رویدادهای این حوزه گسترده هر چند به واسطه ایام تعطیلی و منتشر نشدن بسیاری از روزنامه‌ها به نوعی از افکار و نظر عموم بازماندند، اما پس از روی غلتک افتادن جریان کار و برنامه‌های روتین بعد از تعطیلات، مورد توجه قرار گرفتند. سینما، تلویزیون و... ایران چون سال‌های گذشته با رویدادهایی قابل پیش‌بینی و گاه غیر قابل انتظار همراه بود که مروری بر آنها داریم.
"درباره الی" از اکران نوروزی باز ماند
* اکران نوروز 88 همچون پارسال چند روز قبل از عید یعنی چهارشنبه 28 اسفندماه 87 آغاز شد. هر چند گروه‌های پنج‌گانه سینمایی نسبت به قبل تغییر نکردند، اما اتفاقی که امسال افتاد به نوعی مشابه رویداد جالبی بود که پارسال هم این حوزه را مورد توجه قرار داد.
امسال چهار گروه سینمایی شامل آزادی، قدس، استقلال و عصر جدید با معرفی فیلم‌های "سوپراستار"، "وقتی همه خوابیم"، "اخراجی‌ها 2" و "بیست" کار خود را آغاز کردند. گروه سینما آفریقا هم که آماده اکران "درباره الی" بود در آخرین لحظات از رقابت بازماند و به این ترتیب با خالی ماندن این گروه رایزنی برای چاره‌اندیشی آغاز شد.
درباره اکران نشدن "درباره الی" ساخته اصغر فرهادی حرف و حدیث‌های بسیار در میان بود که مشخص نمی‌کرد انصراف از سوی صاحبان فیلم بوده یا مسئولان، اما فرض نزدیک به یقین با توجه به گفته‌های اخیر فرهادی این است که مسئولان تمایلی به اکران نوروزی آن نشان نداده و "درباره الی" را برای نمایش در فصل تابستان نگه داشته‌اند.
راهکار سنجیده شده برای خالی ماندن یک گروه سینمایی، اکران دو هفته‌ای این چهار فیلم به نوبت در سینما آفریقا بود که به اجرا درآمد. در واقع هر کدام از این آثار به جز سینماهای خود، فرصت دو هفته نمایش در این گروه را پیدا کردند که این روند با "بیست" آغاز شد و از این هفته "اخراجی‌ها 2" جای آن را می‌گیرد.
در نگاه اول به نظر می‌آید این راهکار منصفانه باشد، اما با در نظر گرفتن ترتیب اختصاص این گروه به فیلم ها در میزان استقبال مخاطبان بسیار تأثیرگذار باشد که به طور مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت.
پارسال هم اتفاقی مشابه در اکران نوروزی موجب شکل گرفتن یک تخلف آشکار شد. به این ترتیب که گروه سینما عصر جدید با معرفی نکردن فیلمی برای اکران در ایام تعطیل، اقدام به نمایش فیلم پرفروش "دایره زنگی" کرد. هر چند پس از تعطیلی با مطلع شدن مسئولان ذی‌ربط جلوی این تخلف با جریمه و اکران فیلم "پابرهنه در بهشت" گرفته شد، اما به هر حال این سینما بهره خود را از فروش فیلم پریسا بخت‌آور برد.
* از میان فیلم‌های در حال اکران به رسم هر سال نشست نقد و بررسی چند فیلم برگزار شد. "بیست" ساخته عبدالرضا کاهانی با حضور همه عوامل در خبرگزاری مهر نقد و بررسی شد و گزارش نشست "سوپراستار" ساخته تهمینه میلانی نیز در خبرگزاری فارس منتشر شد.
خبرگزاری ایسنا نیز نشست نقد و بررسی فیلم "اخراجی‌ها 2" را برگزار کرد. در این میان "وقتی همه خوابیم" ساخته بهرام بیضایی از این امکان بهره نبرد که می‌توان حدس زد ناشی از حاشیه‌های برخورد رسانه‌ها و مطبوعات در جشنواره فجر باشد که قابل پیش‌بینی هم به نظر می‌آمد.
اما عوامل این چهار فیلم پس از بازگشایی چند روزنامه در نیمه‌راه تعطیلات، گفتگوهای متعدد و مفصل انجام دادند و البته بازار نقد و تحلیل این آثار از وجوه مختلف، انتشار پرونده برای هر فیلم و همچنین مروری بر کارنامه این سینماگران داغ بود که این روند همچنان ادامه دارد.
* فیلم سینمایی "رونوشت برابر با اصل" به کارگردانی عباس کیارستمی با بازی ژولیت بینوش 18 خرداد (هشتم ژوئن) در توسکانی ایتالیا مقابل دوربین میرود. فیلم جدید کیارستمی قرار بود مارس 2008 کلید بخورد، اما تولید آن به دلایل مختلف از جمله برنامه کاری فشرده کیارستمی و بینوش به تعویق افتاد.
شرکت فرانسوی MK2 "رونوشت برابر با اصل" را تهیه می‌کند و آنجلو بارباجلو تهیه‌کننده ایتالیایی بخشی از هزینه ساخت فیلم را تامین می‌کند. بارباجلو با تأیید شروع فیلمبرداری از خرداد امسال گفت "رونوشت برابر با اصل" به زبان فرانسوی ساخته می‌شود و بخشی از آن به زبان انگلیسی است.
* فیلم سینمایی "آواز گنجشک‌ها" به کارگردانی مجید مجیدی از جمعه 14 فروردین به طور محدود در سینماهای بازار آمریکای شمالی اکران شد. این فیلم از سوی شرکت ریجنت ریلیزینگ در آمریکا پخش می‌شود و حقوق پخش جهانی آن را شرکت هلندی فورتیسیمو بر عهده دارد. "آواز ..." یکسال گذشته در جشنواره‌های مختلف از جمله کارلووی واری، سائوپولو، جاکارتا، دمشق و پورتلند پخش و در جشنواره فیلم فجر نیز برنده چند جایزه شد.
* مجید مجیدی همزمان با آغاز "آواز گنجشک‌ها" در آمریکا با لس‌آنجلس تایمز گفتگو کرد و عنوان کرد در 17 سال اخیر زندگی آدم‌های عادی جامعه را منبع الهام فیلم‌هایی چون "رنگ خدا"، "باران" و فیلم نامزد اسکار "بچه‌های آسمان" قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه کار کردن با شترمرغ‌ها برای او بسیار سخت بود، گفت: آنها بدن بسیار بزرگ و سر بسیار کوچک دارند. به نظرم مغز آنها باید اندازه یک فندق باشد. هر وقت به یک شترمرغ نگاه می‌کنم یاد سیاستمدارانی می‌افتم که قدرت زیادی دارند، اما اغلب طوری رفتار می‌کنند که نشان می‌دهد مغز بسیار کوچکی دارند.
* نوروز 88 در تلویزیون نیز با اتفاق‌های غیر قابل پیش‌بینی مواجه بود که یکی از آنها پخش نشدن مجموعه نوروزی شبکه اول سیما بود. مجموعه "اشک‌ها و لبخندها" به کارگردانی حسن فتحی که از مدت‌ها قبل به عنوان مجموعه نوروزی این شبکه اعلام و کلید خورده بود، در لحظات پایانی از پخش بازماند.
هر چند به نظر می‌آید این مجموعه پس از دیدن قسمت اول آن از سوی مسئولان و به دلیل ایام درگذشت همسر امام خمینی (ره) از رقابت با مجموعه‌های نوروزی بازمانده، مدیر تأمین برنامه شبکه یک با تکذیب شایعه متوقف شدن تولید آن تأکید کرد که "اشک‌ها و لبخندها" پس از نوروز روی آنتن شبکه یک میرود.
البته این وعده تحقق پیدا کرد و مجموعه فتحی پس از پخش تیزرهای تلویزیونی در ایام نوروز از شنبه 15 فروردین 88 به پخش سه روز در هفته (شنبه، دوشنبه، چهارشنبه) رسید. تجربه‌ای موفق که در سال‌های قبل هنگام پخش مجموعه‌های "ساعت شنی" و "یک مشت پر عقاب" امتحان خود را پس داده بود.
* لوریس چکناوریان آهنگساز برجسته و سازنده سمفونی‌های مهم نسبت به استفاده بدون اجازه از یکی از آثارش در تیتراژ پایانی مجموعه" مرد دو هزار چهره" اعتراض کرد که البته سرانجامی خوش یافت. موسیقی متن انتخابی این مجموعه با توجه به تیتراژ کاری بود از فرهاد مدیری فرزند این کارگردان و بازیگر طنز. در ادامه اعتراض چکناواریان با آوردن نام وی در تیتراژ مجموعه به گونه ای مصلحت‌آمیز خاتمه یافت و کار به دراز نکشید.
* در ایام نوروز برخی هنرمندان رادیو شامل بازیگران، کارگردانان و تهیه‌کنندگانی چون توران مهرزاد، ژاله علو، میکائیل شهرستانی، صدرالدین شجره، فریدون محرابی و... با نوشتن نامه‌ای سرگشاده به رئیس سازمان صدا و سیما نسبت به شایعه استعفای گیل‌آبادی از مدیریت کل هنرهای نمایشی ابراز گلایه کردند.
در بخشی از این نامه آمده: دوست داریم نهال نوکاشته دکتر گیل‌آبادی را در مرکز هنرهای نمایشی رادیو در روزهای آینده با حضور خود او به ثمر برسانیم و بی‌تردید نبودن او برای نمایش رادیو و نمایشگرانش خسارتی جبران‌ناپذیر است.
اما محمدحسین صوفی معاون صدا ضمن اظهار بی‌اطلاعی از این نامه، درباره راه‌اندازی رادیو نمایش که پارسال خود وی نیز وعده آن را داده بود، گفت: فعلاً تصمیمی برای راه‌اندازی رادیو نمایش ندارم. وی با تأکید بر پذیرش استعفای شهرام گیل‌آبادی اعلام کرد در حال حاضر خود وی مدیریت مرکز هنرهای نمایشی رادیو را بر عهده دارد.
محمدحسین صوفی درباره استعفای مدیر مرکز هنرهای نمایشی رادیو به خبرنگار مهر گفت: جابجایی مدیران امری طبیعی است و رفت و آمدها در هر نهادی منجر به رشد و تعالی فرد و نهاد می‌شود. آقای گیل‌آبادی منشأ خدمات زیادی در مرکز هنرهای نمایشی رادیو بود و زمانی که بنده معاونت صدا را به عهده گرفتم، از سمت خود استعفا کرد.
* بر اساس آمار اعلام شده مجموعه تئاتر شهر در سال 87 در مجموع میزبان 41 اثر نمایشی بود و "حسن و دیو راه باریک پشت کوه" افشین هاشمی و "کرگدن" فرهاد آییش به ترتیب پرمخاطب‌ترین آثار نمایشی شش ماه اول و دوم بودند.
مجموعه تئاتر شهر در شش ماه اول سال 87 با پنج سالن اصلی، چهارسو، سایه، قشقایی و کارگاه نمایش پذیرای 23 گروه نمایشی بود که آمار تماشاگران مراجعه کننده به این مجموعه حاکی از حضور خوب مخاطبان در سالنهای نمایشی مجموعه بود. با توجه به ظرفیت سالن و تعداد تماشاگران، "حسن و دیو..." در سالن قشقایی با چهار هزار و 801 تماشاگر و "خنجره‌ها" امیر آتشانی در کارگاه نمایش با 390 تماشاگر بیشترین و کمترین استقبال را داشتند.
* متأسفانه نوروز 88 همچون دیگر سال‌ها با خبر درگذشت اهالی فرهنگ و هنر ایران و جهان بود. جمشید فرحی دستیار فیلمبردار فیلم‌هایی چون "رگبار" بهرام بیضایی و "گوزن‌ها" مسعود کیمیایی شنبه اول فروردین 88 بر اثر سکته مغزی درگذشت.
مرحوم فرحی کار در سینما را از اوایل دهه 1340 آغاز کرد و تا بیش از یک دهه بعد در تعدادی از فیلم‌های مطرح سینمای ایران شامل "رگبار"، "نفرین" ناصر تقوایی، "تنگسیر" امیر نادری، "شازده احتجاب" بهمن فرمان‌آرا و "گوزن‌ها" به عنوان دستیار فیلمبردار همکاری داشت. از فیلم‌های او در مقام فیلمبردار می‌توان به "بوف کور" کیومرث درم‌بخش، "سرخپوستها" غلامحسین لطفی، "زخمه" خسرو ملکان و "بالاش" اکبر صادقی اشاره کرد.
- اردشیر کشاورزی چهره پیشکسوت نمایش عروسکی و کارگردان مجموعه‌های تلویزیونی محبوب مانند "هادی و هدی" و نمایش "حسنی و لوبیای سحرآمیز" نیز سوم فروردین بر اثر ابتلا به سرطان ریه در 63 سالگی درگذشت.
مجموعه‌های تلویزیونی عروسکی همچون "کرم شب‌تاب"، "بزبز قندی"، "سنجاب آشپز"، "میشه و نمیشه"، "سرزمین خوشبختی" و ... از دیگر آثار او در مقام کارگردان هستند. وی تا پایان عمر به عنوان مدرس تئاتر عروسکی و انیمیشن در دانشکده صدا و سیما مشغول به کار بود.
- موریس ژار آهنگساز فیلم‌های "دکتر ژیواگو" و "محمد رسول‌الله" و برنده سه جایزه اسکار بر اثر ابتلا به سرطان در 84 سالگی در لس‌آنجلس درگذشت. ژار که 9 نامزدی و سه جایزه اسکار در کارنامه داشت، سال 1962 با ساخت موسیقی متن "لورنس عربستان" در سطح بین‌المللی به شهرت رسید. این فیلم آغاز همکاری 20 ساله و بسیار موفق او با دیوید لین فیلمساز بریتانیایی بود.
موریس ژار
او سه بار برای فیلم‌های "لورنس عربستان"، "دکتر ژیواگو" 1965 و "گذری به هند" 1984 - هر سه به کارگردانی دیوید لین - برنده اسکار شد و برای فیلم‌های "یکشنبه‌ها و سیبل" 1962، "زندگی و روزگار قاضی روی بین" 1972، "محمد رسول الله" 1976، "شاهد" 1985، "گوریل‌ها در مه" 1988 و "روح" 1990 نامزد اسکار بود.
- ناتاشا ریچاردسن بازیگر بریتانیایی و دختر بزرگ ونسا ردگریو و تونی ریچاردسن بر اثر سقوط از صخره در یک پیست اسکی در 45 سالگی درگذشت. از فیلم‌های مطرح وی می‌توان به "گوتیک" کن راسل، "یک ماه در بیرون شهر" پت اوکانر، "قصه مستخدمه" فولکر شلوندورف، "نل" مایکل آپتد، "آسایش بیگانگان" شریدر، "اوج زن بیوه" جان اروین، "دام والدین" نانسی مایرز، "خدمتکاری در منهتن" وین ونگ، "کنتس سفید" جیمز آیوری و "بچه وحشی" اشاره کرد.
نظر شما