عربستان ، عمليات القاعده و دغدغه هاي امنيتي غرب

افزايش دامنه نگراني هاي امنيتي در عربستان
حمله روز گذشته به يك آمريكايي دررياض ، دامنه نگراني هاي امنيتي را ميان دهها هزار اتباع كشورهاي غربي ساكن عربستان كه غالبا در صنايع نفت اين كشور فعاليت مي كنند، افزايش داده است.
منابع امنيتي به نقل از شاهدان عيني مي گويند اين آمريكايي پس ازآنكه مطب پزشكي را ترك كرد از سوي مردان مسلح تعقيب شد و درنزديكي منزلش هدف تيراندازي قرارگرفت و فورا به قتل رسيد.
اين آمريكايي در شركت فينل آمريكايي وابسته به موسسه نورتروپ گرومان كه در كار آموزش گارد ملي عربستان مشاركت دارد، كار مي كرد.
منابع ويژه مي گويند اين آمريكايي كه نامش روبرت ژاكوب اعلام شده از سوي مردان مسلحي كه دولت عربستان آنها را تروريست ناميده  تا درب منزلش در خيابان ابوطالب الكرخي در رياض تعقيب شده است ، آنگاه مردان مسلح به خانه ور حمله ور شده و با شليك 9 گلوله او را به قتل مي رسانند.
پليس عربستان و گشتي هاي امنيتي ويژه با محاصره اين منطقه به تعقيب مردان مسلح پرداختند، شايان گفتن است محلي كه اين حمله صورت گرفت فاصله زيادي با مكاني كه هرمان دنگال آلماني (22 مي) گذشته به قتل رسيد، ندارد، اين آلماني در شركت هواپيمايي عربستان كار مي كرد.
اين حادثه پس از آن صورت گرفت كه مردان مسلح كه گمان مي رود وابسته به شبكه القاعده هستند يك عكاس ايرلندي 36 ساله را به قتل رساندند و فرانك گاردنر 42 ساله خبرنگار بخش امور امنيتي راديو بي بي سي انگليس را در منطقه اي از شهر رياض به شدت زخمي كردند.
تندروهايي كه مظنون به ارتباط با القاعده هستند درعمليات يورش و بازداشت گروگان ها در شهر نفتي  الخبر در شرق عربستان در ماه گذشته نيز 22 تن را به قتل رساندند اين حمله بهاي نفت را در بازارهاي جهاني افزايش داد .
عربستان همچنان شاهد موج حملات مسلحانه و تجاوزهاي منتسب به شبكه القاعده است كه عزم خود را براي پاكسازي جزيره العرب از مشركين مورد تاكيد قرار داده است.
القاعده و تاكيد بر ادامه عمليات مسلحانه بر ضد غرب
روز دوشنبه اين هفته بيانيه اي منتسب به شبكه القاعده منتشر شد كه تهديد كرده است حملات جديدي به خطوط هوايي آمريكا و غرب وتاسيسات و مناطقي كه غربي ها در آن فعاليت مي كنند، انجام خواهد داد، اين بيانيه از مسلمانان خواسته است از مكان هاي تجمع غربي ها دور شوند تا قرباني حملات القاعده نشوند.
تحليلگران امنيتي مي گويند تندروهايي كه حملاتي را با هدف بي ثبات كردن عربستان و بيرون راندن غربي ها بويژه آمريكايي ها آغاز كرده اند تلاش مي كنند افراد و اهداف آسان را هدف قرار دهند زيرا حملات امنيتي مقامات عربستان امكان دست زدن به حملات گسترده از سوي اين افراد را دشوار كرده است .
از مي سال گذشته ميلادي ( ارديبهشت 82) دستكم80 نفر در رشته حملات انتحاري و حملات مسلحانه در عربستان كشته شدند.
نيروهاي امنيتي عربستان نيز 9 تن از برجسته ترين تندروهاي تحت پيگرد را كه ليست 26 نفره را تشكيل مي دهند، كشته يا بازداشت كردند، سفارت انگليس به حدود 30 هزار انگليسي مقيم عربستان هشدار داده است در صورتي كه حضور آنها در اين كشور ضروري نيست از آنجا خارج شوند، وزارت امور خارجه آمريكا نيز به 35 هزار آمريكايي مقيم عربستان نيز ماه گذشته توصيه كرد از اين كشور خارج شوند.
زندگي مرفه غربي ها زرق و برق گذشته خود را از دست مي دهد
حدود شش ميليون خارجي در عربستان 24 ميليوني زندگي مي كنند اكثر غربي ها كه تعدادشان به 100 هزار تن مي رسد مهاجر هستند كه از زندگي مرفهي در مجتمع مسكوني مجزا از زندگي شهروندان عربستاني زندگي مي كنند، انسان هنگامي كه وارد يكي از اين مجتمع ها مي شود احساس مي كند وارد يك شهر كوچك اروپايي شده است زنان بدون حجاب يا پوشش كامل و مختلط با مردان هستند، مراكز تفريحي مشترك، رستوران ها و مدارس ويژه و سينماهاي ويژه كه براي شهروندان عربستاني ممنوع است، اما ديگر اين حيات مرفه زرق و برق خود را در سايه حملات مسلحانه اخير از دست داه است بسياري از غربي ها نگران هستند و مي گويند بعد از حمله اخير در منطقه الخبر احساس راحتي و آرامش نمي كنند.
و اين امر بسياري از آنها را به فكر مهاجرت و خروج از عربستان انداخته است برخي شركت ها تصميم گرفته اند تيم هاي كاري غربي خود را به بحرين يا امارات منتقل كنند.
القاعده، نقش عربستان و آمريكا در شكل گيري آن
حسن هاني زاده كارشناس مسائل بين الملل درباره حوادث اخير عربستان به تاريخچه شكل گيري شبكه القاعده اشاره مي كند و تاكيد دارد عربستان و آمريكا خود از پديدآورندگان اصلي شبكه تروريستي القاعده در زمان اشغال افغانستان از سوي ارتش شوروي سابق بودند، آنها در آن زمان اعضاي اين شبكه را آموزش داده و از پيشرفته ترين وسائل و تجهيزات نظامي برخوردار ساختند.
هاني زاده مي گويد:  اساسا القاعده معلول وجود يك بافت مذهبي منحرف و بسته در جزيره العرب(عربستان) مي باشد در چنين فضايي به دليل استفاده ابزاري از افرادي كه داراي تفكرات غلط مذهبي هستند، معمولا اجازه رشد به طرفداران اين گونه تفكرات مي دهند عناصر القاعده در اوايل دهه هشتاد ميلادي از سوي آمريكا و برخي كشورهاي منطقه عربي به منظور مقابله با اشغال افغانستان توسط نيروهاي ارتش سرخ شوروي سابق مورد بهره برداري قرار گرفتند. حضور نزديك به يك دهه القاعده در افغانستان به رهبران اين سازمان از جمله اسامه بن لادن ، ايمن الظواهري و محمد عزام اجازه داد تا براي مقابله با چالش هاي بعدي نيروهاي خود را كه به هسته هاي خفته معروف هستند، در سراسر جهان سازمان دهي كنند.
چالش بعدي القاعده زماني آغاز شد كه آمريكايي ها ماموريت اين سازمان را پس از خروج نيروهاي شوروي سابق از افغانستان پايان يافته تلقي كردند اما بروز اختلاف ميان سران القاعده و آمريكا به درگيري آشكار ميان اين سازمان و مسئولان آمريكايي منجر شد كه نمونه آن را مي توان در انفجار سفارت خانه هاي آمريكا در آفريقا در سال 1996 ميلادي جستجو كرد، به دنبال آن و پس از پيروزي جرج بوش پسر در انتخابات رياست جمهوري آمريكا سال 2000 ميلادي ، القاعده ضربه مهلكي از طريق انجام عمليات 11سپتامبر 2001 بر آمريكا وارد كرد، اين عمليات كه در نوع خود از دقت و سازمان دهي فوق العاده اي برخوردار است قدرت حضور نظامي القاعده را در سطح بسيار بالايي نشان داد پس از حادثه 11 سپتامبر رويارويي القاعده با آمريكا آشكار شد كه متعاقب آن آمريكا براي مهار اين سازمان و سركوب عناصر آن در افغانستان به اين كشور حمله كرد در حقيقت مي توان گفت جنگ آشكاري ميان سازمان القاعده و آمريكا شكل گرفته است و به دليل اينكه اين سازمان به دليل داشتن تفكراتي جزمي و غير قابل تغيير براي ضربه زدن به حريف خود به هرعملياتي دست مي زند.

اعضاي اين شبكه تنها با هدف به خطر انداختن منافع آمريكا درجهان دست به عمليات هاي تروريستي مي زنند و انتخاب مكان و زمان براي آنها تفاوتي نمي كند و هدف ايجاد جو رعب و ترس مي باشد.
در هر حال شبكه القاعده كه در يك فضاي بسته و غير دمكراتيك درجزيره العرب رشد يافته اند از يك سو تفكرات خود را در چنين محيطي رشد داده و از سوي ديگر با داشتن امكانات مالي ، تاكتيكي و فناوري ارتباطي تلفيق جديدي از عمليات هاي پيچيده نظامي را به وجود آورده است كه قطعا آمريكا و غرب بدون حل مسائل منطقه و جهان و تغيير در نگرش خود به مسائل خاورميانه هرگز نخواهند توانست اين سازمان را نابود كنند.
تعامل دوگانه آمريكا با مساله فلسطين و حمايت مسولان كاخ سفيد از اسراييل و سكوت در مقابل جنايات اين رژيم به گسترش پديده ضد آمريكايي در خاورميانه كمك مي كند كه در حقيقت القاعده از اين فاكتور براي رويارويي با آمريكا به خوبي استفاده مي كند.
بنابراين بدون حل منصفانه قضاياي خاورميانه بويژه مساله فلسطين و سپردن نقش واقعي به سازمان ملل براي حل مشكلات جهان امكان مهار فعاليت تروريستي القاعده ممكن نيست.
چرا عربستان صحنه عملياتي القاعده شده است ؟
هاني زاده درباره اينكه چرا عربستان به صحنه عملياتي شبكه القاعده تبديل شده است، معتقد است: اساسا به دليل اينكه القاعده اساسا درگذشته در اين كشور رشد و نمو يافته و سازمان دهي شده، از نفوذ فوق العاده اي نيز در اين كشوربرخوردار است، تفكرات سلفي گري و افراطي از رشد قابل توجهي در عربستان برخوردار است، از سوي ديگر به خاطر اينكه عربستان مركز ثقل آمريكا در منطقه است، دامنه عملياتي عليه منافع آمريكا در عربستان نيز افزايش يافته است.
حكومت پادشاهي عربستان از لحاظ امنيتي با تكيه بر كمك هاي آمريكا تلاش مي كند نظام پادشاهي خود را حفظ كند و از اين بحران، سالم خارج شود و قطعا عربستان بهاي سنگيني براي مقابله با سازمان القاعده كه زماني در شكل گيري آن نقش داشته، پرداخت خواهد كرد عربستان مسلما كشور بزرگي است از امكانات مالي وسيعي برخوردار است و در دراز مدت خواهد توانست اين حركت را سركوب كند زيرا حركت القاعده در عربستان يك حركت افقي وتدريجي نيست بلكه جهش هاي عمودي دارد و هر از گاهي با استفاده از فرصت ها دست به عمليات هايي مي زند كه هدف آن ايجاد رعب و وحشت مي باشد.
چون اين حركت داراي بعد مقطعي است و صرفا بدون برنامه ريزي براي تبعات بعدي آن است، محكوم به شكست خواهد بود.
تعطيلي جمعيت هاي خيريه و ارتباط آن با القاعده
هاني زاده  درباره تصميم اخير مقامات آمريكا و عربستان براي تعطيل كردن جمعيت ها و صندوق هاي خيريه به بهانه جلوگيري از دستيابي القاعده به كمك هاي نقدي اين جمعيت ها مي گويد: جمعيت هاي خيريه از سال هاي طولاني در عربستان، آمريكا و اروپا فعاليت آشكاري دارد و از ديد ماموران امنيتي آمريكا و غرب مخفي نبوده است.
اما  اگراين اموال به طور غير مستقيم به جيب عناصر القاعده سرازير مي شود مسلما موضوع پيچيده اي است زيرا هدف اوليه تاسيس اين نوع جميعت ها و صندوق ها كمك به مستمندان ، ايتام و مسلمانان بوده حال اگر عناصر القاعده در چنين موسساتي رخنه كرده باشند مسلما نمي توان اصل و نيت خيرخواهانه اين گونه موسسات را زير سوال برد.
سركوب و مهار القاعده هزينه بر است
هاني زاده در پايان تصريح كرد : در دراز مدت شبكه القاعده در عربستان محكوم به شكست خواهد بود اما عربستان بايد براي مهار اين شبكه گسترده و مخوف بهاي سنگيني بپردازد، اين كشور ناگزير مدتي در انزواي سياسي و اقتصادي قرار خواهد گرفت محيط اين كشور امنيتي خواهد شد كه به نوبه خود تاثير مستقيمي براقتصاد و نفت و ديگر مسائل خواهد گذاشت و هزينه سنگيني بر دوش خاندان سلطنتي اين كشور خواهد گذاشت.