نگاهي به گروه هاي شبه نظامي در عراق

مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق
سپاه بدر شاخه نظامي مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق است. اين مجلس در سال 1982 ميلادي با حضور تعدادي از رهبران شيعه عراق مانند سيد محمد باقر حكيم تاسيس شد.
در سالهاي 1983 تا 1984 ميلادي، سپاه بدر تاسيس وبه تدريج  از گردان به سپاه تحول يافت. سپاه بدر 25 هزار عضو دارد كه در خاك ايران  و در مناطقي از كردستان عراق  استقرار داشت.
سپاه بدر از سه گروه تشكيل شد اول: نظاميان عراقي گريخته از ارتش بعثي، دوم مبارزان عراقي كه عليه نظام ديكتاتوري صدام فعاليت داشتند و سوم نظاميان عراقي كه پس از اسارت در جنگ عراق و ايران به سپاه بدر پيوستند.
سپاه بدر پس از سقوط رژيم صدام در جريان تجاوز نظامي آمريكا به عراق، مسئوليت برقراري امنيت را در عتبات عاليات و شهرهاي مقدس عراق برعهده گرفت و مدتي بعد در سال 2003 ميلادي با تصميم سيد محمد باقر حكيم رئيس مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق به سازمان سياسي و اجتماعي با عنوان سازمان بدر تغيير نام يافت . بر اساس اين تصميم سپاه بدر كه در زمان زمامداري رژيم بعث  مبارزه را در پيش گرفته بود در حال حاضر فعاليت خود را بيشتر در امور بازسازي و اجتماعي متمركز كرده است  البته بيشتر اعضاي اين مجموعه نظامي به تشكيلات رسمي نظامي ، انتظامي و امنيتي جديد عراق پيوسته و بيشتر در امور تامين امنيت شهرهاي مقدس فعاليت مي كنند.
پيش از سقوط صدام، سيد عبدالعزيز حكيم نفر دوم وقت مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق ورئيس فعلي اين مجلس، مسئوليت كل سپاه بدر را برعهده داشت؛ اما هم اكنون "صاري العامري" رياست مجموعه غيرنظامي " سازمان بدر" را برعهده دارد.
برخي منابع ، شمار اين نيروها را 20 الي 30 هزار تن اعلام كرده اند.

جنبش حزب الله عراق
جنبش حزب الله عراق در سال 1980 در شهر العماره عراق با هدف پي گيري عمليات هاي مسلحانه عليه رژيم صدام تاسيس شد، اين جنبش جزئي از تشكيلات مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق به شمار مي رود. هم اكنون حسن ساري (ابو مجتبي) و عيسي جعفر مسئوليت اين جنبش را برعهده دارند.

حزب كمونيست عراق
گروه شبه نظامي اين حزب در اواخر سال 1978 ميلادي در كردستان عراق تاسيس و نام " نيروهاي انصار" بر آن اطلاق شد. اعضاي اين گروه شبه نظامي بيش از ده هزار جنگجو اعلام شده است. اين گروه شبه نظامي تنها گروه از اين نوع درعراق است كه از جنگجويان زن نيز بهره مي برد. سلاح شبه نظاميان حزب كمونيست عراق متوسط ارزيابي شده  و سلاح سنگين در اختيار ندارد اما در عين حال از آموزشهاي بسيار بالايي  در حد فرماندهي نظامي برخوردارند. اين گروه شبه نظامي در عملياتهاي مختلف مسلحانه و امنيتي در بخشهاي مختلف عراق مشاركت داشته و با اجراي عملياتهاي نظامي در روند سرنگوني رژيم صدام با ديگر نيروهاي مخالف حزب بعث به مشاركت پرداخته است.

جنبش وفاق ملي عراق 
 اين جنبش مجموعه اي سياسي است و شاخه نظامي در اختيار ندارد اما از سازمان امنيتي متشكل از 15 هزار نيروي پليس بهره مي برد.
فعاليت اين سازمان امنيتي تنها در تامين امنيت نيروهاي جنبش وفاق ملي عراق محدود شده و در هيچ  كدام از عمليات مسلحانه عليه رژيم گذشته شركت نداشته است.

حزب الدعوه اسلامي
شاخه نظامي اين حزب شناخته شده با نام " شاخه جهادي" در سال 1979 ميلادي با حضور رهبران برجسته شيعه مانند سيد محمد باقر حكيم،  سيد مهدي حكيم، محمد باقر صدر، عارف البصري شكل گرفت.
رهبران ديني و سياسي مختلف  شيعه و هزاران مرد مسلح  به اين شاخه نظامي پيوسته و در مراكز جنوب و مركزي عراق استقرار يافتند. اين گروه نظامي از سال 1980 ميلادي عملياتهاي مسلحانه چريكي را عليه رژيم صدام درهورها و شهرهاي عراق از جمله پايتخت بغداد آغاز كرد.   
گفتني است "حزب الدعوه" به رياست ابراهيم الجعفري ( معاون فعلي  رئيس جمهور عراق)  و " حزب الدعوه - سازمان عراق" به رياست ابو عقيل الهاشمي نيز از شاخه هاي " حزب الدعوه اسلامي" هستند.
همچنين مجموعه ها و تشكيلاتي با عناوين "حفاظت" يا" امنيت ويژه" مسئوليت حفظ امنيت رهبران اين حزب و مراكز آن را برعهده دارند.

حزب اسلامي عراق
اين حزب در سال 1960 ميلادي تاسيس و در سال 1979 ميلادي چند ين شاخه نظامي براي خود شكل داد كه مجموعه
"الصليخ" به فرماندهي سرمد الدوري وعلي حسين  ومجموعه " المقداديه " به فرماندهي حسين الخالدي از گروه هاي برجسته شبه نظامي اين حزب بودند. در سال 1987 گروه هاي ديگر شبه نظامي وابسته به حزب اسلامي عراق به رياست شهاب التكريتي تشكيل شد.  التكريتي در درگيري با  نيروهاي امنيتي بعثي به قتل رسيد.
اين حزب هم اكنون 2 هزار عضو  مسلح در اختيار دارد كه مسئوليت تامين امنيت سران و مقرهاي حزب اسلامي عراق را برعهده دارند. 
يادآور مي شود حزب اسلامي عراق به رياست محسن عبدالحميد بزرگترين تشكل سياسي عربهاي سني عراق كه بجز در بغداد بيشتر در شهرهاو مناطق شمال و غربي پايتخت سكونت دارند و اكثريت شهرهاي فلوجه، تكريت، الرمادي و بعقوبه را تشكيل مي دهند. محسن عبدالحميد عضويت در هيات رئيسه شوراي منحل اعلام شده حكومت انتقالي را نيز برعهده داشت.

كنگره ملي عراق
اين تشكل در سال 1992 ميلادي پس از اجماع جهاني براي جنگ با عراق شكل گرفت. در اين سال عراق پس از تجاوز و اشغال كويت شاهد ائتلاف بين المللي همراه با مجوز شوراي امنيت براي حمله به اين كشور بود.
اين كنگره در تركيب خود پذيراي مجموعه نيروها و احزاب مخالف رژيم صدام در خارج از عراق بود. احمد چلبي در حال حاضر رياست كنگره ملي عراق را برعهده دارد. كنگره ملي عراق همچنين اقدام به تشكيل مجموعه شبه نظامياني از گروه هاي مختلف مخالف صدام به نام" ارتش آزاديبخش عراق" نمود، برخي تعداد اعضاي  اين تشكل نظامي را تا يكصد هزار تن نيز برشمرده اند .
پس از اشغال نظامي عراق از سوي نظاميان آمريكايي وسقوط حزب بعث به رياست صدام، برخي از اين گروه شبه نظامي به چلبي گرايش پيدا كردند در حالي كه چلبي خود 700 فرد مسلح آموزش ديده در بلغارستان و آمريكا و كردستان عراق را در اختيار دارند.
احمد چلبي چند هفته پيش از اين " دفتر29 " كه متولي ارائه اطلاعات و افراد مسلح به كنگره ملي عراق با هماهنگي آمريكا بود را منحل اعلام كرد. منابع مطلع در كنگره ملي عراق هم اكنون شمار اعضاي شبه نظاميان اين كنگره را 30 تا 40 هزار فرد مسلح  اعلام مي كنند.    

منبع : روزنامه الحيات