای عضو آژانس اجازه نخواهند داد تا روند سابق و سیاست های سابق واشنگتن در آژانس ادامه پیدا کند.