بازی‌های رایانه‌ای؛ در چند راهی حذف و جایگزینی

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها در عصر تکنولوژی و ارتباطات هر روز شاهد ورود کالایی جدید و جای گرفتن سریع آن در سبد کالای خانواده ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه هستیم.

زمانی‌ ویدئو، رایانه، ماهواره و ... و امروز بازیهای رایانه ای در انواع و اقسام مختلف و در دوره های متعدد به عرصه آمدند تا ذهن خانواده هایی که تبعات مثبت و منفی استفاده از این ابزار توسط فرزندانشان برای آنها حائز اهمیت است، درگیر شود.

امروز ظاهرا بیشتر مردم و حتی مسئولان دیگر از بحثهای جنجال برانگیز خوبی یا بدی ماهواره کوتاه آمده اند و به رغم تحریمها و جرائم متعدد و صرفنظر از آمارهای مراکز تحقیقاتی و اجرایی مختلف با نگاهی بر بامهای منازل می توان دریافت که شاید 70 درصد خانواده ها نسبت به استفاده از این وسیله ارتباطی بی رغبت نبوده اند.

حال مسائلی که در دهه های گذشته در زمینه تکنولوژیهای جدیدی همچون ویدئو مطرح بود بماند اما آنچه جالب است اظهار نگرانی بسیاری از خانواده ها از نحوه استفاده از این وسایل ارتباطی است و جالبتر آنکه تقریبا همه خانواده ها به رغم آگاهی از تبعات بسیاری از این وسایل چندان هم بی میل به خرید آنها نیستند و اینجاست که تضاد بین دغدغه ها و کردارها به خوبی قابل مشاهده است.

آنچه در این گزارش قرار است به آن پرداخته شود بازیهای رایانه ای به عنوان جدیدترین تکنولوژی بشر با قابلیت تغییر بسیار زیاد و نو به نو است و آیا اینکه استفاده از این بازیها آن گونه که کارشناسان ابراز نگرانی می کنند می تواند خطرناک و دارای تبعات بسیار منفی باشد یا خیر؟

بازیهای رایانه ای از اواسط دهه 70 در ایران باب شد و با ورود نمونه ای تحت عنوان "آتاری" وارد خانواده ها شد. آن روزها نه تنها کودکان که بزرگترها نیز برای استفاده از این دستگاه و چشیدن لذت برد و باختها ثانیه شماری می کردند و به عبارتی دسته های آتاری را که در شکلها و ابعاد مختلفی در بازار وجود داشت از یکدیگر می ربودند.

با جدیدتر شدن تکنولوژی و پیشرفت تحقیقات بشر،‌ آتاری کم کم به کالایی از رده خارج تبدیل شد و پلی استیشن وارد عرصه شد. البته این بازی شکل تکامل یافته همان آتاری بود اما نوع فیلمها، گرافیک بازیها و شکل سخت افزاری آن از نظر کیفی ارتقا یافته بود.

با همه گیر شدن رایانه کم کم پلی استیشن نیز جای خود را به انواع سی دی های بازیهای رایانه ای داد و آتاری که به نظر بسیاری از کارشناسان سالمترین نوع بازیهای رایانه ای بود از ذهن همه پاک شد به نحوی که برای بچه های دهه 80 به یک اسباب بازی خنده دار عقب افتاده تبدیل شد و اکنون دیگر هیچ اثری از این بازی در خانه ها و بازارها پیدا نیست انگار که اصلا هیچ وقت چنین چیزی وجود نداشته است.

آنچه در این تغییر و تحولات جالب توجه است، دور شدن محتوای این بازیها از فرهنگ ما، افزایش خشونت در بازیها، استفاده از تصاویر مستهجن و ... با جدیدتر شدن آنهاست.

اما از آنجا که این تغییرات بسیار تدریجی و کند انجام شد شاید کمتر خانواده ای متوجه آن شدند و همه زمانی به خود آمدند که کودکان آنها نسلی خشن، بی حوصله و به قول قدیمی‌ها، بچه های این دوره و زمانه شدند.

حال مسائل بهداشتی که بسیاری از اطباء معتقدند در اثر استفاده زیاد از رایانه و تلویزیون در بین کودکان رواج یافته بماند اما شاید بنیه ضعیف و کم تحرکی و در نتیجه چاقی و ضعف بینایی را نیز بتوان به مضرات بازیهای رایانه‌ ای افزود.

از آنجا که بازیهای رایانه ای و سی دی های مختلف و متنوع آن در کشورهای اروپایی یا حتی آسیایی که فرهنگی بسیار متفاوت با ما دارند، تولید می شود بسیاری از صحنه های موجود در بازیها و نحوه تعقیب و گریزها و هیجاناتی که در پی آن به مخاطبان این بازیها وارد می‌ شود مغایر با اصول ارزشی مردم کشورمان است.

البته گذشته از تفاوت فرهنگ در بسیاری موارد نیز اهداف و برنامه هایی توسط این کشورها دنبال می شود که در کشور ما از آن به نام ناتوی فرهنگی یا همان تهاجم فرهنگی یاد می شود.

این امر بدیهی است که بسیاری از تولید کنندگان سی دی های بازیهای رایانه ای در ساخته های خود مواردی همچون خشنونت، دین ستیزی، جنگ طلبی، روابط نامشروع، هنجارشکنی های اجتماعی و ... را بسیار با ظرافت می گنجانند که البته در بسیاری موارد نیز حتی مخاطبان متوجه آن نمی شوند اما استفاده مکرر در ناخودآگاه افراد تاثیرات مورد نظر را خواهد گذاشت.

در بسیاری موارد حتی بازیهایی که برای کشور ایران تولید می شود مختص این کشور است و در کشورهای تولیدکننده به هیچ عنوان اجازه توزیع به آنها داده نمی شود زیرا قرار نیست هنجارشکنی ها در آن کشورها نیز باب شود.

شاید در بسیاری از موارد خانواده ها بارها با این جمله که "بازی بدی نیست، یک رالی ساده است یا تعقیب و گریز پلیس و متهم" مواجه شده اند و واقعا هم بازی همین است، اما ارزشهای گنجانده شده در پس بازیها و یا تصاویری که بسیار ظریف در قالب یک تابلو در حاشیه جاده مسابقات رالی یا یک نقاشی در فرودگاه و مترو فلان ایالت در یک بازی پلیسی، جای بحث دارد.

شاید در بسیاری کشورها برهنگی، استفاده از خوراکیها و نوشیدنی های مختلف، نحوه لباس پوشیدن، نحوه حضور در اجتماع، روابط و مناسبات اجتماعی بر اساس اصولی استوار باشد که در کشور ما نه تنها اصل نیست بلکه یک ناهنجاری دینی و اجتماعی است.

در بیشتر مسابقات رالی نیز هیجانات تخلف از قوانین به مخاطب القا می شود و در اثر استمرار بازی به زودی شاهد بروز این هیجانات در جامعه خواهیم بود و شاید افزایش این همه تخلفات رانندگی، سرعتهای وحشتناک در رانندگی و ... در جوانان آثاری از بازیهای رایانه ای است که البته کسی به آن توجهی ندارد.

خبرنگار مهر در این خصوص در گفتگو با یکی از کارشناسان بازیهای رایانه ای به ابعاد مختلف و آیا اینکه گزندهای استفاده از این بازیها می تواند جدی باشد یا خیر پرداخته است.

مهدی حق وردی اظهار داشت: کشورهای غربی که خود بازیهای رایانه ای مخرب می سازند استفاده از آن را در غرب ممنوع یا محدود کرده اند در حالی که این تحفه غرب در کشورهای اسلامی به ویژه خاورمیانه توزیع می شود تا با این شیوه اهداف شوم استعماری خود را در این منطقه به اجرا درآورند و کشورهای اسلامی را به نوعی تروریست یا حامی تروریستها معرفی کنند.

وی افزود: امروزه این بازیها به علت ویژگیهای خاص گرافیکی و جذابیتهای ویژه به شوالیه های مجازی، جذاب و قدرتمندی در راستای ناتوی فرهنگی و جنگ صلیبی غرب علیه جهان اسلام تبدیل شده اند.

حق وردی عنوان کرد: انواع منجیان آخرالزمانی در قالب آخرالزمان تکنولوژیک، تخیلی، طبیعی، اسطوره ای و دینی پا به عرصه رسانه بازیهای ویدیویی گذاشته اند و بازیهای مختلفی با این مضمون تولید و روانه بازار شده اند.

وی خاطرنشان کرد: دشمن با ساخت و توزیع بازیهای رایانه ای ضد اخلاقی مروج فحشا، خرافه پرستی، خشونت، مواد مخدر و ... تهاجمی عظیم در فرهنگ علیه مسلمانان به ویژه کودکان و نوجوانان ایرانی آغاز کرده و سعی دارد تا آنان را از اهداف آرمانی و ارزشی اسلام منحرف کند زیرا آنها خوب می دانند ذهن در اوان کودکی و نوجوانی پویا و فعال و قادر به شکل گیری است.

حق وردی تصریح کرد: در این شرایط حساس وظیفه نظارتی ما و خانواده ها در استفاده فرزندانمان از این بازیها بیش از گذشته احساس می شود.

وی با اشاره به اینکه محدودیت و حذف نمی تواند کمکی به حل این قضیه کند، افزود: آگاه سازی، ایجاد رده بندی بازیهای رایانه ای، فرهنگ سازی استفاده بهینه و مفید از این بازیها می تواند در کاهش صدمات مخرب ناشی از این بازیها موثر باشد.

به گزارش مهر؛ به نظر می رسد بازیهای رایانه ای با این همه طرفدار در کشور ما اگر هم محدود شوند تنها بازار سیاهی برای عده ای سودجو ایجاد کرده و کسانی که علاقمند به این بازیها شده اند و نمی توانند اوقات خود را بدون انجام بازیهای کامپیوتری سپری کنند به هر طریقی که باشد می توانند به آن دسترسی پیدا کنند.

پس در این میان مسئولان فرهنگی کشورمان باید به فکر راهکاری کارسازتر باشند تا نه تنها این بازیها و استفاده از تکنولوژی محدود نشود بلکه با استفاده بهینه از آن، فرهنگی جدید در چارچوبهای موازین اسلامی، شرعی و عرفی کشورمان شکل گیرد.

به نظر می رسد تنها راهکار مقابله با این تهاجم شوم دشمن و نجات کودکان از ورطه هنجارشکنی و قانون گریزی، فحشا و فساد، خرافه پرستی و خشونت و .... تولید انبوه بازیهای رایانه ای فاخر، مناسب و جذاب با اهداف اسلامی و جایگزینی آن به جای بازیهای وارداتی است.

*****

گزارش: نیره شفیعی‌پور