به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، دو میلیون و 350 مهاجر افغانی در کشور یک میلیون و 600 هزار فرصت شغلی بومی را اشغال کرده اند و مشکلات عدیده ای در ابعاد مختلف به وجود آورده اند.
شهرهای مرکزی و شرقی کشور همواره شمار بیشتری از مهاجران افغانی را پذیرفته اند به نحوی که امروز فرهنگ این نقاط دستخوش تغییرات قابل لمسی شده و معضلات بی شماری در این استانها ایجاد کرده است.
استان کرمان از استانهایی که شمار زیادی مهاجر افغانی را در خود پذیرفته و امروز یکی از معضلاتی که استان کرمان را با تهدید جدی مواجه کرده است مهاجرت اتباع افغانی به این استان است که بسیاری از فرصتهای شغلی و امکانات استان کرمان را تحت الشعاع قرار داده است.
روند مهاجرت اتباع افغانی به استان کرمان که در جریان جنگهای داخلی این کشور آغاز شد هر چند که در سالهای گذشته بسیار پر رنگ تر بود و حضور این میهمانان نا خوانده در جای جای استان کرمان به دلیل در دسترس بودن شرایط کاری حس می شد، اما در سالهای اخیر با طرح های ویژه ای که در خصوص ترد اتباع غیر مجاز به استان کرمان انجام شده است به ندرت اجتماع های گسترده اتباع غیر مجاز به چشم می خورد.
به جرات می توان گفت در خاورمیانه ایران تنها کشور باثباتی است که مهاجران جنگ زده افغانی می توانستند با آرامش در آن زندگی کنند و دوران جنگهای داخلی افغانستان را پشت سربگذارند.
در کنار امنیت و ثبات ایران، فرهنگ غنی جامعه ایرانی و میهمان پذیری در سایه انسان دوستی و تمایلات مذهبی مردم ایران محیطی امن برای اتباع مجاز افغانی فراهم کرده بود.
اشتراکات مذهبی مردم افغانستان زبان مشترک و مظلومیت و سخت کوشی افاغنه باعث شد این افراد به راحتی در جامعه ایران مورد پذیرش قرار گیرند زیرا این افراد به نوعی نیروی کار ارزان نیز در اران محسوب می شدند و در آن مقطع زمانی که ایران درگیر بازسازی خسارات جنگ تحمیلی بود حضور آنها تا حدودی توجیه پذیر نیز به نظر می رسید.
اما گذشت زمان این افراد را وابسته به شرایط مطلوب زندگی در ایران کرد و با توجه به ادامه نا آرامی ها در افغانستان و شرایط اقتصادی مطلوب ایران در مقایسه با افغانستان حضور در ایران را برای کار و کسب برای مهاجران دارای نفع و شاید یک عادت برای افاغنه کرد.
تصور دور شدن از وطن دوم برای افغانها سخت شده است
در این میان باید این واقعیت را نیز پذیرفت که حضور کنترل نشده افاغنه در جامعه ایران از لحاظ جغرافیایی و اجتماعی و ازدواج با اتباع ایرانی، خرید ملک، ایجاد شغل دائمی و تولد فرزندان افغانی در ایران آنان را آنچنان وابسته به ایران کرده است که تصور دور شدن از این وطن دوم با رفاه فراوانش برای افاغنه سخت شده است.
آنچه مسلم است در سالهای اخیر به دلیل آرامش نسبی در افغانستان و تبعاتی منفی که حضور افاغنه به خصوص مهاجرتهای غیرقانونی برای ایران داشته است حساسیت نسبت به حضور آنان در بین مردم و مسئولان کشور افزایش یافته و این یک واقعیت است که اگر از ابتدای حضور آنان در ایران کنترلهای لازم برای اسکان مهاجران با حساسیت از سوی مسئولان انجام می شد امروز دچار چنین مشکلاتی نبودیم.
به عنوان نمونه در استان کرمان که 74هزار و 600 نفر تبعه افغانی مجاز در آن زندگی می کنند که 13هزار و 156 نفر از آنها در اردوگاههای مهاجران مستقر هستند و بقیه در بین جامعه در حال زندگی هستند و فقط با یک حساب سرانگشتی می توان حساب کرد که این تعداد افاغنه با توجه به روحیه سختکوشی که دارند چه میزان فرصتهای شغلی، مسکن و یارانه های متفاوت را که به صورت مستقیم به شهروندان ایرانی داده می شود، در استان کرمان به خود اختصاص داده اند.
در برخی از شهرهای نزدیک کرمان مانند " زنگی آباد" افاغنه تعداد بالایی از جمعیت شهری را به خود اختصاص داده اند و در این شهرها شاهد مشکلات مختلف بهداشتی و کمبود شغل برای جوانان ایرانی و مسکن هستیم.
افاغنه یک میلیون و 600 هزار فرصت شغلی را در اختیار دارند
طبق آمار دو میلیون و 350هزار مهاجر افغانی در ایران ساکن هستند که یک میلیون و 600هزار فرصت شغلی را اشغال کرده اند، باید توجه کرد 91درصد از این افراد دارای تخصص نیستند و درایران نیز به کارهای غیر تخصصی گرایش دارند اما نکته جالب اینجاست که 64درصد از جمعیت ایران نیز دارای تخصص نیستند و می توانند همین فرصتها را برای آنان درنظر گرفت.
با توجه به این آمار می توان به سادگی به خطر افتادن اشتغال بومی را در کشور مشاهده کرد که تاثیر مستقیمی بر اقتصاد مردم ایران از جمله پایین آمدن سطح عمومی زندگی در کشور و عدم گرایش به مشاغل سخت را به خصوص در استانهای مهاجر پذیر کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان شمالی، رضوی و جنوبی به همراه دارد.
در کنار آن استفاده از یارانه های ملی، خروج ارز از کشور ایجاد مشاغل کاذب، افزایش جمعیت، عدم پرداخت مالیات و هزینه هنگفتی که برای تردد این افراد باید در دستگاههای مختلف اختصاص یابد نیز باید در نظر گرفته شود.
در حوزه فرهنگی هر چند که به نزدیکی فرهنگ دو کشور اشاره کردیم اما این یک واقعیت است که با در نظر گرفتن فرهنگ غنی ایران و با توجه به سابقه تاریخی کشورمان بدون اغراق می توان گفت در خاورمیانه فرهنگ ایران بی همتا است و در مواجهه با مهاجران افغان با اتباعی مواجه هستیم که علیرغم فرهنگ ممتاز به دلیل جنگهای متمادی در عرصه های مختلف سالها از جامعه جهانی عقب مانده اند.
این چند دستگی فرهنگی افاغنه و محرومیتهایی که با آن روبرو بوده اند دو جامعه متفاومت را به وجود آورده که یکی به زندگی با رفاه نسبی عادت کرده و دیگری سالهای متمادی با محرومیتهای فراوان مواجه بوده است.
با یک نگاه ساده می توان دریافت که این تفاوتهای فرهنگی مشکلات عدیده ای را نیز از لحاظ فرهنگی بین این دو فرهنگ به وجود آورده است که در برخی موارد با ازدواج های اتباع دو کشور دچار چالشهایی نیز شده است.
ازدواج مردان افغانی با زنان ایرانی چالشی جدی برای بنیان خانواده است
در کنار تمام این نابسامانی ها افزایش گرایش ازدواج افاغنه با ایرانیان به خصوص مردان افغانی با زنان ایرانی و مهاجرت افاغنه به کشورشان بعد از بهبود وضعیت امنیت افغانستان و از هم پاشیدگی خانواده و تولد فرزندان دو رگه ایرانی - افغانی جامعه ایران را دچار چالشهای جدیدی می کند.
با وجود این عوامل در هر صورت مهاجرت افاغنه به ایران به صورتی در افغانها نهادینه شده است که به سادگی نمی توان این عادت را از آنان گرفت زیرا علیرغم ممانعت های قانونی شاهد مهاجرت روز افزون غیر قانونی آنان به ایران برای کار هستیم و هر روز تعداد زیادی از افاغنه را در استان کرمان توقیف و از طریق اردوگاههای افاغنه به کشورشان باز می گردانند اما وجود افرادی که از این روند سوء استفاده می کنند سیکلی را به وجود آورده است که سود آن به جیب قاچاقچیان مواد مخدر و قاچاقچیان انسان می رود.
در سال جاری در استان کرمان و سیستان و بلوچستان شاهد تلفات جاده ای فراوان در خصوص اتباع افغانی غیر مجاز بوده ایم و درکنار آن در زمستان سال گذشته نیز تعدادی از این افراد که از طریق مرزهای مشترک بین دو کشور قصد ورود به ایران را داشتند از شدت برودت هوا در مرز تلف شدند.
قاچاقیچان انسان مبالغ هنگفتی برای وارد کردن افاغنه به ایران دریافت می کنند که باید با کنترلهای انتظامی در خصوص برخورد با این باندها مقابله کرد. در واقع به همان میزان که اتباع افغانی از کشور تردد می کنند در مقابل باندهای سازماندهی شده قاچاق انسان به همان میزان این افراد را از طریق مرزها که به دلیل وسعت به طور کامل قابل انسداد نیستند وارد کشور می نمایند.
بحث امنیتی حضور افاغنه در ایران نیز از موارد جدی است که با دقت در عوامل بروز جرایم می توان به آن پی برد.
ردپای افاغنه در 70 درصد جرائم خشن دیده می شود
با توجه به آمار فقط در 70 درصد از جرایم خشن از جمله قتل و آدم ربایی رد پای افاغنه به چشم می خورد و در اکثر باندهای مواد مخدر نیز به دلیل تولید این مواد در افغانستان افاغنه حضور دارند که به گفته نماینده مردم کرمان در مجلس و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس مهمترین تهدیدی است که امروز جامعه استان کرمان را تهدید می کند.
استاندار کرمان که در خصوص حضور افاغنه گفت: ایران در خصوص اتباع مجاز افغانی مانند شهروندان خود عمل کرده است و این مسئله به دلیل حس انسان دوستی ایرانیان و تعهدات مذهبی است که مسلمانان ایرانی دارند.
حبیب الله دهمرده افزود: این افراد از امکانات و خدمات شهروندی ایران در حالی استفاده می کنند که اکثرا شامل یارانه های دولتی می شوند.
وی عنوان کرد: ایران همیشه خط مقدم درخصوص مشکل اتباع خارجی و موضوع مواد مخدر بوده است و در این خصوص هزینه های زیادی می کند در حالیکه هیچ کمک بین المللی قابل توجهی نیز دریافت نمی کند که این مسئله به خصوص در بحث مواد مخدر مطرح است که عامل این مشکل در ایران نیز کاشت و تولید مواد مخدر در افغانستان است.
وی با اشاره به اینکه از زمانی که نیروهای چند ملیتی افغانستان را اشغال کرده اند تولید مواد مخدر سه برابر شده است، گفت: این مسئله برخلاف اهدافی است که اشغالگران برای اشغال این کشور داشتند.
دهمرده افزود: در خصوص بازگشت افاغنه ساکن ایران به افغانستان و جلوگیری از ورود اتباع غیرمجاز به ایران و کاهش تولید مواد مخدر باید کار علمی انجام شود که در این خصوص پیشنهاد بهبود وضعیت زندگی در افغانستان داده شده است و در بحث مواد مخدر نیز باید کشت جایگزین برای کشاورزان افغانی تعریف شود.
سرگرد علیرضا پریور، معاونت اجتماعی فرمانده نیروی انتظامی استان کرمان نیز در خصوص حضور اتباع افغانی در استان کرمان به مهر گفت: شرایط افغانستان هنوز نا امن است و افاغنه با مقایسه شرایط سیاسی اقتصادی و امنیتی دو کشور ترجیح می دهند به ایران مهاجرت کنند.
وی افزود: جامعه ایران حضور افاغنه در ایران را پذیرفته است و برای افاغنه در ایران مشکل خاصی وجود ندارد و همین مسئله آنها را به حضور در ایران ترغیب می کند.
معاون نیروی انتظامی کرمان خاطر نشان کرد: از زمانی که نیروهای چند ملیتی نیز در افغانستان مستقر شده اند کشتارها و حملاتی که مناطق مختلف این کشور می کنند کاهش نیافته است و هر روز اخبار مربوط به کشتار اتباع افغانی در کشور خودشان را توسط نیرو های غربی می شنویم.
سرگرد پریور افزود: این مسائل بهانه کافی را به افاغنه برای مهاجرت به ایران به وجود آورده است و اگر موانع اساسی در راه آنها ایجاد نکنیم این روند در آینده افزایش نیز خواهد یافت.
وی گفت: در واقع مشکل اصلی امنیتی نیز مهاجرت افاغنه نیست زیرا به دلیل کنترلهایی که می شود اکثر اتباع غیر مجاز دستگیر و به کشورشان مسترد می شوند بلکه مشکل کسانی هستند که در استان کرمان وجود دارند.
وی گفت: در سال جاری تاکنون 61هزار و 595 نفر اتباع غیر مجاز دستگیر و 56 هزار و 996 نفر بازگردانده شده اند که از این تعداد 489 نفر نیز از اتباع پاکستان بوده اند.
سرگرد پریور افزود: به طور متوسط روزانه در استان کرمان 294 نفر از افاغنه دستگیر می شوند که توان بالایی از نیروی انتظامی را به خود اختصاص داده است به طوری که اگر قرار باشد برای هر 10 نفر یک نیروی نظامی به همراه داشته باشند می توان در نظر گرفت چه میزان نیروی انسانی و هزینه نیروی انتظامی به این مسئله اختصاص یافته است و در کنار آن دستگاههای دیگر نیز وجود دارد که باید هزینه آنها را نیز در نظر گرفت.
وی گفت: دو اردوگاه افاغنه در استان کرمان وجود دارد که به صورت فعال افاغنه به این اردوگاهها فرستاده می شوند و از آنجا سازماندهی و به افغانستان بازگردانده می شوند.
پریور عنوان کرد: افاغنه در استان کرمان نسبت به افغانستان درآمد خوبی دارند و این شریط برای هر جامعه ای مهیا باشد این مهاجرت صورت خواهد گرفت.
معاون فرمانده نیروی انتظامی استان کرمان با اشاره به معضلات وجود این افراد در استان کرمان گفت: فقط بحث یارانه ها را حساب کنید و در کنار آن مسائل بهداشتی و آموزشی از مشکلات حضور افغانها است.
وی با اشاره به مشکلات امنیتی حضور افاغنه گفت: در 70 درصد جرایم خشن به صورت مستقیم و غیر مستقیم افاغنه نقش دارند چونکه این افراد که به صورت غیر مجاز وارد کشور می شوند از هیچ هویتی برخوردار نیستند و نمی توان هیچ اطلاعاتی را در خصوص نام محل زندگی و کار آنها جمع آوری کرد.
پریور با اشاره به لزوم همکاری مرم برای اخراج افاغنه گفت: مردم باید بدانند استفاده از فردی که هیچ مجوزی برای سکونت در کشور ندارد در محیطهای کاری و زندگی می تواند خطرهای متعدد امنیتی ایجاد کند و نباید از این افراد در امور خود استفاده کنند.
وی افزود: مردم باید اقامتگاههای این افراد را به نیروی انتظامی معرفی کنند که در خصوص استرداد آنها اقدام شود.
پریور با اشاره به خطر مهاجرت غیر قانونی افاغنه به ایران گفت: قاچاقچیان به هر طریقی سعی می کنند این افراد را وارد کشور کنند که برخی اوقات شاهد بروز تصادفات رانندگی و کشته شدن افاغنه هستیم.
ایرانیان به مشاغل در اختیار افغانها کمتر رغبت دارند
رئیس سازمان کار و امور اجتماعی استان کرمان نیز در خصوص حضور افاغنه در کرمان به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه به یک سری کارها در استان کرمان نیروی کار ایرانی وارد نشده است و کمتر استقبال می شود که در مقابل افاغنه به آنها رغبت دارند مسئله جالب این است که این کارها اکثرا دارای درآمدهای هنگفتی هم هستند که در نهایت این مبالغ از کشور خارج می شوند و به اقتصاد کشور ضربه می زند.
سید جواد منصوری افزود: جمع آوری وسایل دست دوم مردم، کارگری ساختمان، کوره های آجرپزی، مزارع کشاورزی، مرغداریها و گاوداریها اغلب شغلهایی هستند که به افاغنه واگذار می شوند.
وی گفت: بررسیها نشان می دهند برخی از این شغلها درآمدهایی بالای 500 هزار تومان تا یک میلیون تومان به صورت ماهیانه نصیب افاغنه می کند.
منصوری با تاکید بر لزوم ایجاد فرهنگ کار در جامعه اضافه کرد: چرا نیروی کار داخلی از این کارها در استان کرمان سرباز می زند جای سئوال دارد، زیرا ایرانیان به کارهای ساده و آسان تمایل دارند.
وی افزود: به دلیل وفور کار برای افاغنه غیر مجاز در استان کرمان این منطقه اولین ایستگاه این افراد برای کار محسوب می شود و مدت اقامت این افراد در کرمان طولانی است که درکنار مشکلات اشتغال بسیاری معضلات دیگر را هم به همراه دارند.
وی گفت: طبق برآورد انجام شده افاغنه در استان کرمان سه هزار فرصت شغلی را اشغال کرده اند که این آمار در کشور حدود یک میلیون و 500 فرصت شغلی برآورد می شود.
مدیر کل اداره کار و تامین اجتماعی گفت: متاسفانه کارفرمایان ایرانی به دلیل ارزان بودن کارگران افغانی و بیمه نکردن این کارگران به سمت استفاده از این افراد تمایل دارند در حالیکه طبق قانون 180و 181 قانون کار استفاده از اتباع غیر مجاز خارجی ممنوع است و کارفرمایان جریمه خواهند شد که در این خصوص اقدامات جدی در کرمان در حال انجام است.
وی با اشاره به مشکل اشتغال در بین جوانان گفت: نیروی کار باید با همت بیشتر وارد فرصتهای شغلی در عرصه های مختلف شود و عرصه را برای افاغنه غیر مجاز تنگ کند.
منصوری بکارگیری اتباع افغانی دارای مجوز را مجاز دانست و گفت: حضور افاغنه غیر مجاز در استان کرمان موجب بروز بیماریهای واگیر دار این افراد در جامعه می شود که در تابستان سال جاری نیز خطر بیماری "وبا" از سوی آنان در کشور به وجود آمده بود.
وی گفت: مردم باید توجه داشته باشند که سرمایه آنها توسط افاغنه از کشور خارج می شود در حالیکه با همان سرمایه می توان بسیاری از کارهای اقتصادی را در کشور انجام داد و زمینه اشتغال جوانان ایرانی را ایجاد کرد.
منصوری گفت: باید با اصلاح قانون، جریمه کارفرمایانی که از این افراد استفاده می کنند را افزایش دهیم که در این زمینه نمایندگان مجلس باید همکاری لازم را در خصوص این خلاء قانونی داشته باشند.
وی با اشاره به اثرات سوء وجود این افراد در اقتصاد ایران بسیاری از معضلات به خصوص گرانیها را در اثر وجود نیروی کار غیرمجاز در کشور دانست.
نظر شما