به گزارش خبرنگار مهر، محمدعلی چاووشی تهیه کننده تولیدات موسیقی در نشست تخصصی آسیب شناسی موسیقی مذهبی ،مرثیه سرایی و مداحی" که در محل خبرگزاری مهر برگزار شد گفت : واقعه عاشورا را از جنبه های مختلف می توان بررسی کرد به این معنا که هم می توان به عنوان یک باور اعتقادی به آن نگاه کرد، هم وجه زیبایی شناسی و موسیقایی این فرهنگ را مورد بررسی قرار داد و هم به عنوان یک آیین و هنجار اجتماعی و یا یک فرهنگ به آن نگریست که هریک از این مقوله ها تخصص های خاص خودش را می خواهد.
وی در ادامه افزود : من در این جلسه به بحث های اعتقادی واندیشه های عاشورایی کاری ندارم چراکه معتقدم مسئله ای کاملا فقهی است و جا برای کار بسیار دارد و خوب است که تا دیر نشده و فرصت باقی است صاحبان تخصص در این حوزه کارهای مفیدی انجام دهند، کما اینکه زنده یاد علامه مطهری خیلی پیش تر از این فریاد بر تحریف عاشورا برآورد و معتقد بود توصیف واقعه کربلا بیانی واقعی از حماسه عاشورا نیست و برخلاف آنچه در اشعار و ترانه ها با موسیقی های سبک و سخیف بیان می شود امام حسین(ع) نه مستاصل بود و نه از دشمن آب طلب کرد، بلکه این امام بزرگ عاشقانه برای پایداری اسلام و مسلمین جنگید و حماسه عاشورا را برای تاریخ به یادگار گذاشت.
این ناشرآثارموسیقی در ادامه خاطرنشان کرد : متاسفانه در شرایط فعلی واقعه عاشورا با روایات جعلی که دست مایه برخی مداحان قرار گرفته در مراسم عزاداری امام حسین (ع) خوانده می شود که این نوع تحریف به هیچ عنوان در شان مقام والای ابا عبدالله الحسین(ع) و مسلمانان نیست.
چاووشی در توضیح وجوه واقعه عاشورا گفت : داستان عاشورا و حماسه کربلا اتفاق عجیبی است که اگر نگاهی برون دینی و فرهنگی به این آیین داشته باشیم وجوه زیبایی شناسی بسیاری از دل این واقعه می توان بیرون کشید و ازسوی دیگر به لحاظ اعتقادی در فرهنگ عامه جایگاهی ویژه و منحصر به فرد دارد و اگر کسی از اهالی فرهنگ وجوه هنرمندانه و جلوه های زیبا شناسی آن را مورد بررسی قرار دهد نکات بسیاری از دل آن بیرون می کشد ، بنابراین حماسه عاشورا عرصه متنوع و رنگین کمانی از چراها و چگونه هایی است که در ذهن مردم از زمان های دور تا به امروز نقش بسته و در آینده هم ادامه پیدا خواهد کرد.
اما نکته قابل توجه در بیان این واقعه به ویژه در یک دهه اخیر کیفیت اجرا و بیان این واقعه است که متاسفانه به اشکال مختلف دستخوش تغییر وتحریف شده است و هیچ سازمان متولی هم در جهت بهبود این جریان تلاش نمی کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد : آیین سوگ و سوگواری در ایران قدمتی به درازای عمر تاریخ داشته و دارد که خوشبختانه این آیین به دلیل داشتن فرم های خاص خود و حفظ اصالت ها از بین نرفته است و حتی اکنون در سلسله جبال زاگرس و بینالود در خراسان و هرجای دیگر از مناطق کوهپایه نشین این سوگ و سوگواری های باستانی و کهن وجود دارد به عنوان مثال آنچه از دوران کودکی خود به یاد دارم این است که زنان بومی در کردستان درسوگ عزیز از دست رفته و یا جوان ناکام در حالی که دستار به سر می بستند به صف می ایستادند و با دهل و سرنا شیون و فریاد می کردند؛ در واقع مراسم آیینی با شکلی فرمال و کاملا طراحی شده با شعر، موسیقی و یک روان رفتار خاص به نمایش گذاشته می شد که این نوع سوگواری وجه زیباشناسی، قوم گرایانه وحتی اسطوره شناسی داشته است .
مدیر استودیو بل در ادامه به تاریخچه مداحی در ایران اشاره کرد و گفت : تعریف مداحی در مقاطع مختلف تاریخ تغییرات بسیاری کرده است به این معنا که در قدیم شغل و حرفه ای به نام مداحی وجود نداشته و حتی به عنوان صفتی مذموم در ستودن اربابان قدرت و ثروت به کار برده می شده است ؛ اما در مقابل منقبت خوانی و تعزیت در زمره فرهنگ وعظ بوده که تاریخی چند صدساله دارد و آنچه در تاریخ می توان پی گیری کرد این است که ماجرای عاشورا برای اولین بار در زمان آل بویه توسط شخص بزرگ و محققی چون شیخ مفید بیان شده است که تا قبل از صفویه این ماجرا به صورت موعظه و حماسه سرایی مطرح می شد اما در زمان صفویه به یک هویت ملی و باور دینی تبدیل شد و رفته رفته از بیان حماسه سرایی به نوعی زاری ، زبونی و ضجه موره به نازل ترین شیوه بیان تغییر شکل داد که متاسفانه تا امروز هم ادامه دارد.
چاووشی در پایان به وضعیت کنونی مداحی در ایران اشاره کرد و گفت : پس از پیروزی انقلاب به دلیل فضاهای خاصی که در آن زمان به وجود آمد حوزه های مذهبی درامور مختلف تغییرات بسیاری کرد و من این دوران را استثنا می دانم چون شان هرمقوله مذهبی گرامی داشته می شد اما متاسفانه این روند دردهه 70 دچار تغییرات چشم گیر و البته وحشتناکی به ویژه در نوحه سرایی شد و آن سیطره فکری که استادان در تعلیم و تربیت واعظان ابا عبدالله الحسین(ع) به کار می بردند با وجود رسانه های مختلف رنگ باخت و امروز هم در حال نابودی است و متاسفانه به جای آن نوعی شلختگی و سبکی در مداحی مراسم عزاداری امام حسین(ع) دیده می شود که کسی هم به فکر سامان دادن این شرایط نیست.
نظر شما