هنگام رويارويي با زلزله چه بايد كرد ؟

بايد به كارهايي كه به هنگام زلزله انجام خواهيد داد كاملا فكر كنيد. ممكن است در منزل و يا در سالن اجتماعات، در حال تماشاي تئاتر، در استاديوم، با دوستانتان، در حال زانندگي و يا مشغول انجام ساير كارهاي روزمره باشيد. برنامه ريزي و آمادگي باعث ميشود كه شما بهنگام زلزله فردي خونسرد و آرام ولي موثر باشيد. بايد نزديكترين مراكز  امداد و نجات مانند كلنيكها، آتشنشاني و مراكز پليس را بشناسيد.
يك كيف شامل ضروريترين وسايل را آماده كرده و در يك مكان امن و قابل دسترس قرار دهيد تا بعد از زلزله مورد استفاده قرار دهيد. مهمترين نيازها بعد از زلزله عبارتند از: تغذيه، بهداشت، عمليات نجات و كمك به ديگران كه براي اين عمليات نياز به ادواتي داريم كه جمع آوري آنها بعد از زلزله ممكن است غير ممكن باشد. پس بهتر است آنها را قبل از وقوع زلزله آماده كنيم و در يك كيسه و در يك مكان امن قرار دهيد.
با اين تجهيزات شما ميتوانيد خود و خانواده خود را بعد از زلزله تا رسيدن نيروهاي امداد و نجات تا هفتاد و دو ساعت و يا بيشتر در خانه، محل كار و يا اتومبيل خود حفظ كنيد.شما بايد مايحتاج خود را بر اساس تشخيص خود در منزل، محل كار و در اتومبيل شخصيتان آماده نماييد.
  وسايل ضروري 
1. جعبه كمكهاي اوليه شامل باند و گاز، ابزار استريل، پماد سوختگي، آنتي بيوتيك، آسپرين، يك قيچي كوچك، قطره چشمي، و داروهاي مورد نياز كه هر كدام از اعضاي خانواده بطور معمول در آن استفاده مي كنند.
2. يك درفتر يادداشت، شامل شماره تلفن هاي ضروري مراكز امداد و نجات چراغ قوه و باتريهاي تازه
3. راديوي ترازيستوري با باتري هاي شارژ شده.
4. يك كپسول كوچك آتش خاموش كن
5. دستكش ضخيم و كفش سبك
6. وسايل بهداشت فردي مانند حوله، صابون، مسواك، خمير دندان، پودر شوينده، دستمال
7. انبردست و پيچ گوشتي، بيل و يك كلنگ كوچك
8. آب حداقل 4 ليتر آب براي هركدام از افراد در يك ظرف نشك ذخيره كنيد. ظرفها بايد بصورت مرتب از نظر تازگي و سلامت كنترل شده و تعويض شونده.
9. مواد غذايي، شامل براي سه روز بر اساس تعداد اعضاي خانواده مانند غذاهاي كنسروي، كمپوت، بيسكويت، آب نبات و غيره.   

 توصيه هاي ايمني قبل از زلزله در منزل 

با يادگيري توصيه هاي ايمني و بكار گيري آنها هر شخص قادر است كه زندگي خود و خويشاوندان خود را در برابر خطرات زلزله حفظ نمايد. 

برآوردهاي ايمني 

• آسيب پذيري منزل خود در برابر زلزله را برآورد نماييد. آتشسوزي كه از زلزله حاصل ميشود، ميتواند در اثر شكستگي لوله هاي روغن و گاز و يا جدائي در اتصالات آنها اتفاق بيفتد. بنابراينبايد گرم كن و ساير تجهيزات نفت سوز و گازسوز را با پيچ و مهره و بقيه وسايل موجود در جايشان محكم ببنديد و در صورت امكان از اتصالات انعطاف پذير استفاده كنيد.

• شما بايد اشياء سنگين مانند كتابخانه ها، گلهاي آوبزان و چراغها را در جاي خود محكم كنيد.

• اشياء سنگين و بزرگ را در رديفهاي پايين قفسه ها قرار دهيد و وسيايل را بر اساس آيين نامه هاي ايمني به ديوار متصل نماييد [ البته در ايران براي اينگونه موارد آيين نامه اي وجود ندارد و معمولا بر اساس تجربه صنعتكاران انجام ميپذيرد و يا در صورت امكان بايد از آيين نامه هاي ساير كشورها استفاده شود].

• لوازم سنگين و بلند منزل مانند يخچال و فريزي، كمدهاي ديواري بلند و قفسه هاي كتاب بعنوان اشياء غير ايمن به حساب ميآيند كه بايد آنها را در محل خود محكم ببنديد. اگر آنها ايمن نيستند بايد در هنگام زلزله از آنها دور شويد.

• لوله هاي آبگرمكن، و سقفهاي شيرواني را چك كنيد و احتمال افتادن آنها به هنگام زلزله را كاهش دهيد. بايد مواظب اشياي موجود در قسمتهاي خارجي ساختمان مانند كولر و گياهان آويزان در كنار پنجره ها باشيد و آنها را كاملا ايمن نماييد يا به جاي ديگري منتقل نماييد.

• در امر ساخت و ساز و همچنين بازسازي ساختمانهاي قديمي براي كاهش خطرات زلزله بايد بر اساس آيين نامه هاي ساختماني عمل نماييد.

• براي شناسايي مكانهاي ايمن، راههاي خروجي و شيرهاي اصلي آب و گاز و سويچ اصلي برق، يك نقشه از منزل خود تهيه نماييد.

• كيف حاوي وسايل ضروري را در مكان مطمئني كه دسترسي به آن آسان باشد، قرار دهيد و محل قرار گيري آن را به ساير اعضاي خانواده نيز اطلاع دهيد.

  اعضاي خانواده بايــــــد 

• همه  اعضاي خانواده بايد نحوه قطع جريان برق و يا بستن شير فلكه اصلي آب، گاز و غيره را فرابگيرند.

• تا آنجه كه ممكن است همه اعضا، كمكهاي اوليه را يادبگيرند، براي اينكه بعد از يك زلزله شديد، درمانگاهها و بيمارستانها بشدت پرازدحام خواهند شد و بنابراين دسترسي به امكانات پزشكي بسيار دشوار ميگردد.

• هر هز چندي افراد خانواده با فرض يك زلزله در منزل، به تمرين عمليات ايمني و پيشگيري در مقابل آن با همكاري اعضاي خانواده بپردازند.

• اعضاي خانواده بايد اتفاقات و تصادفات ناگوار احتمالي كه ممكن در اثر زلزله در منزل روي دهد از بين ببرند براي مثال ممكن است مجبور شوند كه محل خواب خود را از كنار پنجره ها دور كنند. خروجي ها و راه روها را چك كنند و اشيايي كه ممكن است باعث مسدود شدن آنها شوند را به محل ديگري منتقل نمايند.

• محل دربهاي خروج اضطراري، زنگهاي اعلام خطر و كپسول آتشنشاني را بايد بدانند تا در زمان مناسب بلافاصله از آن استفاده كنند.

• از مهارت همسايگان خود اطلاع داشته باشند چرا كه اين امر ميتواند تعداد روزهاي زنده ماندن تا رسيدن نيروهاي امداد را افزايش دهد.

• هر از چند گاهي بايد بحث زلزله و ساير خطرات طبيعي در خانواده مطرح شود و توصيه هاي لازم يادآوري گردد.

  توصيه هاي ايمني قبل از وقوع زلزله در ساختمانهاي اداري : 

در صورتي كه ساختمان اداري شما بدون مقاومت لازم در مقابل زلزله هاي شديد ميباشد با همكاري مشاوران و افراد خبره براي مقاوم سازي اين ساختمانها اقدام نماييد.

• قطعات دكوراسيون در سقف اتاقها را مورد بررسي قرار دهيد و در صورت نياز آنها را تعمير كنيد.

• لامپهاي مهتابي (فلورسنت) در سقف اتاقها بايد در محل خود كاملا محكم بسته شده و توسط دو سيم در دو انتها مهار شوند.

• چراغها بايد بصورت كاملا مطمئن به سقف متصل شوند.

• براي جلوگيري از افتادن كانالهاي تهويه هوا، اين قطعات بايد در محل خود به طرز صحيحي مهار شوند.

• بلندگوها كه در قسمتهاي مختلف راهروها نصب شده اند، بايد محكم بسته شوند تا تكانهاي آنها به هنگام زلزله كاهش يابد. چرا كه وجود آنها در ساختمان ضروري است. ( براي ارسال پيامهاي ضروري)

• محل قرار دادن سيستم هاي مخابراتي و ارتباطي بايد بدقت بررسي شود و از ايمني آنها اطمينان حاصل گردد.

•  برقرري سيستم ارتباطي داخل ساختمان از طريق تلفنهاي بيسيم و قابل حمل در هر قسمت عمل جمع آوري اطلاعات از افراد و وضعيت محل را به راحتي امكان پذير ميسازد.

• كپسولهاي آتشنشاني به همراه راهنماي استفاده از آنها در فواصل معيني قرار دهيد و كارمندان را از محل آنها آگاه سازيد.

• مكانهاي آسيب پذير داخل ساختمان از قبيل آزمايشگاهها و كارگاهها را شناسايي كرده و آنها را ايمن نموده و اشياء را در محل خود ثابت نماييد.

• در تمام طبقات و اتاقها ليست اسامي كارمندان را تهيه نماييد.

• نقشه اي از تمام مكانهاي مهم، اتاقها، راهروها، راه پله ها و موقعيت انبارها تهيه نماييد.

• ليستي از تمام دارايي ها و وسايل قسمتهاي مختلف براي برآورد خرابي هاي احتمالي پس از زلزله تهيه نماييد.

• ليستي از شماره تلفنهاي ضروري شامل آتش نشاني، بيمارستانها و درمانگاهها تهيه نماييد.

• با همكاري كارمندان در بخشهاي مختلف تجهيزات اداري حجميم مانند كامپيوترها و دستگاههاي كپي را با بستهاي فلزي و يا كمربندهايي ببنديد، چرا كه احتمال جابجايي آنها بهنگام زلزله وجود دارد و ممكن است باعث انسداد دربها و راههاي خروجي شوند.

• با همكاري كارمندان قفسه ها، فايلها و كتابخانه ها را بصورت مناسبي به ديوار متصل نماييد.

• اشياء سنگين را در قفسه هاي بايگاني قرار ندهيد چرا كه احتمال سقوط آنه وجود دارد.

• از كارمندان بخواهيد كه ميزهاي كار خود را در كنار پنجره ها و يا زير لامپها و اشياء آويزان قرار ندهند.

• پارتيشن ها را در مكان خود با بست فلزي ببنديد.

• مطمئن شويد كه كارمندان درب فايلها را وقتي كه استفاده نميكنند، قفط كنند.

• با هم همكاري نماييد، اشيايي مانند گرم كن كه احتمال اشتعال آنها وجود دارد را كنترل نماييد.

• بايگاني و انبار نقاطي هستند كه بدليل وجود اشياء قابل اشتعال در آنها مستعد آتشسوزي بعد از زلزله شديد هستند.

• سعي نماييد مواد قابل اشتعال مانند روغن و گاز را از وسايلي مانند كاغذ، كيسه پلاستيكي و كارتن ها دور نگه داريد و اقدامات احتياطي در مقابل آتشسوزي را در اين مكانها انجام دهيد و نيز تجهيزان اتفاء حريق در آنها نصب نماييد.

• از آنجا كه آزمايشگاه محل نگهداري مواد خطرناك و قابل اشتعال است، لازم است كه توصيه هاي ايمني را مانند بايگانيها و انبارها در آزمايشگاه هم در نظر بگيريد. همچنين حتما مواد آزمايشگاهي خطرناك و قابل اشتعال را در ظروف پلاستيكي و نشكن قرار دهيد. 

  همه كارمندان بايد  : 

• همه كارمندان بايد طراحي راههاي فرار دپارتمان خود را مطالعه كنند

• وقتي كه وارد اتاقي ميشوند بايد تمام راههاي فرار، محل كپسول آتش خاموش كن و همچنين جعبه كمكهاي اوليه را كاملا بدانند.

• وقتي از يك بخش به بخش ديگري منتقل ميشوند بايد پله ها و پله هاي اضطراري را بشناسند.

• كارمندان بايد وسايل شخصي و ضروري خود را به همراه يك جفت كفش در يك جعبه جداگانه، درداخل كمد خود قرار دهند تا به آساني به آن دسترسي داشته باشند.

• تمام شماره تلفنهاي ضروري را روي يك كارت همواره در كيف پول خود داشته باشند.

• زير ميز هميشه بايد يك مكان مشخص (180 سانتيمتر مربع) براي لحظه خطر وجود داشته باشد.

• نكات زير بسيار مهم هستند:
  آموزشهاي ضروري كمكهاي اوليه با همكاري هلال احمر
  
  تشويق كارمندان به شناخت دقيق كليه مكانهاي ساختمان، مخصوصا مكانهاي نا امن و راههاي اضطراري
  
  آموزش استفاده از آتش خاموش كن به كارمندان و نحوه خاموش كردن آتش با آنها
  
  آگاه كردن كارمندان از محل تجهيزات آب، گاز، و الكتريسيته براي قطع جريان آنها در مواقع ضروري.
  هنگام زلزله چه كار كنيم ؟

• توصيه هاي ايمني، حين وقوع زلزله، براي هنگاميكه در خانه هستيد:
  
  اگر هنگام وقوع زلزله در خانه هستيد، ميتوانيد جان خود و بستگانتان را با داشتن آگاهي در مورد پناه گرفتن و انجام عكس العمل سريع و مناسب نجات دهيد. بنابراين لازم است كه نكات ذيل را مد نظر داشته باشيد:
  از پنجره ها و كمدهاي بلند كه بدون مهار هستند و همچنين اشيايي كه ممكن است بر روي شما سقوط كنند دور شويد.
  ميبايست در زير ميز ناهار خوري يا ميز تحرير و يا تخت
  اگر محل ايمن وجود ندارد و شما در كريدور هستيد به كنار ديوار رفته و در حالي كه نشسته ايد سر خود را بر روي زانوهايتان خم نموده و ضمن اينكه با كف دستهايتان پشت سر خود را گرفته ايد با بازوانتان سر خود را محافظت كنيد.
    توصيه هاي ايمني حين وقوع زلزله براي ساختمانهاي اداري:
  اگر هنگام وقوع زلزله در محل كار خود هستيد با يادآوري و استفاده از آموزشهاي ايمني، ميتوانيد جان خود و همكارانتان را نجات دهيد. كارمندان ميبايست بدانند كه در چنين مواردي:
  ميبايست اعتماد به نفس داشته و آرامش خود را حفظ كنند.
  ميبايست از پنجره ها و فايلهايي (كمدهايي) كه در محل خود محكم نشده اند، دور شوند.
  ميبايست از منابع تامين الكتريسيته [ پستهاي الكتريكي يا كابلهاي فشار قوي ] كه احتمال حركت، تخريب يا سقوط دارند، دور شوند.
  ميبايست از منابع خطر و يا محلهاي قابل اشتعال دور شوند.
  نبايد به سمت كريدورها يا خروجيهاي اضطراري هجوم ببرند.
  نبايد از پله ها يا آسانسور استفاده كنند.
  همچنين ميبايست سريعا در مكانهاي ايمن ساختمان از جمله چارچوب دربها و يا زير ميزهاي كار، پناه بگيرند.

• از پنجره ها و دربها دور شويد.

• از اشيايي كه ممكن است بر روي شما سقوط كند و يا پرت شود دوري كنيد.

• زير ميز، محلي مطمئن براي پناه گرفتن است. زير ميز خود در كلاس پناه بگيريد و پايه هاي آنرا محكم با دست بگيريد تا از حركت آن جلوگيري كنيد.

• ميان چهارچوب دربها محلي مطمئن براي پناه گرفتن است. چهارچوب درب را با دستانتان محكم بگيريد و مراقب بسته شدن دربها باشيد.

• اگر در محلي مانند كريدور هستيد و به ميز يا چهارچوب دربها دسترسي نداريد، از اشيايي كه ممكن است بر روي شما سقوط كنند دور شويد، نزديك ديوار رفته و يا كنار آن بشينيد و سر خود را بر روي زانوهايتان خم نموده و ضمن اينكه با دستهايتان پشت سر خود را گرفته ايد با بازوانتان سر خود را محافظت كنيد.

• اگر در كتابخانه، آزمايشگاه يا كارگاه هستيد و بخاطر تجمع مقابل دربها قادر به خارج شدن نيستيد از قفسه ها دور شده و به دنبال پناهگاه باشيد.

• اگر هنگام وقوع زلزله در راه پله هستيد به سمت بالا يا پايين نرويد، بنشينيد و سر و گردن خود را توسط دستهايتان بپوشانيد.

• اگر در در حياط مدرسه هستيد از ساختمان، ديوار، سازه هاي بلند فولادي يا چوبي و از سبد هاي بسكتبال دور شويد.