قيام پانزده خرداد :
پس از سخنراني آتشين و تاريخي حضرت امام خميني ره در سيزدهم خرداد 1342 در مدرسه فيضيه قم عليه رژيم ستمشاهي ، عمال رژيم در سحرگاه پانزدهم خرداد سال 1342، با هجوم به منزل ايشان دستگير كرده و به زنداني در تهران منتقل كردند . با انتشار خبر دستگير حضرت امام ره بسياري از مردم قم در منزل ايشان حضور يافتند و جوياي حال ايشان شدند . آنگاه جمعيت به همراه پسر بزرگ حضرت امام ، حاج آقا مصطفي ، به سمت حرم مطهر حضرت معصومه (س) به حركت در آمد و چنان شد كه در عرض چندين دقيقه فوج جمعيت شعار گويان به مذمت رژيم ستم شاهي پرداختند . مردم شعار "يامرگ يا خميني" سر مي دادند .
در ساعت ده صبح، نظاميان رژيم پهلوي با حضور دربرابر مردم به گشودن تير عليه مردم پرداختند و شمار كثيري از تظاهر كنندگان را به خاك و خون كشيدند . اما امر تنها به قم محدود نشد . مردم تهران نيز با حضور در خيابانها نسبت به دستگير حضرت امام دست به اعتراض گستدره اي زدند كه با واكنش شديد رژيم پهلوي روبرو شد . در اين ميان جمعيت شعار مي داد «يا مرگ يا خميني » و نظاميان هم مردم را بي هيچ دريغي به رگبار مي بستند . در اين ميان شهر هاي ديگر كشور نيز
مانند شيراز، تبريز و مشهد بستر اعتراض عليه رژيم شد . در آن شهر ها نيز بسياري از مردم به درجه شهادت نايل آمدند .
قيام پانزده خرداد كه بعدها به نقطه عطفي در تاريخ ايران بدل شد بسياري از وقايع بعدي را رقم زد كه در پايان نيز پيروزي انقلاب اسلامي را به دنبال داشت .
قيام مردم گيلان به رهبري ميرزا كوچك خان :
در چنين روزي در سال 1299 ه ش قيام ميرزا كوچك خان آغاز شد .
يونس ملقب به ميرزا كوچك ، پس از آن كه خواندن و نوشتن را در يكى از مكتب خانههاى زادگاهش آموخت، درنوجوانى
به فراگيرى علوم دينى و معارف قرآنى و روايى روى آورد و چندين سال در مدرسه حاجى حسن واقع در صالح آباد و مدرسه جامع رشت به يادگيرى زبان و ادبيات عرب، منطق، مقدمات فقه و اصول پرداخت . وي در سال 1322 ه.ق در عالىترين درس دوره سطح حوزه علميه يعنى آموختن كفايةالاصول شركت جست و در محضر آية الله سيد عبدالوهاب صالح ضياء برى تلمذ كرد . او در سن 28 سالگى به درجه اجتهاد نايل آمد .ميرزا كوچك خان جوانى خوش اندام، مودب و فروتن بود. چشمانى زاغ، سيمائى متبسم، بازوانى ورزيده و پيشانى باز داشت. در روابط اجتماعى با دوستان، خويشاوندان و آشنايان بسيار خوش برخورد، باعاطفه و توام با صميميت بود و از جنبه روحى، عفيف و انسانى معتقد به فرائض دينى و مؤمن به اصول اخلاقى به شمار مىآمد. با قرآن بسيار مانوس بود ودرتصميم گيرىها به اين كلام آسمانى تفال مىزد و به استخاره عقيده خاصى داشت و اغلب كارهايش را با استخاره انجام مىداد. هيچ گاه واجباتش ترك نمىگرديد و عبادات مستحبى را نيز انجام مى داد. او تحت تاثير انديشههاى آخوند خراساني به حوزه عمل سياسي روي آورد و رهبرى روحانيت رشت را در انقلاب مشروطه به عهده گرفت . ميرزا بعد ها در فتح تهران شركت كرد و در جنگ سه روزه مجاهدين با قواي استبداد مامور جبهه قزاقخانه بود .مجلس شوراي ملي در سالهاي پاياني عمر خود استخدام مورگان شوستر آمريكايي را به تصويب رساند . مورگان سه سال به رياست خزانه داري كل منصوب شد و در سيستم مالي كشور اصلاحات مالي چشم گيري را رقم زد . اما روس ها و انگليس ها كه تاب حضور كشور ثالثي را در ايران نداشتند و ايران رادر تيول خود مي پنداشتند نسبت به اين كار اعتراض كردند . در اين زمان روسيه طي اولتيماتومي به ايران خواستار اخراج شوستر از كشور شد . در اين زمان نيز ميرزا در ماجراي اولتيماتوم روسيه به ايران كه منجر به تعطيلي مجلس شد در رديف مخالفان قبول اولتيماتوم در آمد . بر اساس قرار داد 1907 م ايران ميان روس ها و انگليسي ها تقسيم شد . شمال ايران به اشغال روس ها در آمد . و پس از جنگ اول جهاني نيز انگليسي ها با اشغال بوشهر به سوي شيراز پيشروي كرده و مناطق جنوبي ايران را به تصرف خود در آوردند . كوچك خان درهمين زمان بود كه با گرويدن به انديشه اتحاد دنياي اسلام تشكيلات نظامي را بوجود آورد تا به نجات كشور بپردازد . وي به همين منظور نهضت جنگل را پايه ريزي كرد .هيات اتحاد اسلام مرامنامه اي در نه ماده تصويب كرد كه بر اساس آن حكومت در دست نمايندگان مردم قرار مي گرفت . اين مرامنامه حاوي 34 ماده بود و شمول آن تمامي حوزه هاي اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي را در بر مي گرفت . وي بعد ها تصميم گرفت كه با ايجاد يك پايگاه نظامي و تهيه سلاح گرم شمال كشور را از لوث وجود اشغالگران روس پاك كند . اما در اين ميان دشمن جنگلي ها تنها روسيه نبود بلكه دولت ايران كه به شدت تحت فشار روس ها بود با مبارزه عملي و علني با قواي جنگل پرداختند . نخستين نبرد سنگين جنگلي ها با قواي دولتي و در همين راستا در منطقه كسما شكل گرفت . در اين نبرد جنگلي ها دشمن تا بن دندان مسلح را از پاي در آوردند . البته در نبردهاي بعدي روس ها و دولت مركزي ايران در اقدامي هماهنگ ضربه سختي به جنگلي ها وارد ساختند . جنگلي ها تازماني كه تزارها ، قدرت را در دست داشتند به مبارزه و مخالفت با آنان پرداختند . اما در آغاز پيروزي انقلاب اكتبر روسيه ، روابط جنگلي ها با روسيه تبد يل به روابط حسنه شد . در اين ميان دولت انگلستان هم به نهضت جنگل پيام داده بود كه در صورت اجازه عبور ارتش انگلستان از گيلان به روسيه ، بريتانيا حكومت جنگلي ها را در گيلان به رسميت مي شناسد اما پاسخ ميرزا به اين پيشنهاد منفي بود . پس از آن بود كه روسها رفتار خود را تغيير دادند. در اين ميان ژنرال بيچراخوف فرمانده قشون روس در گيلان با انگليسي ها هم دست شد و خواست كه از اين طريق نيروهاي خود را براي سركوب انقلاب بلشويكي اعزام نمايد . در اين زمان بزرگترين نبرد ميان روس ها و جنگلي ها در منجيل رخ داد . پس از آن انگليس و روس در اقدامي هماهنگ گيلان را به تصرف خود در آوردند ودر اين زمان مبارزات ميرزا وارد دور تازه اي شد .
بعدها در سال 1299 روس ها رفتار خود را به طريق مزورانه اي تغيير دادند و به ميرزا كوچك پيغام دادند كه حاضرند با آنها همكاري كنند . ميرزا در مواردي با روس ها به توافق رسيد كه از ميان مفاد توافقنامه مي توان به تاسيس حكومت جمهوري انقلابي در گيلان ، عدم مداخله شوروي در ايران و عدم اجراي اصول كمونيسم و ممنوع بودن تبليغات كمونيستي در كشور اشاره كرد . حكومت جمهوري در گيلان شكل گرفت . اما بر خي از عناصر كمونيست مرام چون احسان الله خان دوستدار و خالو قربان پست هاي كليدي را از آن خود كردند . در اين مرحله بود كه سياست تهي كردن از داخل نهضت جنگل از سوي روس ها نمود بيشتري يافت . با اين رهيافت ، حوزه عمل كمونيست ها در گيلان افزايش يافت تا آن جا كه كودتايي سرخ در رشت از سوي روس ها رخ داد . كودتا گران حملات سنگين خود را عليه نهضت جنگل آغازكردند و نقشه ترور ميرزا را كشيدند والبته در اين ميان به تبليغات اصول كمونيستي خود در گيلان مشغول شدند . پس ازآشكار شدن سياست روسها و همچنين پس از به ثمر رسيدن كودتاي سال 1299 ، قواي دولتي رضا خان از تفرق حاصله در ميان نيروهاي جنگل سود برده و به حمله عليه جنگلي ها پرداخت . در اين ميان بسياري از قواي متفرق جنگل كه تحت فشار شديد قرار داشتند پس از يك دوره مبارزه گسترده عليه حكومت رضا خان ، به اردوي دولت تسليم شدند . خالو قربان خود را سريعا به رضا خان تسليم كرد و به درجه سرهنگي رسيد . بعد از آن بخش باقيمانده و وفادار به ميرزا به اعماق جنگل رفتند . ميرزا نيز پس از مدتي به دليل سرماي بسيارو در زير برف و بوران در كوههاي گيلوا جان به جان آفرين تسليم كرد . دشمنانش سر او را از بدن جدا كردند و براي رضاخان به ارمغان آوردند . مزار ميرزا كوچك هم اكنون در بقعه سليمان داراب واقع در دهكده سليمان داراب رشت زيارتگاه عاشقان آزادى و آزادگى است. اين بقعه بر آرامگاه سليمان بن حمزه دارابى بنا شده است. ياد نهضت جنگل هماره در قلب ايرانيان و همه آزادمردان جهان ماندگار است .
منابع :
سماك امانى، محمدرضا، ميرزا كوچك خان جنگلي ، (گلشن ابرار )
مير ابوالقاسمى، محمد تقى، گيلان از آغاز تا انقلاب مشروطيت
فخرايي ، ابراهيم ، سردار جنگل
رباني خلخالي ، شهداى روحانيتشيعه در يكصدسال اخير، ج1
گلى زواره ، غلامرضا ، مقاله ماه در محاق( مجله پاسدار اسلام )
در گذشت شيخ طبرسي :
در چنين روزي در سال سال 552 هجري قمري فضل بن حسن بن فضل طبرسي مشهور به امين السلام يكي از بزرگترين
دانشمندان جهان اسلام چشم از جهان فروبست . طبرسي از بزرگترين دانشمندان جهان تشيع است . او در حوزه تفسير قرآن كريم يكي از مشهور ترين تفاسير را به جاي گذاشته است . تفسير مجمع البيان وي از جمله مهمترين آثار اوست .
در گذشت حافظ سلفي :
در چنين روزي در سال 576 ه ق صدر الدين ابو طاهر احمد بن محمد بن احمد مشهور به حافظ سلفي ديده از جهان فروبست . او يكي از بزرگترين حافظان حديث در قرن ششم هجري بود . از وي آثار بسياري به جاي مانده است كه از ميان آنها مي توان به معجم السفر اشاره كرد .
در گذشت كلود كرو :
در چنين روزي در سال 1765 ميلادي كلود كلرو "يكي از مشهورترين رياضيدانان جهان در گذشت . اين دانشمند فرانسوي در حوزه اندازه گيري نصف النهار مبدا دست به ابتكارات خاصي زده بود .
تولد هاينريش ويلند :
در چنين روزي در سال 1877 ميلادي هاينريش ويلند شيميدان مشهور آلماني به دنيا آمد . وي به سال 1927 ميلادي جايزه نوبل را در رشته شيمي از آن خود كرد .
ورود به پاريس :
در چنين روزي در سال 1940 ميلادي نيروهاي نظامي آلماني وارد پاريس شدند . اين امر مقدمه وقوع جنگ در فرانسه بود .
كشف نخستين اسكلت دايناسور :
در چنين روزي در سال 1893 براي نخستين بار در تاريخ اسكلت يك" دايناسور كشف شد. اين جانور مربوط سالهاي نخستين و حيات اوليه در زمين است .
اشغال موصل :
در چنين روزي در سال 1941 و در ميانه جنگ جهاني دوم ، شهر بغداد پايتخت عراق به اشغال كامل نيروهاي انگليسي در آمد .
روز استقلال تونگو :
در چنين روزي در سال 1970 ميلادي كشور تونگو استقلال خود را از انگلستان به دست آورد. چنين روزي همه ساله به عنوان روز ملي در اين كشور گرامي داشته مي شود.
روز جهاني حمايت از كودكان قرباني خشونت :
همه ساله شمار زيادي از كودكان قرباني خشونت هاي مختلف جاني ، جنسي و ... مي شوند . به منظور دفاع از كودكان چنين روزي به عنوان روز حمايت از كودكان قرباني خشونت نامگذاري شده است .
نظر شما