بهره‌گیری از حال و هوای غزل امروز / بهرامی درگیر کلان روایت‌هاست

به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی مجموعه شعر "تا آخر دنیا برایت می‌نویسم" سروده‌ علیرضا بهرامی عصر دیروز با حضور علیرضا طبایی، محمد رمضانی فرخانی و آرش شفاعی در فروشگاه کتاب روشن برگزار شد.

در ابتدای این نشست علیرضا طبایی - شاعر و ترانه‌سرا - با اشاره به اینکه کتاب مذکور نخستین مجموعه شعری بهرامی است و به همین دیل نمی‌تواند معیار قضاوت درباره جهان شعری وی قرار گیرد، گفت: "تا آخر دنیا برایت می‌نویسم" در قیاس با اولین مجموعه شعر شاعر هیچ کم ندارد و مطمئناً در آینده شاهد آثار ارزنده‌تری از وی خواهیم بود.

ساختارشکنی و مضمون‌گریزی از جمله ویژگی‌های شعر بهرامی است

وی سپس به ویژگی‌های این اشعار - که عمدتاً غزل‌اند - پرداخت و افزود: بهرامی در حال و هوای روزگار امروز و غزل امروز تنفس می‌کند و تلاش کرده ضمن بهره بردن از سنتهای ادبی، به شعر امروز نزدیکتر شود و در واقع غزل او به گونه‌ای است که ما می‌توانیم با بسیاری از ویژگی‌های غزل امروز آشنا شویم. ساختارشکنی و مضمون‌گریزی از دیگر ویژگی‌های شعر بهرامی است.

این شاعر ادامه داد: بهره‌گیری از واژه‌های تازه و حتی استفاده از کلمات دخیل - البته نه مانند بسیاری از شاعران دیگر که در استفاده از آنها دچار اغراق می‌شوند - دیگر ویژگی بهرامی در شعر است. او خودش را در برج عاج ذهنش محبوس ‌نمی‌کند و اگر از انسان امروز سخن می‌گوید، ما هم حس می‌کنیم که با آن موقعیت‌ها بیگانه نیستیم.

طبایی در عین حال گفت: البته گاهی جسارت در اشعار بهرامی کم دیده می‌شود؛ منظورم از جسارت، تجربه کردن افق‌های تازه، پر و بال زدن در آنها و شکستن حصارهایی است که به دور ادبیات کلاسیک ما بسته شده است.

شعر نه "یک محصول" بلکه "ماحصل" کار فکری یک شاعر است

در ادامه این نشست محمد رمضانی فرخانی - شاعر و منتقد ادبی - نیز در سخنانی گفت: علیرضا بهرامی سراغ غزل نرفته و اتفاقاً خوشبختی‌اش این است که غزل به سراغ او آمده است. البته هنوز مایه‌های کمی از توانایی به سراغ بهرامی آمده که آن هم به خاطر تجربه‌های مختلف زندگی است که برای هر انسان یا پیش می‌آید یا نمی‌آید.

وی شعر را نه "یک محصول" بلکه "ماحصل" و حاصل کار فکری یک شاعر دانست و افزود: امروز شاعران ابتدا به رسانه‌ها و بعد به ناشرانشان نگاه می‌کنند در حالی که شاعر دیروز انسان بزرگی بود و این هم به دلیل این است که به ناشر فکر نمی‌کرد بلکه خودش نقطه شعرش را می‌گذاشت.

فرخانی سپس به اهمیت و ویژگی‌های غزل پرداخت و گفت: غزل بعد از انقلاب اسلامی اوج ‌گرفته اما به دستاوردی نمی‌رسد؛ غزل جایی بروز پیدا کرده که یا رنسانی بوده یا رستاخیزی که رخ داده است و متاسفانه شاعران ما از غزل تنها به عنوان یک قالب شعری استفاده می‌کنند و نه بیشتر.

جنبه خبرنگاری را در شعر بهرامی ندیدم

در ادامه نشست مذکور، آرش شفاعی - شاعر و روزنامه‌نگار - نیز در سخنانی با اشاره به حرفه اصلی علیرضا بهرامی - کار در رسانه‌ - گفت: واکنش من به این مجموعه پس از نخستین باری که آن را خواندم، واکنشی از نا امیدی و امید توامان بود. همیشه این سوال برایم مطرح بوده که "آیا کار رسانه مزاحم کار هنری است یا خیر؟" وقتی جنبه رسانه‌ای و خبرنگاری را در شعر بهرامی ندیدم، ناراحت شدم اما وقتی فهمیدم که می‌شود شعر گفت و دچار زبان یک بار مصرف رسانه نشد، خوشحال شدم.

وی سپس به تجربه‌گرایی بهرامی به ویژه در سرودن غزل پرداخت و افزود: با این وجود بهرامی در غزل‌های مجموعه حاضر، وزن‌هایی را تجربه کرده که آنقدر نفس گیر و موسیقی کش‌اند که دیگر فرصتی برای خوانش غزل‌ها به وجود نمی‌آید. استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌های نو از دیگر ویژگی‌های شعر وی است.

این شاعر بهرامی را شاعری دانست که حوادث کمی در شعرش رخ می‌دهد و اضافه کرد: شاید دلیل این امر آن است که بهرامی شاعر بسیار وسواسی است و با خودآگاهش بسیار طرف می‌شود و به این جهت که با تمام عقلگرایی به سراغ شعر می‌رود. او همچنین جسارت وارد شدن در جزئیات رخدادها را ندارد که البته این مورد در شعر من و بسیاری از همنسلان من هم دیده می‌شود.

شاعر درگیر کلان روایت‌هاست

وی همچنین بهرامی را درگیر کلان روایت‌ها توصیف کرد و گفت: بهرامی بسیار کم وارد جزئیات و تصاویر و من‌های جزئی می‌شود و اتفاقاً جاهایی که این کار را می‌کند، خوب عمل کرده و می‌کند به شرطی که بتواند برخورد مودبانه و نرم‌تنانه با کنار بگذارد. مجموعه شعر "تا آخر دنیا برایت می‌نویسم" - البته تنها چند غزل آن - نقطه عزیمت خوبی برای رسیدن بهرامی به ساحت غزلی است که از او انتظار می‌رود.

در پایان این نشست نیز علیرضا بهرامی سراینده مجموعه شعری "تا آخر دنیا برایت می‌نویسم" با اشاره به گستردگی زندگی انسان‌ها در جهان، گفت: من به عنوان شاعری که در تهران زندگی می کنم، مسلماً با کسی که در فضای آب رکن آباد سکونت دارد، فاصله دارم؛ اینجا همه‌اش سرب، آلودگی، ترافیک واضطراب است. من هم با عقیده شفاعی موافقم که شاعر باید جزءنگر باشد اما نباید جزئی نگری او آزاردهنده باشد.