تنوع مضامین و ترکیب حرفه‌ای‌ها و جوانان در مستندهای بلند فیلم فجر

در میان این 12 فیلم آثار مستندسازان حرفه‌ای و جوان، مستندهایی از شخصیت‌های ماندگار گذشته و حال حاضر کشورمان و همچنین فیلم یک کارگردان پرتغالی درباره فرش ایرانی حضور دارد که می‌تواند ترکیبی متناسب از حضور سینماگران شناخته شده و جوان و توجه به سوژه‌های متنوع باشد. 

فرش پرنده

"اسماعیل که آمد" فرشاد احمدی دستگردی محصول سال 87-86 با زمان 90 دقیقه است. در خلاصه داستان آمده: آغازش از شاه‌عباس است بر کناره زاینده‌رود اصفهان، نقطه اوج ایران عهد صفوی، سپس پس ‌و پیش می‌شویم تا جای پای ایران در این عهد پی‌گرفته شود. تا نقطه فرود، که سلطان‌ حسین باشد و باز به اوج برسیم در وجود نادر.

از عوامل فیلم می‌توان به احمدی دستگردی نویسنده و فیلمبردار، احمدی دستگردی و لیلا شمسی تدوینگر و صداگذار، هومن همامی آهنگساز، ولی‌الله بابالو صدابردار و رسول هنرمند و احمدی‌ دستگردی تهیه‌کننده اشاره کرد. این کارگردان مستندهای "حلزونی‌های دور کم‌کن"، "خصوصی و خودباور"، "سقای تشنه"، "در کسوت کسب"، "قوس بر قدح زنده‌رود" و "اصفهان شهری که ساخته‌ایم" را در کارنامه دارد.  

"این خانه روشن است" محسن رمضانزاده محصول سال 87 با زمان 63 دقیقه است. این مستند درباره حاج‌ حسین‌آقا ملک یکی از بزرگترین وقف‌کنندگان ایران است که 101 سال عمر خود را صرف آبادانی ایران کرد و سال 1351 دار فانی را وداع گفت.

از عوامل فیلم می‌توان به رمضانزاده نویسنده، محمد ارژنگ فیلمبردار و تدوینگر، علی نوری صدابردار و صداگذار و محمود عبداللهی تهیه‌کننده اشاره کرد. این کارگردان دانش‌آموخته مرمت ابنیه تاریخی است و آثار کوتاه داستانی "مرخصی"، "در سایه حصارهای خشتی"، "یادگاری" و آثار مستند "روشنان" و "به ‌سوی درخت زندگی" را در کارنامه دارد.

"ترنای عشقبازان" امید داوری محصول سال 87-86 با زمان 75 دقیقه است. این مستند درباره ترنا؛ شال کمری است که ماه رمضان در قهوه‌خانه‌ها به کف دست حاضرین می‌زنند. آیین ترنا ریشه در میر نوروزی دارد. ابوالفضل ملک‌پور، محمود استادمحمد و داوود فتحعلی‌بیگی؛ از اساتید ترنا در این فیلم حضور دارند.

از عوامل فیلم می‌توان به داوری نویسنده، تهیه‌کننده و طراح صحنه و لباس، نیما شاهوردی‌مقدم و یحیی افضلی فیلمبردار، شاهوردی‌مقدم تدوینگر، مرشد سیدحاجی و مرشد ترنا آهنگساز، سام قاسمی صدابردار، شاهوردی‌مقدم و قاسمی صداگذار اشاره کرد. داوری مستند "غوغای عشقبازان" را در کارنامه دارد.

"چند بار به شب دل باخته‌ای؟" امید بنکدار و کیوان علیمحمدی محصول سال 87 با زمان 63 دقیقه است. این مستند درباره نخستین سمپوزیوم مجسمه‌سازی بین‌المللی تهران است که زمستان 85 در پارک چیتگر برپا شد. از عوامل فیلم می‌توان به بنکدار و علیمحمدی نویسنده و تهیه‌کننده، مرتضی پورصمدی فیلمبردار، آرش زاهدی تدوینگر، آنکیدو دارش آهنگساز، مهدی صالح کرمانی صدابردار و مانی هاشمیان صداگذار اشاره کرد.

این دو کارگردان تولید آثار مستند "چشم‌اندازهای سیاوش‌آباد"، "چه شگفت است عشق که هم زخم است، هم مرهم"، M.D.M.A، "سرخ"، "آسمان سیاه شب"، فیلم بلند سینمایی "شبانه" و "شبانه‌روز" و آثار کوتاه داستانی "عشق تنهاست و از پنجره‌ای کوتاه به بیابان‌های بی‌مجنون می‌نگرد" و "هیچکس با هیچکس سخن نمی‌گوید" را در کارنامه دارند.

"خون است دلم برای ایران" سیدجواد میرهاشمی محصول سال 87-86 با زمان 61 دقیقه است. این مستند نگاهی دارد به هفت دهه تحقیق و پژوهش استاد تاریخ، جغرافیا و ادبیات فارسی دکتر منوچهر ستوده که در سن 98 سالگی همچنان مشغول تحقیق و پژوهش است.

از عوامل فیلم می‌توان به میرهاشمی نویسنده و تدوینگر، رضا الماسی فیلمبردار، الماسی و شهرام میراب‌اقدم صدابردار، رامین و حسین عبدالصدق صداگذار و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و میرهاشمی تهیه‌کننده اشاره کرد. دکتر منوچهر ستوده، عنایت‌الله رضا، علی دهباشی، ایرج افشار، احمد اقتداری، استاد باستانی‌پاریزی و استاد دکتر شفیعی‌کدکنی نیز در این مستند حضور دارند.

موسیقی این مستند از آثار روح‌الله خالقی انتخاب شده است. میرهاشمی مستند "هزار و یک نام" و آثار کوتاه داستانی "آن بالا کسی مرا دوست دارد"، "پانته‌آ"، "آشکار در پنهان" و "آب رخ" را در کارنامه دارد.

"عطر گیسو" مهدی رحمانی محصول سال 87 با زمان 62 دقیقه است. این مستند مروری است بر زندگی استاد امین‌الله رشیدی خواننده و آهنگساز رادیو که در آستانه 86 سالگی است. از دیگر عوامل می‌توان به رحمانی نویسنده، رضا تیموری فیلمبردار، وفا راطبی تدوینگر و صداگذار، هومن همامی آهنگساز، نرگس نافذ چهره‌پرداز، فرشید فرجی صدابردار و حمیدرضا پارسی‌زاد و رسانه حس برتر تهیه‌کننده اشاره کرد.

مهدی رحمانی دانش‌آموخته دانشکده صدا و سیماست و مستند بلند "همراه با کویر" و مستندهای کوتاه "پسران پائیز"، "عاشقانه‌های پل"، "دعای مادرم مهتاب" و "آشیانه‌ای بر باد" را در کارنامه دارد.

"عکس برابر اصل" مهرداد غفارزاده محصول سال 87 با زمان 60 دقیقه است. این مستند در ارتباط با عملیات رمضان است. با هفت عکاس جنگ در یک روز از ماه رمضان قرار گذاشته می‌شود تا در ضیافت افطار پس از 26 سال دور هم جمع شوند و درباره عکس‌ها و عملیات مشترکشان به گفتگو بنشینند.

از عوامل فیلم می‌توان به غفارزاده نویسنده، فرشاد گل‌سفیدی، محمدرضا جهان‌پناه و حسن ناحی فیلمبردار، امیر ولی‌خانی تدوینگر و صداگذار، حامد پناه‌پور آهنگساز، عباس عباسی چهره‌پرداز، خسرو کیوانمهر و حمید یارندپور صدابردار و حسین همایونفر و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تهیه‌کننده اشاره کرد.

"عکس ناتمام بهمن جلالی" عمید راشدی و تورج ربانی محصول سال 87 با زمان 80 دقیقه است. این مستند به بررسی زندگی و آثار بهمن جلالی عکاس برجسته ایرانی می‌پردازد.

از عوامل فیلم می‌توان به راشدی و ربانی پژوهشگر، راشدی، ربانی و مهدی قاسمی فیلمبردار، بیژن میرباقری تدوینگر، علی منتظری آهنگساز، حسین مافی صداگذار و ربانی تهیه‌کننده اشاره کرد. تورج ربانی ساخت مستندهای "میراث" و "سفر سنگ" را در کارنامه دارد.

"من ایرانی‌ام" محسن غلامزاده محصول سال 87-86 با زمان 86 دقیقه است. این مستند به بررسی نوع نگاه شهروندان آمریکای‌شمالی، اروپایی و ایرانی‌ تباران دور از وطن و میزان شناخت آنها از فرهنگ و تمدن باستانی ایران می‌پردازد.

از عوامل فیلم می‌توان به غلامزاده نویسنده، فیلمبردار و تدوینگر، محمود ناصری صدابردار و محبوبه هنریان و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تهیه‌کننده اشاره کرد. رمضانزاده هنرآموخته کارگردانی از حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی است و آثار مستند "اوجی به فراز"، "فیزیک در ایران" و "بم شهری که آرزوی ماست" را در کارنامه دارد.

چند بار به شب دل باخته‌ای؟

"فرش پرنده" ژوران ماریو گیرلو کارگردان پرتغالی محصول سال 86 به تهیه‌کنندگی هومن اطیابی و یک شرکت پرتغالی  (فرناندو سنتیو) تولید شده است. این مستند با نگاهی به فرش ایرانی و بررسی تاثیر هنر فرش ایران به روند رو به رشد هنر کلاسیک اروپا از جمله معماری، نقاشی و ... در سده‌های 16 و 17 میلادی ساخته شده است.

ژوران ماریو گیرلو دکترای هنرهای زیبا از دانشگاه لیسبون دارد و رئیس انجمن کارگردانان پرتغال و همچنین استاد دانشگاه هنرهای زیبا لیسبون و سازنده 14 فیلم بلند سینمایی و مستند است.

"محمدتقی جعفری" مصطفی رزاق‌کریمی به سفارش موسسه فرهنگی هنری شهرداری تهران تولید شده است. علامه محمدتقی جعفری سال 1302 در تبریز به دنیا آمد، 17 سال در نجف تحصیل کرد و سال 1337 به ایران بازگشت. ایشان در طول 75 سال زندگی بیش از 80 اثر منتشر شده و حدود 60 اثر منتشر نشده دارد.

رزاق‌کریمی خودش تدوین این مستند پرتره را بر عهده داشته و ساخت چند فیلم کوتاه و مستند را در کارنامه دارد. وی مستند "یاد و یادگار" را سال 79 نوشته و با همکاری فرهاد ورهرام کارگردانی کرده است. "حس پنهان" نخستین فیلم بلند سینمایی اوست که در بخش فیلم‌های اول جشنواره بیست و ششم فجر نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود.

"میهمان کلمبیا" نادر طالب‌زاده محصول سال 87-86 با زمان 61 دقیقه است. این مستند می‌پردازد به بازتاب حضور رئیس جمهور ایران؛ محمود احمدی‌نژاد در دانشگاه کلمبیا و بازتاب آن در محافل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آمریکا و جهان.

از عوامل فیلم می‌توان به طالب زاده و حسین بهزاد نویسنده، مسعود قندی، علی‌اکبر طالب‌زاده و حسین دهباشی فیلمبردار، حمید جوادی تدوینگر و صداگذار و سعید کاظمی تهیه‌کننده اشاره کرد. طالب‌زاده دانش‌آموخته سینما از دانشگاه کلمبیا است و مستندهای "خنجر و شقایق"، "یازده سپتامبر"، "ساعت 25"، "ما آنجا بودیم"، "والعصر"، "جانبازان شیمیایی"، ... ، فیلم سینمایی "بشارت منجی" و مجموعه "مسیح (ع)" را در کارنامه دارد.

یک سیمرغ بلورین در جشنواره فیلم فجر به بهترین مستند بلند ایرانی اهدا می‌شود. بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر ۱۱ تا ۲۲ بهمن در تهران برگزار می‌شود.