شب هاي خرداد ماه هميشه با كابوس امتحان و ترس از نمره به صبح مي رسد ، ترسي كه حتما همه طعم آن را چشيده ايم ، اما به راستي چرا شب هاي امتحان اينقدر طولاني و سخت مي گذرند و چطور مي توان در اين شب هايي كه شايد سرنوشت يك سال از عمر دانش آموزان به آن بستگي دارد را به راحتي سپري كرد؟
يك دانش آموز درباره شب هاي امتحان مي گويد : شب هاي امتحان انگار طولاني ترين شب هاي عمر آدم است و هرگز به صبح نمي رسد ، آن شب هر چه درد و مرض است به سراغ آدم مي آيد و نمي گذارد چشم ها يك لحظه با آرامش روي هم بيايند.
غزل فكوري مي افزايد : گاهي حس مي كنم امتحان انتقام معلم ها از دانش آموزان است ، از بس كه سوالات سخت است ، گويي اين سوالات را از كره مريخ آورده اند ، هر سال خصوصا روزهاي امتحان پايان سال تحصيلي چند روزي حالم بد است ، هميشه فكر مي كنم سوالات امتحان خيلي سخت خواهند بود و من نمي توانم جواب آنها را بدهم.
دانش آموز ديگري نيز به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : شب هاي امتحان خيلي نگرانم ، چرا كه سرنوشت يك سال از عمرم در روز امتحان رقم مي خورد ، اگر نتوانم از پس سوالات برآيم يك سال عقب مي مانم ، حالا عقب ماندنم بماند ، جواب پدر و مادر را دادن از جواب سوالات امتحان سخت تراست.
مهدي پاك مي افزايد : بيشتر شب هاي امتحان خوابم نمي برد ، در عين حال نمي توانم درس هم بخوانم ، تا كتاب را دست مي گيرم ، خوابم مي برد و تا به رخت خواب مي روم خوابم مي پرد و اضطراب امتحان نمي گذارد لحظه اي آرامش داشته باشم ، جالب تر اينكه فردا صبح سر جلسه امتحان هر آنچه را كه خوانده ام فراموش مي كنم.
در شب هاي امتحان اضطراب غول بي شاخ و دمي است كه از ناكجا آباد ذهن سر بر مي آورد و افكار دانش آموزان را با تمام توان در پنجه هاي پر التهابش مي فشارد ، اما اضطراب از كجا سرچشمه مي گيرد...
اضطراب دانش آموزان ناشي از عدم تسلط آنها بر مفاهيم درسي است
يك كارشناس تعليم و تربيت در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر با اشاره به اينكه عمده ترين دليل اضطراب دانش آموزان ، عدم تسلط آنها بر مفاهيم درسي است ، مي گويد : ضعف در عملكرد معلمان ، عدم تطبيق مفاهيم كتاب هاي درسي با روحيات دانش آموزان وموارد ديگر سبب جدايي دانش آموزان از كتاب هاي درسي و عدم يادگيري مفاهيم آموزشي مي شود.
هادي خمسه مي افزايد : امتحان بين دانش آموزان و معلمان به صورت يك خط قرمز در آمده است به طوري كه معلم درس مي دهد تا فقط دانش آموز در امتحان قبول شود و دانش آموز نيز درس مي خواند تا فقط بتواند از پس سوالات امتحان برآيد و تاكيدي بر ميزان يادگيري دانش آموزان وجود ندارد.
استاد دانشگاه آزاد با تاكيد بر اينكه نمره 20 يكي از عوامل مهم ايجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان است ، مي گويد : بيست نمره اي است كه اكثر والدين و دانش آموزان در پي آن هستند در حاليكه اين نمره بيانگر يادگيري كامل توسط دانش آموزان نيست ، بلكه فقط نشان مي دهد كه دانش آموز مطالب كتاب هاي درسي خود را حفظ كرده است.
يك كارشناس با تاكيد بر اينكه ميزان كم اضطراب و استرس مي تواند سبب افزايش تلاش دانش آموزان براي يادگيري شود ، مي گويد : اضطراب ناشي از امتحانات مي تواند تا 70 درصد سبب كاهش يادگيري دانش آموزان شود.
93 درصد از دانش آموزان در روزهاي امتحان اضطراب دارند
دكتر لطفعلي احمدزاده در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر با اشاره به اينكه اضطراب يكي از مهم ترين عوامل كاهش يادگيري دانش آموزان خصوصا در مقاطع راهنمايي و متوسطه است ، مي افزايد : اضطراب امتحان يادگيري دانش آموزان را مختل كرده و سبب بروز اختلالات رفتاري همچون تيك هاي عصبي و پرخاشگري در آنها مي شود.
وي اظهار مي كند : بيش از 93 درصد از دانش آموزان به دليل تاكيد فراوان خانواده و معلمان مدارس در روزهاي امتحان دچار استرس و اضطراب هستند كه اين عامل درصد افت تحصيلي دانش آموزان را افزايش داده و سبب عدم ارايه كامل آموخته هاي دانش آموزان مي شود.
استاد روان شناسي دانشگاه پيام نور مي افزايد : حالت تهوع ، سردرد ، بي حوصلگي و كاهش اشتها از عواملي است كه با بروز استرس در روزهاي امتحان بين دانش آموزان بسيار شايع است.
نظام ارزشيابي كشور سبب ايجاد استرس در دانش آموزان مي شود
مدير كل ارزشيابي تحصيلي و تربيتي وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اينكه نظام ارزشيابي كشور سبب ايجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان مي شود ، مي گويد : نظام آموزشي فعلي كشور بر محفوظات دانش آموزان تاكيد مي كند و يادگيري دانش آموزان مورد توجه قرار نمي گيرد ، بايد سيستم آموزشي كشور به سمت يادگيري هدايت شود.
حسين احمدي با تاكيد بر اينكه در امتحان سرنوشت يك ساله دانش آموزان در نصف روز رقم مي خورد ، مي افزايد : دانش آموزان هر قدر درطول سال زحمت كشيده و درس خوانده باشند در صورتي كه در ساعات امتحان ، شرايط مناسبي نداشته باشند و به هر دليلي نتوانند از پس سوالات امتحان برآيند ، زحمات يك ساله شان هدر مي رود و همين موضوع نيز در بسياري از موارد سبب اختلالات شديد روحي و رواني در آنها مي شود.
وي با اشاره به اينكه با جايگزيني ارزشيابي توصيفي به جاي ارزشيابي نمره اي ، اضطراب و استرس دانش آموزان به حد اقل مي رسد ، مي گويد : در حال حاضر حدود 6 هزار دانش آموز در مقطع ابتدايي در قالب 200 كلاس و 100 مدرسه تحت پوشش ارزشيابي توصيفي قرار دارند ، اين طرح به صورت آزمايشي در حال اجراست و چنانچه به نتايج مطلوب برسد در سال تحصيلي آينده به صورت سراسري برگزار مي شود.
مدير كل ارزشيابي تحصيلي و تربيتي وزارت آموزش و پرورش با تاكيد بر اينكه جايگزيني ارزشيابي توصيفي به جاي ارزشيابي كمي نيازمند اعتبارات است ، مي افزايد : در حال حاضر اعتبارات لازم براي جايگزيني ارزشيابي توصيفي به جاي ارزشيابي كمي و نمره اي براي تمام مقاطع تحصيلي وجود ندارد.
به جز نظام ارزشيابي كه همواره با ايجاد استرس و اضطرابي كه در بر دارد سبب مشكلات روحي براي دانش آموزان مي شوند و فهم مطالب درسي را كاهش مي دهند ، عواملي همچون تاكيد خانواده ها بر نمره 20، ايجاد ترس و دلهره بيجا از سوي خانواده به منظور كسب نمرات بالاتر و تاكيد بيش از حد آنها درباره درس خواندن و ترس از مردودي جزء عواملي هستند كه بر اضطراب دانش آموزان مي افزايد و سبب بروز انواع مشكلات روحي و رواني در آنها مي شود.
نظام ارزشيابي سلامت رواني دانش آموزان را به خطر انداخته است
معاون آموزش عمومي و امور تربيتي وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اثرات منفي مردودي بر بهداشت رواني دانش آموزان مي گويد : در حال حاضر ارزشيابي از دانش آموزان با نمره و مقياس كمي صفر تا20، سلامت روان آنها را به خطر انداخته است و ميزان فهم مفاهيم درسي را به حداقل رسانده است.
سيد مختار موسوي مي افزايد : ارزشيابي بر اساس نمره و مقياس كمي صفر تا بيست حساسيت 20 زدگي را در ميان دانش آموزان و والدين آنها رايج كرده و اين در حالي است كه اين حساسيت در كسب نمره بيست ، اهداف تعليم و تربيت وزارت آموزش و پرورش را به خطر انداختها ست و آنها را محقق نمي كند.
كارشناسان بر آورد كرده اند كه هر سال بيش از ده درصد از دانش آموزان مردود مي شوند كه اين موضوع نشان مي دهد كه نظام آموزشي كشور نتوانسته است از منابع اختصاص يافته به امر آموزش و پرورش استفاده بهينه را داشته باشد ، سالانه بيش از100 ميليارد ريال زيان به دليل خارج شدن دانش آموزان هر يك از پايه هاي تحصيلي از نظام آموزشي بر كشور تحميل مي شود.
به رغم تمام مسايل و مشكلاتي همچون عدم هماهنگي مفاهيم درسي با نيازهاي روزمره دانش آموزان ، عدم تناسب حجم محتوا با ساعات درنظر گرفته شده ، عدم هماهنگي محتوا با رشد ذهني و جسمي دانش آموزان ، تغييرات مستمر محتوايي ، نامناسب بودن روش ها و امكانات آموزش و پرورش با محتواي برنامه ها كه سبب افت تحصيلي و عدم يادگيري مفاهيم آموزشي توسط دانش آموزان مي شوند ، دانش آموزان موظفند روزهاي امتحان را با همين امكانات و موقعيت پشت سر بگذارند و موفق شوند و اما چگونه ؟
شب امتحان زمان يادگيري نيست
يك كارشناس تعليم و تربيت به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : فقط با آموزش صحيح به دانش آموزان مي توان ميزان اضطراب آنها را نسبت به امتحان كم كرد و اين اضطراب را به هيچ وجه با جو فعلي جامعه نمي توان حذف كرد.
فرحناز پوربخش مي افزايد : بايد بهدانش آموزان آموخت كه شب هاي امتحان زمان يادگيري دروس نيست و در اين شب ها فقط بايد به مرور درسها پرداخت و در نظر گرفت كه اضطراب احساسي فريب انگيز است كه القاء مي كند فرد از پس كاري كه قرار است انجام دهد بر نمي آيد ، پس در چنين شرايطي نبايد دست از تلاش و كوشش برداشت و چه بسا بايد به مطالعه دروس امتحاني با جديت بيشتر پرداخت.
وي به دانش آموزان تاكيد مي كند : در زمان امتحان اگر اضطراب دارند اين اضطراب را مطرح كنند ، چرا كه با تكرار چندين باره آن ، سختي اضطراب از بين مي رود و تا حدودي آرامش روحي و رواني كه تاثير زيادي در موفقيت دانش اموزان دارد جايگزين آن مي شود.
پوربخش با تاكيد بر اينكه يادداشت برداري از مفاهيم مطالب كتاب سبب افزايش يادگيري مي شود ، مي افزايد : بهترين روش براي ماندگار كردن آموخته ها در حافظه مرور مطالب آموخته شده قبل از خواب است.كارشناس ديگري مي گويد : دانش آموزان بايد سعي كنند مدتي مانده به روز امتحان كتاب درسي را به چند قسمت تقسيم كنند و هر روز قسمتي از آن را بياموزند و آموخته هاي خود را در جايي يادداشت كنند تا در فرصت هاي مختلف بتوانند آنها را مرور كنند.
دكتر محمد مهدي خداياري با تاكيد بر اينكه عدم موفقيت در يك امتحان به معني شكست در تمام امتحانات نيست ، مي افزايد : دانش آموزان بايد پس از اتمام امتحان داده شده آن را فراموش كنند و فكر خود را معطوف به امتحان بعدي كنند.
يك ساعت قبل از امتحان مطالعه تعطيل
استاد دانشگاه آزاد با اشاره به اينكه فهم سوال نصف جواب است ، مي گويد : دانش آموزان بايد يك ساعت قبل از امتحان مطالعه درس را به طور كامل تعطيل كنند و به هيچ وجه قبل از شروع امتحان از يكديگر سوال نپرسند چرا كه ممكن است سوالي را بلد نباشند و دجار اضطراب شوند و مطالب ديگر را نيز فراموش كنند.
وي مي افزايد : دانش آموزان در جلسه امتحان وقت خود را با فكر كردن درباره سوالات مشكلي كه جواب آن را نمي دانند هدر ندهند و در صورتي كه پاسخ سوالي را نمي دانند آن را علامت زده و به سوال بعدي بپردازند و در پايان مي توانند به اينگونه سوالات بيشتر فكر كنند و احتمالا جواب آنها را بدهند.دكتر خداياري تاكيد مي كند : دانش آموزان به منظور افزايش تمركز ، پس از دريافت برگه سوالها ابتدا با برگه اي كه مخصوص پاسخهاست روي سوال ها را بپوشانند و سپس شروع به خواندن سوالها و جواب دادن به آنها يكي پس از ديگري نمايند ، اگر پاسخ سوال اول را دانستند جواب دهند و به همين ترتيب ادامه دهند.
صبحانه فراموش نشود
يك كارشناس نيز در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر با تاكيد بر اينكه دانش آموزان بايد صبح امتحان صبحانه مناسبي بخورند و به هيچ وجه گرسنه سر جلسه امتحان ننشينند ، مي گويد : دانش آموزان بايد شب امتحان غذاهاي سبك و پركالري مصرف كنند ، چرا كه فعاليت هاي ذهني نيازمند مصرف كالري فراوان است وخوب هم بخوابند و پر انرژي در جلسه امتحان حاضر شوند .
رضا معصوم زاده با تاكيد بر اينكه والدين بايد شب امتحان آرامش لازم را براي دانش آموزان برقرار كنند ، مي افزايد : كشكش و خرما جزء منابع غذايي هستند كه مي توانند كالري مناسبي را در روزهاي امتحان به دانش آموزان منتقل كنند.
به هر حال امسال نيز روزهاي امتحان با تمام سختي و مشقتي كه دارد به پايان مي رسد ، دانش آموان با تمام استرس ها و اضطراب ها پا به سال تحصيلي جديدي مي گذارند و يك سال پيشتر مي روند اما به راستي چقدر از آموخته هاي خود را به كار مي گيرند و يا به عبارتي ديگر آموخته هايي كه با اين مشقت در ذهن خود جاي داده اند تا كي در ذهنشان مي ماند و برايشا چه كارايي هايي دارد؟
نظر شما