دراین میان، در گذشته نام سازمان مدیریت و برنامه ریزی با تدوین بودجه پر رنگ تر می شد، اما دیگر سازمانی با این نام نداریم و اکنون معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری مسئول تدوین بودجه سالیانه شده است ؛ در و دیوار سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق نیز این موضوع را تائید می کند. البته هنوز آثاری از سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق در اتاقهای این ساختمان در بهارستان تهران دیده می شود و بر روی تلفن های معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی هنوز برچسب سازمان مدیریت و برنامه ریزی نصب است.
به هر حال، گفتگو با رحیم ممبینی معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در پی ماهها تلاش و پس از سه بار تاخیر و در حالی که ساعت 18 و 40 دقیقه یک روز زمستانی را نشان می دهد، آغاز شد.
ممبینی که از ابتدا تا انتهای فرآیند تدوین بودجه 88 کل کشور مرد شمار یک بوده، رو در روی خبرنگار مهر نشسته است و ابتدا می گوید: "وارد جزئیات بودجه نمی شوم." در ادامه مصاحبه به نحوی پیش می رود که ممبینی خودش به اطلاعات کلان بودجه اشاره می کند ولی باز هم وی از اعلام حجم کل بودجه 88، تراز عملیاتی و مصارف ارزی بودجه، حجم دقیق بودجه جاری و عمرانی خودداری و اعلام آن را به روزهای آینده موکول می کند.
همچنین اواسط مصاحبه بود که بحث اصلاح ساختار نظام سلامت کشور مطرح شد و ممبینی گفت: "شهادت می دهم دغدغه رئیس جمهور این موضوع است." گفتگو با ممبینی با پرسشهای دیگری همچون کسری بودجه دولت، اصلاحیه بودجه 87، کوچک سازی و شفاف سازی در بودجه 88 تداوم و در نهایت با پرسشی درباره مکانیزم اجرایی پرداخت نقدی یارانه ها در لایحه بودجه 88 پایان یافت.
در آستانه ارائه بودجه 88 به پارلمان که قرار است رئیس جمهور سه شنبه به مجلس تقدیم کند، بخشهایی از مصاحبه معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبری ریاست جمهوری با مهر در پی می آید:
آیا همه مردم می توانند بودجه را بخوانند
* خبرگزاری مهر : آقای ممبینی! دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری سال گذشته در روزی که لایحه بودجه 87 را به مجلس برد، مطرح کرد دولت به دنبال این است، بودجه سالیانه کشور را به نحوی تهیه و تنظیم کند که همه مردم ایران از قشرهای مختلف بتوانند به راحتی آن را بخوانند؛ آیا در بودجه 88 این اتفاق افتاده است؟
- ممبینی: آنچه که رئیس جمهور گفتند، کوچک سازی و شفاف سازی در لایحه بودجه بوده است، ضمن اینکه بحث جامعیت بودجه درارتباط با دستگاههای "رئیسی" است، به تعبیر مقام معظم رهبری که در ابلاغ سیاستهای کلی این اصطلاح را فرمودند. ایشان برای اولین بار از دستگاههای رئیسی به جای دستگاه های اصلی نام بردند.
دستگاه رئیسی یعنی دستگاه راهبردی یا دستگاه دارای مسئولیت و ماموریت. به استناد قانون اساسی یعنی یا وزرا هستند که از مجلس رای اعتماد می گیرند و یا معاونینی هستند که باز قانون گفته است با حکم رئیس جمهور منصوب می شوند. برهمین اساس، سعی شده است این جامعیت در بودجه نیز رعایت شود.
به عبارت دیگر، یعنی ما تلاش می کنیم آنچه که به عنوان مثال مربوط به کل بودجه بهداشت و درمان است در یکجای بودجه بیاید یا بودجه آب و برق نیز همین طور. این یعنی شفاف سازی و همه بدانند برای این موضوعات چقدر در کشور دارد هزینه می شود. در همین حال، ساختار بودجه هنوز برای جامعیت بیشتر جا دارد.
می شود بودجه را در 50 صفحه تدوین کرد
* یکی از اقدامات دولت در بودجه 87، کاهش تعداد دستگاههای اجرایی از بیش از 600 به 40 دستگاه بود که مجلس با اصل کاهش دستگاههای بودجه ای موافقت ولی تعداد آن را از بیش از 600 به 262 دستگاه کاهش داد. تعداد دستگاههای اجرایی در بودجه 88 چه تعداد در نظر گرفته شده است؟
- ساختار بودجه 88 با شفافیت بیشتری همچون بودجه 87 همراه خواهد بود.
* جزئیات این برنامه دولت را نگفتید؟
- یک روز پس از تقدیم لایحه بودجه 88 به مجلس، جزئیات این برنامه را اعلام می کنیم.
* آیا می شود بودجه را در 50 صفحه نوشت؟
- می شود بودجه را در 50 صفحه تدوین کرد، البته لایحه بودجه 88 کل کشور 50 صفحه ای نیست اما ساختار آن شفاف تر از گذشته شده است.
دغدغه رئیس جمهور برای اصلاح نظام سلامت
* آقای دکتر! در بودجه 88 کل کشور به بحث بیمه های درمانی پرداخته شده است؟
- بله، این کار با اولویت خاصی در حال پیگیری است. هرچند بنده معتقدم که برای ارتقای نظام سلامت کشور حتما باید در ساختارها و فرآیندهای این نظام تجدید نظر کنیم؛ موضوعی که به شدت مورد نظر آقای رئیس جمهور است و دغدغه وی محسوب می شود؛ من شهادت می دهم.
در همین حال، حرکت نظام سلامت ما باید به شکلی باشد که در راستای تاکید سیاستهای کلی برنامه پنجم مردم حدود 30 درصد را از جیب خود پرداخت کنند، الان این میزان بسیار بالاست.
کسری بودجه دولت
* از این بحث خارج شویم. این روزها آمارهای متفاوتی از کسری بودجه سال جاری دولت مطرح شده است؛ از 10 هزار میلیارد تومان گرفته تا 30 هزار میلیارد تومان؛ به واقع از میزان دقیق کسری بودجه دولت بگوئید؟
- ما از مجلس در قالب اصلاحیه بودجه 87 زیر 6 هزار میلیارد تومان درخواست جابه جایی اعتبارات کرده ایم. برخیها بدهی دولت به بانکها را هم به عنوان کسری می دانند که این کسری بودجه تلقی نمی شود.
بودجه که می گوییم یعنی یکسال. از این رو، بدهی دولت به بانکها حاصل سنوات مختلف است. همچنین به عنوان مثال، پشتیبانی امور دام حدود 930 میلیارد تومان که بدهی دارد ، از این رقم 120 میلیارد تومان آن مربوط به دولت نهم است و مابقی مربوط به قبل است.
برهمین اساس، گاهی اوقات مباحث فنی نمی شود و اگر این اقدام انجام شود بهبودی در متغییرهای اقتصادی ما حاصل خواهد شد. این آمار و ارقام را نمی توانیم بگوییم کسری سال 87 ، این کسری سال 87 نیست بلکه یک بدهی انباشته است که به دلایل مختلف مربوط به چند دولت است.
قبلا وزارت نفت یک عددی را گفته بود برای واردات بنزین که آن عدد هم الان به دلیل کاهش قیمت نفت کاهش یافته است. این عدد در صورتی که ما در ارتباط با بنزین اصلاحیه نداده ایم شاید لازم هم نباشد، زیرا واقعا هنوز عدد آن قطعی درنیامده است؛ به دلیل همین نوسانات آنچه ما در قالب اصلاحیه تقدیم مجلس کردیم حدود 6 هزار میلیارد تومان بود.
کسری بودجه آموزش و پرورش
* ولی آموزش و پرورش هم از کسری بودجه چندین هزار میلیارد تومانی خبر داده است؟
- آموزش و پرورش یکسری هزینه های پرسنلی و یکسری هزینه های اداره مدارس دارد. در واقع انجام ماموریت هزینه های پرسنلی به دو طریق است؛ یکی بحث پرداخت حقوق و مزایا و حق الزحمه اعم از رسمی ، پیمانی، قراردادی ، حق التدریس و حق الزحمه ای و غیره.
بخش دیگر هم به پاداش پایان خدمت مربوط می شود. در همین حال، بخشی از پاداش پایان خدمت را در این کسریها دیدیم، بخشی هم قرار شد سهام داده شود که به دلیل شرایطی که پیش آمده، این سهام الان اتفاق نیفتاده است؛ لذا بخشی از پاداش پایان خدمت در این کسریها نیست.
البته آموزش و پرورش تعداد قابل توجهی بازنشسته پیش از موعد داشته است که اینها پاداش پایان خدمت را طلبکارند و قرار بود سهام به اینها داده شود.
در مابقی موضوعات در این کسریها پیش بینی شده است. البته در ارتباط با پاداش پایان خدمت اینها اقدام لازم صورت گیرد. باید دید وضعیت سهام به چه صورتی می شود زیرا برای پرداخت آن تصمیم گرفته شد ولی خورد به شرایط موجود. بخشی هم در همین کسریها پیش بینی شده است.
بودجه 88 بدون متمم
* در سالهای گذشته شاهد بودیم که بودجه با چندین متمم همراه می شد ولی این کار در سال جاری متوقف و فقط یک اصلاحیه کمتر از 6 هزار میلیارد تومانی به مجلس رفت. با این وجود، می توان امیدوار بود لایحه بودجه 88 بدون متمم و اصلاحیه همراه شود؟
- می خواهیم چیزی به نام متمم نداشته باشیم. من در ابتدای امسال هم گفتم که به بودجه امسال متمم نمی خورد که این اتفاق افتاده است. با این بودجه ای که برای سال 88 تنظیم کردیم امیدواریم متمم نداشته باشیم.
البته در اصلاحیه بودجه ای هم که به مجلس تقدیم کردیم اعتبارات اساسا مربوط به کسریهای حقوق و مزایا است، یعنی بیشتر هزینه های پرسنلی است. این هزینه های پرسنلی را ما در پایه بودجه 88 دیده ایم که امیدواریم با این اقدام دچار کسری در ارتباط با هزینه های پرسنلی نشویم.
* یعنی در اصلاحیه بودجه امسال اعتباری برای تامین واردات بنزین پیش بینی نشده است؟
- اصلاحیه در ارتباط با هزینه های پرسنلی از جمله اجرای قانون خدمات کشوری برای بازنشستگان است. قانون گذار برای بازنشستگان 740 میلیارد تومان برای 6 ماهه اول امسال تصویب کرده بود. قانون گذار گفت از زمان تصویب تا پایان شهریور87 سهام به بازنشستگان بدهید. از مهر تا پایان سال نیز 740 میلیارد تومان برای بازنشستگان دید و گفت، بقیه اش دیون شود.
برهمین اساس، دولت با توجه به اینکه حقوق بازنشستگان پائین بود، به خصوص بازنشستگان قبل از 79، تصمیم گرفت که دیون ندهد و نقدی پرداخت کند. بخشی از این اعتبار این موضوع نیز در اصلاحیه آمده است.
* بالاخره در اصلاحیه بودجه امسال اعتباری برای تامین واردات بنزین دیده نشده؟
- ما در اصلاحیه برای بنزین حکمی پیش بینی نکردیم.
* قیمت بنزین و گازوئیل در بودجه 88 چطور؟
- در طرح تحول اقتصادی با محوریت لایحه هدفمندکردن یارانه ها به این موضوع پرداخته شده است.
* مکانیزم اجرایی نقدی کردن یارانه ها در بودجه 88 به چه نحو خواهد بود؟
- این موضوع نیز در لایحه هدفمندکردن یارانه ها دیده شده است. به عبارت دیگر، به موجب همین لایحه که تقدیم مجلس شده است، درصدی از منابع به بودجه عمومی تزریق می شود.
==============================
گفتگو از مجتبی قمری وفا
نظر شما