به گزارش خبرنگار مهر، تازه‌ترین فیلم کاهانی به جهت مضمون، مفاهیم و نمادها اثری است در راستای "آدم" که البته در وجه کارگردانی و قوام دادن این مفاهیم گامی رو به جلو برای وی محسوب می‌شود.
این فیلمساز پس از "آدم" و "آن جا" که تجربه‌هایی متفاوت به شمار می‌روند، در قالب روایتی ملموس بازگشتی به مؤلفه‌های آشنا و مفهومی نخستین فیلمش دارد. "بیست" هر چند نخستین فیلم اکران شده کاهانی است، اما وجوه برجسته آن وقتی مشخص می‌شود که در روند کارنامه وی مورد بررسی بگیرد.
"بیست" در عین پیگیری یک خط داستانی پررنگ که قابلیت تبدیل شدن به قصه‌ای پر افت و خیز و ملودرام را دارد، با ساختار و پرداختی خاص از این مسیر قابل پیش‌بینی فاصله گرفته است. به این ترتیب می‌توان آن را تجربه‌ای خاص هم در کارنامه کاهانی و هم این شیوه پرداخت دانست.
کاهانی در "آدم" به مضمونی خاص پرداخت که نوع روایت و کارگردانی بیشتر در جهت برجسته کردن مفاهیم و نمادهای فیلم بود. داستان روستایی که به نامیرایی ساکنانش شهره شده و دیگران در پی کشف و اهالی روستا در صدد پنهان کردن این راز هستند، به مدد حضور فرشته مرگ در قالب زنی زیبا می‌تواند جذابیتی خاص پیدا کند.
اما سنگینی مضمون بر روایت داستانی "آدم" موجب شد درام به درونی‌ترین لایه کار برده شده و در عوض نماد و معنا درشنمایی شود. هر چند این فیلم جذابیت‌های خاص خود را برای علاقمندان آثار متفاوت داشت، اما متعادل نبودن این پرداخت ارتباط برقرار کردن سلایق مختلف با آن را کمی مشکل کرد.
کاهانی هر چند "آن جا" را بعد از "آدم" ساخت که به جهت فرم و محتوا با یکدیگر متفاوت بودند، اما در "بیست" که فیلمنامه‌اش در فاصله بین این دو اثر شکل گرفته بازگشتی رو به جلو به مایه‌های آشنای "آدم" دارد. این حرکت رو به جلو در فیلم در حال اکران این فیلمساز قابل پیگیری است.
در واقع بخشی از امتیاز "بیست" از وجه گرفتن کارکردهای جدید از الگوی آشنای فیلم‌های کلاسیک و حتی ملودرام می‌آید که می‌توان آن را روخوانی مدرن یک الگوی کلاسیک نام نهاد. همچنین این فیلم از جهت توجه بیشتر کاهانی به روایت درام قصه و بردن مفاهیم و نمادها به زیرلایه می‌تواند اهمیت خاص خود را داشته باشد.
کاهانی در تکرار همکاری مشترک با حسین مهکام در نگارش فیلمنامه "بیست" نیز به مفاهیمی چون قرینه‌پردازی مرگ و زندگی، پرداختن به موسیقی به عنوان راهکاری برای زندگی بهتر، طنزی ظریف و زیرپوستی که از لایه‌های درونی موقعیت می‌آید و ... پرداخته است.
در اولین گام یک تالار عروسی و عزا به عنوان لوکیشن اصلی فیلم انتخاب شده تا یکی از کارکردی‌ترین مفاهیم مورد بحث، رنگی از واقعیت بیرونی موجود پیدا کند. مکانی که با توجه به این کارکرد دوگانه برای صاحب و کارکنان تالار هم این قرینه‌سازی را ملموس می‌کند.
بعلاوه تلاش شده جرقه برهم خوردن ثبات اولیه فیلم به مدد همین کارکرد روشن شود. صاحب تالار (سلیمانی - پرویز پرستویی) به دلیل قرار گرفتن در پتانسیل این مکان دچار آشفتگی‌های روحی شده و پزشک به او توصیه می‌کند تالار را بفروشد تا استراحت کند.
فیلم با تکیه بر این موقعیت کلیدی که سلیمانی به کارکنان تالار 20 روز مهلت می‌دهد تا برای خود کاری جدید پیدا کنند، آنها را به تکاپو برای حفظ این ثبات وامی‌دارد. هر چند سلیمانی به عنوان شخصیتی معرفی می‌شود که تصمیم او پیش‌برنده موقعیت است و کارکنان تالار را وارد کنش و واکنش‌های جدید می‌کند، اما به نظر می‌آید شخصیت اصلی قصه تالاری است که با بازتاب انرژی‌های خود به این کنش و واکنش جهت می‌دهد.
کاهانی در "بیست" به الزام موقعیت محوری، محدودیت در تغییر لوکیشن داشته و هر چند این وجه در قصه به حفظ تمرکز منجر شده، کارگردانی را برایش سخت کرده است. کار در تالاری واقع در جنوب تهران با شخصیت‌هایی که با تکیه بر کمترین دیالوگ باید معرفی شوند، بیش از هر چیز خلاقیت کاهانی را در کارگردانی می‌طلبد.
وی تلاش کرده با روایت قصه‌ای که از دراماتیزه شدن صرف فاصله می‌گیرد، به نیاز مخاطب پاسخی متفاوت بدهد و در عین حال از درگیر کردن تماشاگرش غافل نشود. این وجه را می‌توان در انتخاب بازیگرانی خوش‌سابقه و قرار دادن آنها در نقش‌هایی که با پیشینه ذهنی مخاطب فاصله دارد نیز مورد توجه قرار داد.
مهتاب کرامتی، علیرضا خمسه، مهران احمدی و حبیب رضایی در قالب شخصیت‌هایی حضور دارند که از چهره همیشگی خود فاصله گرفته‌اند. علاوه بر آن پرویز پرستویی و فرشته صدرعرفایی هم با توجه به خاستگاه نقش و بازتاب بیرونی آن تجربه‌هایی جدید را از سر می‌گذرانند.
این وجه مهم که حجم دیالوگ و گفتگو در کلیت فیلم کم باشد، همانطور که روایت را به سوی تصویری شدن و تمرکز بر جزئیات رفتاری پیش برده توانسته در شخصیت‌پردازی متفاوت آدم‌ها نیز تأثیرگذار باشد. بازیگرانی که تصویر ذهنی مخاطب بیشتر متکی بر نقش‌های بیرونی‌تر آنها است.
این یکدستی و جزئی‌نگری در پرداخت را می‌توان در هر یک از وجوه فیلم پیگیری کرد که در انتها منجر شده به ساخت فیلمی که شبیه کاری دیگر نیست و امتیاز آن در همین نگاه مستقل نهفته است.
"بیست" سومین فیلم عبدالرضا کاهانی پس از "آن جا" است. این فیلم درباره یک تالار پذیرایی است که تعدادی کارگر در آن مشغول به کارند و وابستگی عاطفی و کاری به تالار دارند. تالار قرار است 20 روز دیگر تعطیل شود و آنها در روزهای باقیمانده باید تلاش کنند این اتفاق نیفتد.
مهتاب کرامتی، پرویز پرستویی،علیرضا خمسه، حبیب رضایی، مهران احمدی و فرشته صدرعرفایی بازیگران، کاهانی و حسین مهکام فیلمنامه‌نویس، مسعود سلامی مدیر فیلمبرداری، شیما منفرد تدوینگر و منشی صحنه، عباس رستگارپور صدابردار، مهران احمدی دستیار کارگردان و برنامه‌ریز، سلیمان علیمحمد سرمایه‌گذار، عباس درخشنده و جمهور شکیبا مدیران تولید و پوران درخشنده تهیه‌کننده فیلم هستند.
"بیست" در بیست و هفتمین جشنواره فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن و مرد مکمل برای مهتاب کرامتی و علیرضا خمسه و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی را به کاهانی اختصاص داد. این فیلم از چهارشنبه 28 اسفند در گروه سینما عصر جدید اکران شد.
نظر شما